به تازگی سیگار یا دفتر بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان گفته است که ولایت‌های ارزگان، هلمند و قندوز سه ولایتی هستند که دولت این کشور کم‌ترین کنترل و نفوذ و برعکس شورشیان مخالف دولت بیشترین کنترل و نفوذ را بر این مناطق دارند.
براساس گزارش سیگار، از شش شهرستان ولایت ارزگان پنج شهرستان، از هفت شهرستان ولایت قندوز پنج شهرستان و از چهارده شهرستان ولایت هلمند نُه شهرستان آن تحت تصرف یا زیر نفوذ گسترده طالبان قرار دارد.
علاوه بر این، بیشترین مناطق تحت تصرف یا زیر نفوذ طالبان در مناطق شمال شرقی هلمند و ارزگان، به‌شمول مناطق مرزی هلمند و قندهار و شمال غربی ولایت زابل، قرار دارد. براساس گزارش سیگار، دولت افغانستان بر مراکز این مناطق کنترل دارد و مناطق خارج از آن در کنترل شورشیان است.
هفته قبل نیز سیگار اعلام کرد که تسلط گروه طالبان بر مناطق مختلف افغانستان بیشتر شده و حاکمیت دولت این کشور از 72 درصد در عقرب سال 1394 خورشیدی به 57 درصد در عقرب سال جاری کاهش یافته است.
هلمند
هلمند در جنوب افغانستان یکی از ولایت‌های ناآرام و پر ماجرا در سال‌های اخیر بوده است. علاوه بر این طالبان در سال‌های اخیر بر چندین شهرستان این ولایت کنترل مطلق داشته‌اند. افزون بر این، سال گذشته جنگجویان طالب تا نزدیکی شهر لشکرگاه پیش رفتند و خطر سقوط هلمند بسیاری از ساکنان لشکرگاه مرکز این ولایت را نگران ساخته بود.
در ماه گذشته خورشیدی جنرال عبدالرازق، فرمانده پولیس قندهار گفت که ملا هیبت‌الله، رهبر طالبان به شهرستان موسی‌قلعه هلمند رفته و به افراد تحت فرمانش دستور داده تا در کنار افراد گروه داعش علیه دولت افغانستان بجنگند. اما دفتر مطبوعاتی والی هلمند این گزارش را رد کرد و گفت سفر رهبر طالبان به هلمند یک تبلیغات بی‌اساس است.
در اواخر ماه میزان سال جاری حیات‌الله حیات، والی ولایت هلمند در یک نشست خبری در کابل گفت که گروه‌های مخالف مسلح حکومت از کارگذاری بمب‌های کنارجاده‌ای و استفاده از غیرنظامیان به‌عنوان سپر دفاعی به‌عنوان تاکتیک نظامی‌شان استفاده می‌کنند.
پیش از این گفته می‌شد که شهرستان‌های خان‌شین، نوزاد، دیشو، موسی قلعه و باغران در اختیار طالبان قرار دارد و شماری از مناطق دیگر این ولایت هم در مقاطع زمانی مختلف مورد حمله این گروه قرار می‌گیرند.
اکنون که سیگار از کنترل بیشتر شهرستان‌های هلمند از سوی طالبان خبر داده است، یک عضو شورای ولایتی هلمند نیز این گزارش را تایید می‌کند.
میرزاحسین علی‌زاده، عضو شورای ولایتی هلمند در گفت‌وگو با خبرنامه گفته که از 14 ولسوالی این ولایت، به‌جز شهرستان‌های نهرسراج، ناوه، نادعلی و مارجه که آن‌هم به شکل کامل در کنترل دولت نیست، سایر شهرستان‌ها در کنترل طالبان قرار دارد. به گفته این عضو شورای ولایتی هلمند، شماری از شهرستان‌ها نیز تنها مراکز آن در کنترل دولت است.
این عضو شورای ولایتی هلمند گفت: «ناوه قبلا به‌دست طالبان بود ولی حالا دولت آن را گرفته. قسمت زیاد نادعلی را پاکسازی کرده و فعلا در کنترل دولت است. باقی ولسوالی‌های شمالی مثل گذشته به‌دست طالبان است و طالبان در آن‌جا حضور دارند.»
به گفته‌ی او شهرستان‌هایی که در آن تریاک کشت می‌شود، معادنی چون سنگ رخام، سنگ مرمر و زغال سنگ و یا اورانیوم دارد.او می گوید که کنترل داشتن طالبان بر این مناطق موجب تقویت این گروه خواهد شد. بخش عمده‌ای از درآمد گروه طالبان از استخراج معادن این کشور است.
علی‌زاده به خبرنامه گفت: «حکومت مرکزی باید توجه جدی داشته باشد وگرنه ناامنی در هلمند یک خطر جدی نه تنها برای این ولایت بلکه برای تمام افغانستان است.»
درحالی که مقام‌های شورای ولایتی هلمند از وضعیت امنیتی این ولایت نگران‌اند، دفتر مطبوعاتی والی هلمند از انجام چندین عملیات در شماری از شهرستان‌های هلمند خبر داده است.
این دفتر امروز در خبرنامه‌ای نوشته است که 27 جنگجوی طالب، به‌شمول سه فرمانده مهم آنان، در شهرستان گرم‌سیر ولایت هلمند در نتیجه عملیات‌های نظامیان افغان کشته شده‌اند.
مولوی احمدالله مشهور به آخوند، مولوی نصرالله و حافظ محب سه فرمانده مهم طالبان هستند که شب گذشته در شهرستان گرم‌سیر هلمند کشته شده‌اند.
جنگ در هلمند درحالی جریان دارد که در بهار امسال ۳۰۰ سرباز آمریکایی بار دیگر پس از دو سال وارد هلمند شدند. این نیروها با هدف آموزش، مشوره‌دهی و حمایت از نیروهای افغان به این ولایت اعزام شده‌اند. علاوه بر این چندی پیش نظامیان افغان عملیات بازپس‌گیری شماری از شهرستان‌های این ولایت را آغاز کردند.
قندوز
قندوز در شمال افغانستان در زمان حکومت وحدت ملی یکی از ناامن‌ترین ولایت‌های این کشور بوده که در گذشته چندین بار میان طالبان و دولت افغانستان دست به دست شده است. در سال جاری نیز قندوز امن نبوده و هر از گاهی درگیری‌های شدید میان نیروهای مخالف مسلح دولت و نظامیان افغان رخ داده است.
چند روز پیش نیز منابع محلی ولایت قندوز اعلام کردند که افراد گروه طالبان 13 سرباز پولیس را در روستای آدم‌خان در مسیر شاهراه قندوز-خان‌آباد کشته‌اند.
درحالی که طالبان در قندوز حضور گسترده دارند، وزارت دفاع افغانستان نیز برای سرکوب آنان اقدام کرده است. روز گذشته این وزارت اعلام کرد که در جریان عملیات نیروهای ارتش در شهرستان چهاردره ولایت قندوز 9 دهشت‌افگن کشته شده و 2 تن دیگرشان زخمی شده‌اند.
دفتر مطبوعاتی فرقه 20 پامیر نیز امروز با نشر خبرنامه‌ای از کشته شدن 19 طالب مسلح در شهرستان چهاردره ولایت قندوز خبر داده است.
به تازگی سیگار در گزارش خود گفته است که از هفت شهرستان ولایت قندوز، پنج شهرستان آن از کنترل دولت افغانستان خارج است.
زرگل عالمی، منشی شورای ولایت قندوز این گزارش سیگار را تایید می‌کند و می‌گوید تنها مسیر شاهراه‌ها و مراکز شماری از شهرستان‌ها که در آن پاسگاه‌های نظامیان افغان قرار دارد، به‌دست دولت است و سایر بخش‌ها به‌دست طالبان.
او در گفت‌وگو با خبرنامه گفت: «چوک قندوز وصل است به چوک چهاردرده، چوک آلچین، چوک امام صاحب و چوک قلعه زال. گُل تپه و خان‌آباد و گل‌باد مکمل به‌دست طالبان است و در چهار ولسوالی دیگر را که نام گرفتم، تنها مسیر اتصال به مرکز شهر قندوز به دلیل بودن پوسته‌های نظامی امن است.»
به گفته‌ی او مسافت بیش از یک کیلومتر دورتر از این مسیرها در اختیار طالبان قرار دارد.
زرگل عالمی گفت که وضعیت امنیتی ولایت قندوز همچنان مثل سال‌های گذشته است و حملات نیروهای دولتی باعث ضعیف شدن طالبان شده است، اما کافی نیست.
نظامیان افغان به تازگی یک عملیات پنج روزه را نیز در شهرستان چهاردره ولایت قندوز راه‌اندازی کرده است. اما به گفته‌ی زرگل عالمی، طالبان در جریان عملیات از خانه‌های غیرنظامیان استفاده می‌کنند که این تاکتیک طالبان، موجب دشوار شدن نبرد شده است.
ارزگان
ارزگان در جنوب افغانستان نیز در سال‌های اخیر شاهد رویدادهای امنیتی زیادی بوده است. در ماه میزان امسال طالبان بر مراکز نظامی در شهرستان چوره این ولایت حمله کردند که در آن 24 سرباز ارتش و پولیس به شهادت رسیدند.
علاوه بر این طالبان 54 مرکز درمانی را نیز در این ولایت مسدود کرده و برای باز گذاشتن این مراکز درمانی شرایطی را مطرح ساخته بودند.
ارزگان در جنوب افغانستان و در مرز با ولایت ناآرام هلمند یکی از سه ولایتی است که به گفته‌ی سیگار حکومت در آن‌جا کم‌ترین حاکمیت را دارا می‌باشد. این درحالی است که چندی پیش مقام‌های محلی ولایت ارزگان نیز به خبرنامه گفته بودند که طالبان در شماری از مناطق، بیشتر از دولت نفوذ دارند.
در ماه میزان سال جاری محمد حنیف حنیفی، سناتور انتخابی ولایت ارزگان در مجلس سنای افغانستان در گفت‌وگو با خبرنامه گفت که مرکز ۶ شهرستان ارزگان و هم‌چنین مرکز این ولایت در کنترل حکومت است و «اطراف آن بعضی جاها بیشتر و بعضی جاها کم‌تر به‌دست دولت.»
علاوه بر این دوست محمد نایاب، سخنگوی والی ارزگان نیز گفته بود که راه‌های مواصلاتی زمینی در ارزگان از 2 سال به این طرف ناامن است و شماری از مسیرها به صورت کامل مسدود می‌باشد.
به گفته‌ی او از یک‌ونیم سال به این طرف، راه‌های مواصلاتی شهرستان‌های ارزگان با مرکز این ولایت از طریق زمین مسدود است. او به خبرنامه گفته بود: «راه‌های مواصلاتی ۳ ولسوالی ارزگان خاص، گیزاب و شهید حساس، از دو سال قبل به این طرف مسدود شده بود. اما افراد ملکی از راه‌های فردی استفاده می‌کردند. متأسفانه در یک‌ونیم سال اخیر پس از ناامن شدن سه ولسوالی دیگر، راه‌های مواصلاتی نیز مسدود شده است.»
کنترل و نفوذ دولت افغانستان در سه ولایت درحالی کم‌تر از مخالفان مسلح می‌باشد که وزارت دفاع این کشور روزانه چندین عملیات را برای سرکوب شورشیان انجام می‌دهد.
این وزارت امروز گفته است که تنها در یک شب و روز گذشته 13 عملیات پاکسازی و 19 عملیات خاص در 9 ولایت راه‌اندازی شده و هوانیروی ارتش این کشور 91 پرواز هوایی را به حمایت از نیروهای ارتش اجرا کرده است.
افزون بر این، ریاست عمومی امنیت ملی افغانستان امروز در خبرنامه‌ای گفته است که در 48 ساعت گذشته نیروهای امنیت ملی، 10 عملیات خاص انجام داده و هم‌چنین 9 عملیات هوایی و 15 عملیات مشترک از سوی نظامیان افغان راه‌اندازی شده است.
به گفته‌ی این ریاست، 111 طالب در 48 ساعت گذشته کشته شده و 58 تن دیگرشان زخمی گردیده‌اند. ریاست امنیت ملی افغانستان علاوه بر این از کشته شدن 6 جنگجوی داعش نیز در جریان این عملیات‌های نظامی خبر داده است.