غالب آدم‌ها خستگی طول روز را مشکل بزرگی نمی‌دانند. واقعیت این است که در غالب مواقع هم این حالت در واقع مشکل بزرگی نیست به خصوص اگر فعالیت‌های روزمره فراوانی دارید و انرژی زیادی را صرف می‌کنید. اما اگر خستگی‌تان مفرط و مدام باشد بد نیست که به پزشک مراجعه کنید. در این مقاله فهرستی از دلایل خستگی مداوم را تهیه کرده‌ایم که با هم خواهیم دید.
۱. کمبود آهن
مشخصه کمبود آهن (آنمی) کاهش تولید هموگلوبین است. سلول‌ها اکسیژن کافی دریافت نمی‌کنند، و این مسئله می‌تواند باعث خستگی دائم شود.
دیگر علائم آن به صورت زیر است:
- میل به خوردن چیزهای عجیب (اغلب یخ، و گاهی خاک یا نشاسته)
- سرمای همیشگی دست‌ها یا پاها
- ناراحتی در سینه، تنگی نفس
- پوست رنگ‌پریده، ناخن‌های شکننده و لایه لایه
- زبان دردناک، متورم، یا زخم
در مراحل اولیه، می‌توانید با افزایش مقدار خوراکی‌های غنی از آهن در رژیم خود، این وضعیت را بهتر کنید. بهترین منابع آهن را می‌توانید در این نوشتار بخوانید.
۲. کمبود ویتامین ب۱۲
خستگی یکی از اولین نشانه های کمبود ویتامین ب۱۲ است. این عنصر تنها در محصولات با منشاء حیوانی یافت می‌شود، بنابراین گیاهخواران با وجود فواید مشخص گیاهخواری بیش از سایرین در معرض خطر این کمبود قرار دارند.
دیگر علائم آن به این صورت است:
- بدخلقی، گریه کردن، اضطراب
- تاری دید، ظهور سایه‌های غیرمعمول
- پوست رنگ‌پریده یا مایل به زرد، زبان صاف
- بی‌حسی، مور مور شدن، سوزش در اندام‌ها
با کمبود ویتامین ب۱۲، تغییر در تغذیه تنها در صورتی می‌تواند کمک کند که فقط برای مدتی از خوردن گوشت پرهیز کرده باشید (مثلا رژیم بخصوصی داشته باشید). در سایر موارد باید از جایگزین‌های مصنوعی استفاده کنید که دوز دقیق آن را دکتر تعیین می‌کند.
۳. مشکلات تیروئید
تیروئید کم‌کار با کمبود هورمون‌های تیروئید ایجاد می‌شود و با خستگی همراه است.
از دیگر علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پلک‌ها و صورت متورم، تورم پاها (کمتر رایج است)
- حساسیت بیشتر به سرما
- درد، ناراحتی در عضلات و مفاصل
- صدای زمخت
- پوست خشک، موی نازک، ریزش مو
این شرایط را می‌توان با مصرف هورمون‌های مصنوعی درست کرد.
۴. بیماری‌های روده‌ای
با اختلال در عملکرد روده مقدار باکتری‌های مضر به شدت افزایش می‌یابد. وقتی این میکروارگانیسم‌ها بمیرند، سمی آزاد می‌کنند که اثرات منفی بر سیستم عصبی دارد و باعث خسنگی می‌شود.
دیگر علائم آن به شرح زیر است:
- باد معده زیاد، درد شکمی
- پس‌مزه ناخوشایند در دهان
- پوشش سفید روی زبان
- حالت تهوع
درمان آن به نوع بیماری بستگی دارد که عملکرد طبیعی روده را دچار مشکل می‌کند. (می‌تواند ناتراز شدن همزیستی باشد، یا سندروم روده تحریک پذیر)
۵. خستگی آدرنال
خستگی آدرنال به دلیل فراوانی زیاد آدرنالین در خون رخ می‌دهد. این هورمون در موقعیت‌های استرس‌زا تولید می‌شود و مقادیر اندک آن مفید است، اما فراوانی زیاد آن می‌تواند باعث شود احساس کنید از پا افتاده‌اید.
دیگر علائم آن چنین است:
- فشار خون پایین
- دردهای جسمانی
- کاهش وزن بدون توجیه – این ۱۲ بیماری و اختلال نیز از دلایل کاهش وزن بدون توجیه هستند
- ریزش مو، تیره شدن پوست
ترشح ناگهانی آدرنالین را نمی‌توان از زندگی عادی حذف کرد. با این حال رعایت برخی نکات می‌تواند کمک کند بهتر با موقعیت‌های استرس‌زا رو به رو شوید: خواب خوب، رژیم غذایی مفید و متعادل، پیاده‌روی، ورزش.
۶. بیماری‌های کبدی
رایج‌ترین بیماری‌های کبدی که با خستگی همراه هستند، هپاتیت آ و ب هستند. خستگی می‌تواند نشانه نقص در برون‌ریزی صفرا، التهاب در مجاری صفرا، یا سیروز کبدی باشد. بد نیست بدانید این مواد غذایی با التهاب در بدن مبارزه می‌کنند.
دیگر علائم آن به صورت زیر است:
- درد زیر دنده‌ها در سمت راست
- پوست متمایل به زرد
- تب خفیف
- حالت تهوع، اشتهای کم
در این مورد، داروهای بخصوص (و در برخی موارد حتی جراحی) اجباری است.
۷. کم آبی مزمن بدن (دهیدراته شدن بدن)
کم‌آبی مزمن بدن به اندازه کم‌آبی شدید بدن واضح و مشخص نیست بنابراین اغلب نادیده گرفته می‌شود. کمبود دائمی آب با مشکلات بسیاری از جمله خستگی مداوم همراه است.
دهیدراته شدن چه بلایی سر ارگان های بدن می‌آورد؟
از دیگر علائم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- میل همیشگی به خوردن چیزهای شیرین
- دشواری در به خواب رفتن، خواب سبک
- سرگیجه، سردرد
- خشکی دهان، بوی ناخوشایند دهان
برای اینکه کم‌آبی بدن خود را امتحان کنید، پوست قسمت بیرونی مچ‌تان را با دو انگشت نیشگون بگیرید و نیم سانت بکشید، سپس رها کنید. پوست باید کاملا صاف باشد و طی ۱-۲ ثانیه به حالت اولیه خود بازگردد.
می‌توانید با افزایش مقدار مایعات مصرفی خود کم آبی مزمن بدن را بهبود دهید. (از ۱.۵ الی ۲.۵ لیتر با توجه به وزن بدن)
اگر خستگی مداوم و دیگر علائم شما پس از چند هفته بهبود نیافت، وقت خود را تلف نکنید و حتما با پزشک مشورت کنید.