تازه‌ترین گزارش‌ها نشان می‌دهد که تنها در ده ماه گذشته سال روان ۳۷۷۸ مورد خشونت علیه زنان در افغانستان ثبت شده است. این خشونت‌ها شامل موارد متعدد از جمله قتل و تجاوز می‌گردد.
خشونت علیه زنان بنیاد خانواده‌‌ها را از هم پاشانده و نسل دوم خانواده را به شدت متاثر می‌سازد. از این رو با آن که دولت افغانستان و جامعه جهانی در طول ۱۷ سال گذشته تلاش کرده که خشونت علیه زنان را کنترول کند اما امسال همچنان آمارخشونت علیه زنان افزایش داشته و به نظر می‌رسد که دولت در مهار خشونت‌ها موفق نبوده است.
خشونت‌های فزیکی
خشونت‌های فزیکی و جسمی از موارد درشت و شدید خشونت علیه زنان است که آثار آن به وضوح قابل مشاهده بوده و همه آن را می‌پذیرند و در مورد تعریف آن اختلاف وجود ندارند.
از مجموع آمار ۳۷۷۸مورد خشونت علیه زنان در سال جاری،۱۳۵۱ مورد آن را خشونت‌های فزیکی و جسمی تشکیل می‌دهد که شامل سوختاندن، قطع عضو و مسایل مشابه می‌گردد. از این مجموعه ۱۰۰۳ مورد ضرب و شتم، ۱۹ مورد سوختاندن،۵۴ مورد مجروحیت، ۲۲مورد کار اجباری، ۲۳۱ مورد قتل، ۴ مورد قطع عضو و ۱۸ مورد دیگر، خشونت‌های مشابه بوده است.
فعالان حقوق بشر می‌گویند که هر چند در پایتخت و مناطق مرکزی وضعیت بهتر است، اما در مناطق دیگر که اکثرا دورافتاده می‌باشند وضعیت زنان نگران کننده است.
قتل زنان
از ۲۳۱ مورد قضیه قتل زنان، ۱۲۰ مورد مرتبط به قضایای ناموسی بوده که مردان خانواده ( پدر، شوهر و برادر) زنان را با یک سؤظن به قتل رسانده اند. از این جمله ۶ مورد قتل را گروه‌های مخالف مسلح دولت مرتکب شده و زنان را با محکمه صحرایی سنگ‌سار و تیرباران کرده است. در همین حال ۱۰۵ مورد قضیه قتل زنان را افراد ناشناخته مرتکب شده اند.
جغرافیای قتل
مناظق شمال، شمال شرق، شرق، جنوب، جنوب غرب و غرب افغانستان رکورددار قتل‌ها است که بیشترین موارد قتل زنان در آن مناطق به وقوع پیوسته.
از مجموع ۲۳۱ مورد قتل، ۱۰۴ قضیه آن درمناطق شمال و شمال شرق رخ داده و ۵۰ قضیه در مناطق جنوب و جنوب غرب، ۳۴ مورد در غرب و ۲۸ مورد قتل در شرق رخ داده است. در مناطق مرکزی آمار قتل زنان کاهش یافته اما هنوز هم ۱۵ قضیه قتل زنان رخ داده است.
رسیدگی به قضایا
هر چند در افغانستان گفته می‌شود که میزان دسترسی به محاکم به خصوص دسترسی زنان به محاکم محدود است، اما به نظر می‌رسد که وضعیت رسیدگی به قضایای خشونت علیه زنان بهبود یافته است.
دادستانی اختصاصی مبارزه با خشونت علیه زنان می‌گوید که بر اساس آمارهای قضایای خشونت در این دادستانی، خشونت‌هایی که منجر به قتل زنان می‌شود، افزایش یافته و آنان به پرونده‌های قتل زنان که در اثر خشونت‌ها صورت گرفته به صورت جدی رسیدگی می‌کند. اما از ۲۳۱ مورد پرونده قتل زنان عاملان ۱۲۰ پرونده دستگیر شده و بقیه آن‌ها تا کنون با برخورد قانونی مواجه نشده اند. کمسیون مستقل حقوق بشر به نقل از دستگاه‌های محلی دولتی افغانستان وضعیت را به مراتب بدتر و نگران‌کننده‌تر بیان کرده است.
مناطق پیشتاز
به نظر می‌رسد که وضع زنان در مناطق مرکزی بهتر شده و راحت‌تر به محاکم دسترسی دارند. گزارش شده که ۶۷ درصد از ۱۵ مورد قتل زنان که در مناطق مرکزی رخ داده مورد رسیدگی قرار گرفته است.
به همین ترتیب به نظر می‌رسد که در مناطق شرقی نیز میزان دسترسی زنان به سیستم قضایی بهبود یافته، از ۲۸ مورد قتل که در این مناطق روی داده، ۳۰ درصد آن مورد پیگرد قرار گرفته است.
جنوب افغانستان در مرحله سوم قرار دارد. شمال افغانستان اما در جایگاه چهارم ایستاده است. از ۱۰۴ مورد قتل زنان که در مناطق شمال و شمال شرق افغانستان به وقوع پیوسته، نیم پرونده‌های آن مورد پیگرد قرار گرفته است.
اما غرب افغانستان جایگاه آخر را دارد. در زون غرب افغانستان از ۴۴ مورد قتل زنان که به ثبت رسیده، به ۲۹ درصد آن رسیدگی شده است.
خشونت جنسی
خشونت جنسی یکی از مشکلات جدی زنان در افغانستان است که هر از گاهی مواردی از آن رسانه ای می‌شود و کمیسیون حقوق بشر نیز وضع را نگران کننده عنوان می‌کند.
این کمیسیون در گزارش سالانه خود گفته است که پیگیری خشونت‌های جنسی در جامعه افغانستان با چالش‌های جدی روبرو بوده و مطابق سنت‌های حاکم در این کشور، پرداخت به مسایل جنسی تابو پنداشته شده است.
با این حال یافته‌های کمیسیون حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که در طی ده ماه گذشته سال ۱۳۹۶، ۱۸۶ مورد خشونت جنسی به این کمیسیون گزارش شده که از آن جمله ۳۸ مورد تجاوز جنسی بوده‌است.
در همین حال، در جمع خشونت‌های به ثبت رسیده علیه زنان، ۲۳ مورد ارتباط نامشروع شوهر با زنان دیگر نیز به ثبت رسیده است.
مورد دیگر روسپی گری اجباری بوده که کمیسیون حقوق بشر در ده ماه گذشته ۲۳ مورد اجباری فحشا و روسپی‌گری را ثبت کرده است.
موارد دیگر
علاوه بر موارد فوق، در افغانستان سقط جنین غیر قانونی است و زنان نمی‌توانند سقط جنین نمایند، اما در ده ماه گذشته ۶ مورد سقط جنین در این کشور به گونه رسمی ثبت شده و ۴ مورد نیز بارداری اجباری بوده‌است. با این حال اما مراکز درمانی پایتخت شاهد حضور زنانی اند که برای سقط جنین مراجعه می‌کنند و با ممانعت قانونی همچنان باید باداری ناخواسته را تحمل نمایند.
یکی از موارد شایع که کمتر خشونت تلقی می‌شود، تحقیر، توهین تهدید و به کاربردن واژگان رکیک است که پیامد منفی بر روحیه و رویه زنان می‌گذارد. در گزارش سال جاری کمیسیون حقوق بشر، در مجموع ۱۰۹۳ مورد خشونت‌های زبانی و روانی به ثبت رسیده که ۵۷۹ مورد آن به استهزا گرفتن، مورد تمسخر قراردادن و سخنان تحقیر آمیزو فحش و دشنام به زنان را شامل می‌شود.
علاوه بر آن، ۱۳۹ مورد خشونت لفظی شامل تهمت به زنان بوده و۱۶۱ مورد این خشونت‌ها هم تهدید به قتل زنان بوده است.
مورد دیگر تهدید به طلاق بوده است. بر اساس معلومات کمیسیون مستقل حقوق بشر ۱۰۲پرونده زنان در سال روان تهدید به طلاق، تهدید به آوردن همسر دوم و ازدواج مجدد شوهر و تهدید به اخراج از منزل و گرفتن طفل شده است. ۲۶ مورد دیگر نیز شامل توهین و خشونت لفظی به خاطر نداشتن طفل و یا طفل پسر بوده است.
۶۹ مورد از خشونت‌های گفتاری به انزوا کشاندن اجباری زنان و منع از معاشرت اجتماعی بوده است و ۱۷ مورد خشونت‌های دیگر به دلایل نامعلوم صورت گرفته است.
در کشوری که زنان استقلال اقتصادی ندارند، یکی از موارد خشونت اقتصادی است و تا به حال ۵۸۹ مورد از آن به ثبت رسیده است.
ازدواج اجباری نیز بخشی دیگری از خشونت‌ها بوده است. در سال جاری کمیسیون حقوق بشر ۹۹ مورد از این نوع از خشونت را ثبت کرده است. علاوه بر این، ۶۲ مورد دیگر خشونت ممنوعیت زنان از دیدار با خانواده و اقارب شان می‌باشد.
مورد دیگر خشونت علیه زنان ثبت شده در سال جاری محرومیت از درمان بوده است. این موضوع به ۲۶ مورد می‌رسد. علاوه بر این‌ها، ۵۸ مورد خشونت دیگر مربوط به محرومیت از آموزش زنان بوده و ۳۱ مورد نیز خرید و فروش زنان ثبت شده است. ۷۴ مورد دیگر خشونت ثبت شده ممانعت از گزینش همسر به انتخاب زنان بوده است.
عوامل خشونت
موجودیت عرف ناپسند، نبود امنیت، فرهنگ معافیت از مجازات، فساد اداری و دخالت افراد زورمند در پیگیری قضایای خشونت، محدودیت در دسترسی به محاکم و وکیل مدافع، عدم حمایت از زنان قربانی خشونت و حمل اسلحه‌ای غیر قانونی از سوی افراد غیرمسوول از جمله عوامل خشونت علیه زن در افغانستان برشمرده شده است.