نشست سه جانبه کشورهای روسیه، چین و پاکستان که موضوع محوری آن بررسی اوضاع افغانستان بود، بدون دعوت از افغانستان، شب گذشته در روسیه برگزار شد.
نمایندگان این کشورها در این نشست در مورد وضعیت امنیتی افغانستان، ابراز نگرانی کرده اند. آنها گفته اند که نفوذ گروه داعش در افغانستان رو به افزایش است و وضعیت امنیت در این کشور نیز، در حال وخیم تر شدن می‌باشد.
نمایندگان این سه کشور، همچنین گفته اند که برای تقویت مذاکرات صلح میان کابل و طالبان، آماده هستند تا برخی از رهبران طالبان را از فهرست تحریم‌ها خارج کنند.
نگرانی افغانستان از این نشست
برگزاری نشستی با موضوع افغانستان؛ اما بدون حضور این کشور، انتقاد مقامات افغانستان را در پی داشته است.
وزارت خارجه افغانستان، برگزاری این نشست، بدون دعوت از مقامات این کشور را نگران کننده خوانده است.
احمد شکیب مستغنی سخنگوی وزارت امور خارجه افغانستان گفته است ” بررسی وضعیت افغانستان در غیاب افغان‌ها، حتی اگر با نیت نیک صورت بگیرد، از یک طرف نمی‌تواند به بررسی واقع بینانه وضعیت کمک نماید و از طرف دیگر، سوال‌های جدی را در خصوص اهداف این نوع مجالس، نزد افغان‌ها به وجود می‌آورد.”
مقامات افغانستان پیش از این هم، نسبت به برقراری ارتباط کشورهای روسیه و ایران با گروه طالبان واکنش نشان داده بودند.
وزارت خارجه افغانستان در گذشته نیز، برقراری ارتباط “دولت با دولت“ را، تنها مسیر درست برای غلبه بر چالش‌ها عنوان کرده بود.
سخنگوی وزارت خارجه افغانستان به خبرنامه گفته بود ” همان‌گونه که افغانستان به اصول احترام متقابل، احترام به تمامیت ارضی و حاکمیت ملی کشورها پای‌بند است، از دیگر کشورها نیز همین انتظار را دارد و خواهان تحکیم روابط و افزایش هم‌کاری‌های دولت با دولت است.”
ارتباط روسیه و ایران با طالبان
در گذشته نیز، در مورد ارتباط کشورهای خارجی با گروه طالبان گزارش‌هایی منتشر شده بود. جنرال جان نیکلسون فرمانده حمایت قاطع در افغانستان هم، چندی قبل از ارتباط روسیه و ایران با گروه طالبان خبر داده و آن را گامی در جهت مشروعیت بخشیدن به طالبان عنوان کرده بود.
اما در یک ماه اخیر، این خبر به صورت رسمی از سوی برخی از این کشورها تایید شده است.
سفیران کشورهای روسیه و ایران در افغانستان به تازگی گفته اند که با گروه طالبان، ارتباط و تماس دارند.
الکساندر مانتیسکی سفیر روسیه در افغانستان گفته بود که ” ما برای حفاظت از دفاتر سیاسی و قنسولگری‌های روسیه و همچنین تامین امنیت آسیای میانه و جلوگیری از نفوذ داعش در افغانستان و آسیای میانه، با طالبان در تماس هستیم.”
سفیر روسیه همچنین از ارتباط کشورهای دیگر از جمله آمریکا، انگلیس، آلمان، ایتالیا، ایران، پاکستان، چین و قطر با گروه طالبان، خبر داده بود.
از سوی دیگر سفیر کشور ایران، همسایه شرقی افغانستان هم گفته است که با این گروه تماس دارد.
محمد رضا بهرامی سفیر ایران در کابل گفته است ” ما با طالبان تماس داریم، اما رابطه نداریم. تماس ما با طالبان به هدف کنترل و اشراف اطلاعاتی است.”
سفیر ایران همچنین گفته بود که کشورش تلاش دارد، زمینه مذاکرات میان طالبان و دولت افغانستان را برای رسیدن به صلح فراهم سازد.
مداخله‌ای آشکار در امور افغانستان
مجلس افغانستان هم در جلسه امروز ( 8 جدی)، به برگزاری نشست کشورهای روسیه، چین و پاکستان، واکنش نشان داده و آن را ” مداخله‌ای آشکار” در امور افغانستان خوانده است.
عارف رحمانی نماینده غزنی گفت “برگزاری نشستی در مورد افغانستان که در آن مقامات افغانستان حضور ندارند؛ اما پاکستان به عنوان دشمن افغانستان حضور دارد، برای مردم افغانستان نگران کننده است.”
این نماینده مجلس گفت نگران این است که افغانستان بار دیگر به میدان رقابتی میان قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی تبدیل شود که در آن صورت، افغانستان به سمت سراشیبی سقوط و ویرانی خواهد رفت.”
شکیبا هاشمی نماینده قندهار نیز، برگزاری این نشست بدون حضور افغانستان را مداخله مستقیم در امور افغانستان، به عنوان یک کشور مستقل دانست.
عبدالرووف ابراهیمی رییس مجلس افغانستان، از حکومت وحدت ملی خواست تا در این رابطه سکوت نکند و موضع خویش را به صورت رسمی با این کشورها مطرح کند.
رییس مجلس افغانستان، به افزایش ناامنی‌ها و به خصوص خطر قدرت گرفتن داعش در این کشور اشاره کرد و هشدار داد که احتمال “تبدیل شدن افغانستان به سوریه دوم” وجود دارد.
بیم از تقابل قدرت‌ها در افغانستان
افزایش ارتباط کشورهای منطقه از جمله روسیه با گروه طالبان، نگرانی‌ها از احتمال رویارویی روسیه و آمریکا در خاک افغانستان را در پی داشته است.
داعش در افغانستان تبدیل به تهدیدی جدی برای افغانستان و کشورهای منطقه مانند روسیه شده است. جنرال دوستم معاون اول ریاست جمهوری افغانستان در ماه های گذشته از برنامه این گروه برای مستقر شدن در ولایت‌های شمالی افغانستان خبر داده و در این مورد هشدار داده بود.
علاوه بر گروه داعش، نگرانی عمده این است که افغانستان باز هم تبدیل به میدان رقابت روسیه و آمریکا شود. چنان‌که گروه داعش در سوریه، پای هر دو کشور رقیب را به این کشور کشانید و برای مردم ، نتیجه‌ای جز تلفات جانی، مالی و ویرانی نداشته است.
داعش، زنگ خطری برای تبدیل شدن افغانستان به میدان جنگ
برخی از سیاست مداران و کارشناسان افغانستان معتقدند که پس از گذشت نزدیک به ۴ دهه از تجاوز شوروی به افغانستان، زمینه تبدیل شدن دوباره این کشور به میدان جنگ برای کشورهای قدرت‌مند منطقه و جهان، هم‌چنان وجود دارد.
عبدالقادر زازی وطن دوست، عضو کمیسیون امور بین المللی مجلس افغانستان به خبرنامه می‌گوید: “با توجه به این‌که اوضاع در منطقه بسیار تغییر کرده است و بخصوص با ظهور گروه داعش، امکان این وجود دارد که باز هم از افغانستان، به عنوان میدان جنگ میان آمریکا و روسیه و متحدین شان استفاده شود.”
این نماینده مجلس افغانستان، به برقراری ارتباط روسیه با طالبان اشاره کرده و از گروه داعش به عنوان زنگ خطری یاد می‌کند که می‌تواند، زمینه تقابل میان کشورهای قدرت‌مند منطقه و جهان را در این کشور فراهم سازد.
آقای زازی می‌افزاید، شرایط منطقه بسیار حساس است و سیاست‌مداران افغانستان باید با پیش گرفتن سیاست دوستانه با همه کشورها هم‌کاری، اعتدال و میانه‌روی را در صدر برنامه‌های خود قرار دهند تا نگرانی کشورهای همسایه نیز برطرف شود.
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.