ازدواج در افغانستان هزینههای سنگین و بالایی دارد. جوانانی که می‌خواهند ازدواج کنند باید سال‌ها به سختی کار نمایند تا بتوانند مصارف عروسی‌شان را فراهم سازند.
بسیاری از جوانان افغانستان می‌گویند که مصارف هنگفت و بی‌جا سبب شده تا شرایط مادی لازم برای ازدواج را نداشته باشند.
با این وجود اما به نظر می‌رسد در کنار دیگر تغییراتی که در این کشور بوجود آمده است، در مورد ازدواج نیز در سال‌های اخیر، تغییراتی رونما گردیده و برخی‌ها برای برچیدن رسم و رواج‌های نادرست و هم‌چنین کاهش هزینههای سنگین ازدواج، پیش قدم شده اند.
تازه‌ترین ازدواج عاشقانه
در تازه‌ترین مورد از این اقدامات، عزت‌الله دانشیار و رعنا دانشیار، زوج جوانی هستند که در شهر کابل مراسم ازدواج متفاوتی را برگزار کرده‌اند.
این زوج جوان، با برگزاری مراسمی ساده، تنها 30 هزار افغانی هزینه کرده و با بقیه پول‌شان یک مرکز آموزشی در این شهر ایجاد کرده‌اند. قرار است در این مرکز آموزشی، موضوعات مختلف علمی و شغلی به علاقه‌مندان آموزش داده شود.
عزت الله دانشیار گفته است که هدفش مبارزه با فرهنگ نادرستی در مورد ازدواج در افغانستان است که به باور او این فرهنگ حاکم، به شدت به اقتصاد خانواده‌های تازه تشکیل آسیب‌های جدی وارد می‌کند. آسیب‌هایی که در برخی مواقع، داماد مجبور شده است تا برای بازپرداخت پولی که برای مراسم عروسی قرض گرفته است، راهی دیار مهاجرت شده و در آنجا کار کند.
در همین حال رعنا دانشیار به خبرنامه می‌گوید:« خوشبختی و دوام زندگی زناشویی به هزینههای هنگفت نیست.»
محمد ناصر، پدر عزت‌الله که خودش نگهبان یکی از دانشگاه‌های کابل است باور دارد که این اقدام پسرش، الگوی مناسبی برای سایر جوانان است.
تلاش برای وصال
عزت‌الله دانشیار از ولایت میدان وردک است که در سال ۱۳۷۲ هجری خورشیدی متولد شده و در خانواده‌‌ای هفت نفری بزرگ شده است. او تعلیمات مکتب را در کابل سپری کرده و بنا بر مشکلات اقتصادی دو سال در ایران مهاجر بوده است.
عزت‌الله دانشیار می‌گوید که با تمام شدن تعلیمات مکتب در یک مرکز آموزشی تدریس می‌کرده است؛ اما به دلیل مشکلات اقتصادی راهی ایران می‌شود و به مدت دو سال در این کشور کار کرده است. او می‌گوید که به این ترتیب در کنار حمایت از خانواده‌اش برای زندگی خودش نیز برنامه ریزی داشته است.
عزت‌الله می‌گوید:« برای به هم رسیدن تلاش زیادی کردم. به این منظور نیز به ایران رفتم و برای تامین هزینه ازدواج کار کردم.»
عزت‌الله بعد از یک سال کار در ایران از رعنا خواستگاری می‌کند و حالا که از کار در مهاجرت برگشته، با او ازدواج کرده البته به سبکی متفاوت و خلاف ازدواج‌های معمول در افغانستان.
درد فراق
رعنا دانشیار در یک خانواده ده نفری بزرگ شده است. پدرش شغل آزاد دارد. رعنا دانشیار و عزت‌الله دانشیار در کنار این که با هم ارتباط نزدیک خانوادگی دارند، با یکدیگر در زمانی که در یک مرکز آموزشی همکار بوده‌اند نیز بیشتر آشنا شده‌اند.
علاقه رعنا به عزت‌الله تا حدی بوده که بعد از مهاجرت او برای کار، بیمار شده است. رعنا در این مورد می‌گوید :« دانشیار پسر خاله‌ام است و ما با هم ارتباط نزدیک خانوادگی داشتیم. از 8 سالگی هم‌دیگر را می‌شناختیم. بزرگ‌تر که شدیم، دل‌باخته هم شدیم. با رفتن دانشیار مخالف بودم و از رفتنش به تشویش بودم. همین تشویش سبب شد که مریض شوم.»
این دو دل‌باخته بعد از چند سال دوری، هم اکنون خیلی ساده و برخلاف دیدگاه خانواده‌های‌شان باهم ازدواج کرده و زندگی ساده‌ای را در یک خانه کرایی شروع کرده اند.
رعنا دانشیار می‌گوید زمانی که تصمیم گرفتند از مصارف سنگین و بیجای ازدواج چشم‌پوشی نمایند با مخالفت شدید خانواده‌های شان روبرو شدند. او می‌گوید: « خانواده‌ی من با شنیدن تصمیم ما، گفتند که ما عروسی مردم را خورده‌ایم، آبروی ما را نبرید و…»
رعنا اما در نهایت توانسته رضایت خانواده‌اش را در مورد چگونگی برگزاری مراسم ازدواج‌شان بدست آورد.
رعنا افزود: «در حالیکه خودم خوشبختی را در طلا و عروسی و مصارف بی‌جا نمیدانم، خانواده‌ام به این فکر نمی‌کردند. ما آنها را متقاعد کردیم که طلا و برگزاری عروسی مجلل و توجه به حرف‌های مردم ما را خوشبخت نمی‌کند.»
رعنا دانشیار با پایان تعلیمات مکتب، وارد حوزه علمیه می‌شود و به فراگیری علوم دینی می‌پردازد. او اکنون در کنار این که قاری قرآن است در این مرکز آموزشی، به خانم‌ها و دختران تعلیمات دینی و قرآنی آموزش می‌دهد.
افزایش ازدواج‌های کم مصرف
در سال‌های اخیر علاوه بر این که ازدواج‌های کم هزینه گروهی با کمک برخی نهادها و شخصیت‌ها در افغانستان رو به افزایش بوده، برگزاری مراسم‌های کم‌خرج اما هدف‌مند دیگری نیز صورت گرفته که نشان از تغییرات اجتماعی و تغییر دیدگاه جوانان نسبت به چگونگی مراسم ازدواج و هزینههای سنگین رایج آن در این کشور است.
پیش از این نیز در یک اقدام مشابه، زوج دیگری با صرف نظر از برگزاری مراسم عروسی مجلل، بخشی از سرمایه‌شان را به ایجاد یک کارگاه خیاطی اختصاص دادند. کارگاهی که در آن زمینه کاری برای بیش از 60 خانم دیگر فراهم شد.
خانم‌هایی که در این کارگاه کار می کنند از علیزاده و عارفه جوبا تشکر می‌کنند که با این اقدام خود، زمینه کار برای دیگران را نیز فراهم ساختند.
پیش از این نیز زوج دیگری هزینه مراسم ازدواج خود را برای اهدای کتاب به مکاتب اختصاص داده بودند.
استقبال گسترده
پیش قدم شدن این جوانان برای عبور از مخارج سنگین ازدواج و رسوم نادرست در این زمینه، از سوی بسیاری از شهروندان به خوبی استقبال شده است.
کاربران رسانه‌های اجتماعی در ضمن استقبال گفته‌اند که دوست دارند مدل ازدواج‌های کم مصرف را تطبیق کرده، نوآوری‌های تازه‌ای برای بهبود وضعیت اجتماعی کشور داشته باشند.
این تغییرات در حالی صورت می‌گیرد که بر اساس گزارش بانک جهانی، ۳۹ درصد از افغان‌ها در زیر خط فقر زندگی می‌کنند و این رقم با افزایش بیکاری در این کشور در حال افزایش است. بیشتر از ۱،۳ میلیون افغان اکنون قادر به تامین نیازمندی‌های خوراکی و غیر خوراکی خود نیستند.
با این وجود بسیاری‌ها امیدوارند که تغییرات به وجود آمده در این رابطه، به کاهش هزینههای سنگین و نادرست ازدواج در افغانستان منجر شود. هزینههای سنگین ازدواج در این کشور، بسیاری از جوانان را با وجود مشکلاتی مانند بیکاری و فقر، وارد دنیایی از دشواری‌های تازه می‌کند که یقینا بر زندگی و آینده آنها و فرزندان‌شان و در نهایت جامعه تاثیرات منفی فراوانی دارد.