تاب‌آوری ظرفیت افراد برای سازگاری، غلبه بر ناملایمات، تروما یا استرس های جدی است. در حالی که هدف همه ما این است که کودکانی شاد پرورش دهیم، تشخیص اینکه شادی هم درست مانند غم، گذرا است، ضرورت دارد. چنانچه تحقیقات نشان می دهد والدین ممکن است با القای تاب آوری در کودکان و اولویت دادن به آن، هدف رسیدن به کودکی شاد را نیز عملی کنند. تاب آوری نه تنها شامل بازگشت به حالت پایدار و سالم پس از مواجهه با ناملایمات است، بلکه پذیرش رشد، یادگیری و تحول ناشی از تجربیات چالش برانگیز را نیز شامل می‌شود. تاب آوری جنبه های روانی، عاطفی، اجتماعی و جسمانی را در بر می گیرد. در این نوشتار سه راه برای آموزش صبر و تاب آوری به کودکان آورده شده است.
ارتباط موثر را تشویق کنید
محققی به نام سونیا لوتر که بیش از سه دهه آسیب‌پذیری و انعطاف‌پذیری را مورد بررسی قرار داد، گفت: «تاب‌آوری اساساً بر روابط استوار است. هنگامی که اهمیت ارتباط سالم را از سنین پایین به کودکان آموزش می دهیم، آنها می توانند مهارت های ارتباطی قدرتمندی را توسعه دهند و این امر آنها را قادر می سازد تا خود را ابراز کنند و در حین رشد با دیگران تعامل موثری داشته باشند.
شما می توانید با راهنمایی فرزندتان برای درک و هدایت احساسات خود، به او کمک شایانی کنید. وقتی شادی را در اولویت قرار می دهیم، تمایل داریم هر چیزی غیر از شادی را منفی بدانیم. به این ترتیب هنگامی که استرس، غم و اندوه یا هر احساس منفی دیگری را تجربه می کنیم، سردرگم و درمانده می‌شویم.
با پرسیدن منظم احساس فرزندانتان و راهنمایی کردن او برای شناسایی و رفع ناامیدی‌هایش، می‌توانید به او کمک کنید تا مهارت‌های ارتباطی و مقابله عاطفی سالم را توسعه دهد. این درک نه تنها همدلی را تقویت می کند، بلکه توانایی ایجاد ارتباطات معنادار و بحث ماهرانه در مورد موضوعات چالش برانگیز را نیز پرورش می دهد، و همین به آنها کمک می کند حمایت اجتماعی را به دست آورند و انعطاف پذیری را در خود ایجاد کنند. شناخت احساسات به کودکان کمکمی‌کند که هوش هیجانی بالایی هم داشته باشند. اگر موضوع هوش هیجانی برای تان مهم است این مقاله را بخوانید: چطور کودکی با هوش هیجانی بالا تربیت کنیم؟
انعطاف پذیری را در کودک تان پرورش دهید
ساختار داشتن و انعطاف پذیری ستون های دوگانه زندگی هستند. در حالی که پذیرفتن ساختار از طریق روال‌ها احساس امنیت و راحتی را فراهم می‌کند، پرورش انعطاف‌پذیری سازگاری آرام با تغییرات را امکان‌پذیر می‌سازد و حرکت رو به جلو را برای کودکان آسان‌تر می‌کند. شما می توانید با فرزندتان همکاری کرده و با تشخیص زمان های اختصاص داده شده برای بازی و کارهای مدرسه، یک برنامه روتین ایجاد کنید.
با این حال، در طول دوره‌های پریشانی یا تغییر، ممکن است لازم باشد برخی از جنبه‌های روتین را تغییر داد – البته در حالی که همچنان برنامه‌ها و ثبات و رفاه کلی در کودکان حفظ می‌شود. ضروری است که به کودک خود کمک کنید تا بفهمد که تغییر بخشی طبیعی از زندگی است و اهداف جدید می توانند جایگزین اهدافی شوند که ممکن است دیگر قابل دستیابی نباشند.
تشویق فرزندان به ارزیابی موفقیت‌ها و شکست‌هایشان و طرح‌ریزی برنامه‌ای برای بهبود، می‌تواند به القای ذهنیت مثبت و امیدوارکننده کمک کند. آنها دیگر از تغییر چیزی که به نفع شان نیست، ترسی نخواهند داشت.
یک منبع کنترل داخلی را القا کنید
آموزش اهمیت تمرکز روی چیزهایی که تحت کنترل آنهاست به جای تمرکز بر چیزهایی که در کنترل شان نیست، ضرورت دارد. این تمایل ممکن است ناشی از تکیه بر منابع خارجی برای انگیزه و اعتبار باشد. کودکان ممکن است عادات خوشایند مردم را اتخاذ کنند تا به دنبال تایید بیرونی باشند.
تمرکز بر مشکلات به جای راه حل ها و گیر افتادن در تفکر منفی می تواند به افسردگی یا کمال گرایی کمک کند، عمدتاً در زمانی که تحقق و دستیابی به اهداف بیرونی متکی باشد و رشد شخصی را نادیده بگیرد.
به دو روش می توانید ارزش انگیزه درونی و تمرکز بر چیزهایی را که می توانند کنترل کنند، به کودکان آموزش دهید:
- به آنها بگویید که تلاش آنها اهمیت دارد. به فرزندان تان بیاموزید که تلاش را بر نتیجه اولویت دهند، و بر اهمیت کار سخت شان به جای نتیجه تأکید کنید. آنها را به خاطر تلاش شان برای افزایش عزت نفس و تمرکز بر آنچه واقعاً مهم است، صرف نظر از اینکه برنده می شوند یا نه، تحسین کنید. به همین ترتیب، اگر بیشترین تلاش خود را انجام ندادند، حتی اگر موفق شدند، به آرامی آنها را اصلاح کنید تا پیشرفت مستمر و رشد مادام العمر را یاد بگیرند.
- برای مقایسه از مدل گذشته و آینده خودشان پیروی کنید. والدین باید فرزندان خود را تشویق کنند تا پیشرفت خود را در زندگی با گذشته خود بسنجند نه اینکه خود را با دیگران مقایسه کنند. آموزش دادن به کودکان برای تمرکز بر رشد از ناامنی های غیرمنطقی نیز جلوگیری می کند. به طور مشابه، می توانید به فرزندان خود بیاموزید که تنها انتظاراتی که باید برآورده کنند، مربوط به آینده خودشان است و نه دیگران، از جمله خودتان. تشویق آنها به تصور کردن شخصی که می‌خواهند تبدیل شوند – با الهام از الگوها اما در نهایت با ارزش‌های خودشان تعیین می‌شود – استقلال را تقویت و آنها را برای بزرگسالی آماده می‌کند.
انعطاف پذیری و شادی کودک در درجه اول به خود شما بستگی دارد. در حالی که تقویت انعطاف‌پذیری در کودکان و آموزش تاب آوری به کودکان حیاتی است، نشان دادن انعطاف‌پذیری به آنها در مواقع چالش‌برانگیز بسیار مهم‌تر است، زیرا کودکان با مشاهده بزرگسالان بهتر یاد می‌گیرند.
افزودن دیدگاه