ممکن است یک خواب را با جزئیات پیچیده به یاد بیاورید، یا ممکن است با تصاویر ضعیفی که محو می‌شوند از خواب بیدار شوید. شاید هم به نظر می‌رسد هیچ خوابی نمی‌بینید و این سوال برای‌تان پیش آمده که چرا بعضی آدمها خواب نمی بینند؟ اما آیا اصلاً می‌توان بدون رویا خوابید؟
علم نتوانسته است هدف از خواب و رویا دیدن را به طور کامل توضیح دهد. خواب دیدن ممکن است راهی برای کمک به پردازش احساسات و درک جهان باشد. احتمالاً به همین دلیل است که حتی عجیب‌ترین رویاها نیز حاوی چیزهایی از واقعیت هستند.
شاید نتوانید حتی کوچکترین رویاها را به خاطر بسپارید. با این حال بعید است که هرگز و هرگز خواب نبینید. بیایید با هم به بررسی این موضوع بپردازیم که چرا ممکن است رویاها را فراموش کنید و آیا این موضوع ارتباطی با سلامتی شما دارد؟
رویاها چگونه رخ می‌دهند و آیا ممکن است خواب نبینید؟
ما نمی‌توانیم به طور قطع بدانیم که آیا یک فرد واقعا رویا نمی بیند یا خیر. اما می‌دانیم که برخی از افراد بیشتر مواقع، یا شاید هرگز، رویاهای خود را به یاد نمی‌آورند. اگر در به خاطر سپردن رویاها مشکل دارید، بد نیست بدانید که خیلی‌ها مثل شما هستند. اکثر ما 4 تا 6 خواب در شب می‌بینیم، اما اکثریت قریب به اتفاق آنها را فراموش می‌کنیم. رویایی که به یاد می‌آورید، به احتمال زیاد همان رویایی است که درست قبل از بیدار شدن از خواب دیده اید.
رویاها معمولاً در طول خواب حرکت تند چشم (REM) رخ می‌دهند. یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که توانایی ما در شکل دهی خاطرات در طول خواب REM مختل می‌شود. این حقیقت به توضیح اینکه چرا خواب مان را فراموش می‌کنیم، کمک می‌کند.
از دست دادن خواب REM می‌تواند به معنای ندیدن خواب و رویا نیز باشد. خواب ناکافی هم ممکن است نتیجه یک مشکل سلامتی یا یکی از عوامل موثر در آن باشد.
اختلالات خواب
اختلالات خواب، مانند بی خوابی و آپنه خواب، می‌توانند شما را از ورود به چرخه خواب REM باز دارد. بی خوابی می‌تواند خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش دهد:
- افسردگی
- اضطراب
- بیماری قلب و عروقی
- دیابت
عوامل دیگری که ممکن است در کم شدن کیفیت خواب نقش داشته باشند عبارتند از:
- الکل
- تنباکو
- کافئین
- عوارض جانبی برخی داروها
- استرس
- افسردگی
بزرگسالان مبتلا به افسردگی، تا 90 درصد مشکل خواب را گزارش کرده‌اند و بی‌خوابی شایع‌ترین شکایت آنهاست. یکی از دلایل اینکه خواب و رویا به یادمان نمی‌ماند همین است. اما افسردگی ممکن است رویاها یا کابوس‌های آزاردهنده را نیز افزایش دهد.
اختلال دوقطبی
مشکلات خواب در افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بسیار شایع است و ممکن است منجر به یک دوره شیدایی یا افسردگی شود. بین 69 تا 99 درصد از افرادی که دوره‌های شیدایی را تجربه می‌کنند، اختلالات خواب مانند نیاز به خواب کمتر یا مشکل در به خواب رفتن را تجربه می‌کنند.
اختلالات اضطرابی
بی خوابی می‌تواند یک عامل خطر برای ایجاد اضطراب یا نتیجه اضطراب باشد. مشکلات خواب توسط افرادی گزارش می‌شود که:
- اختلال اضطراب فراگیر دارند
- اختلال وسواس اجباری (OCD) دارند
- اختلال هراس دارند
- فوبیا دارند
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارند
اگرچه کمبود خواب REM می‌تواند احتمال خواب دیدن را کاهش دهد و این سوال پیش می‌آید که چرا بعضی آدمها خواب نمی بینند، افراد مبتلا به اضطراب بیشتر رویاهای ترسناک می‌بینند.
دارو برای اضطراب یا افسردگی
ممکن است هنگام مصرف مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI) مانند فلوکستین (پروزاک) یا سرترالین (زولوفت) رویاهای واضحی نداشته باشید. اینها اغلب برای اضطراب یا افسردگی تجویز می‌شوند. SSRIها می‌توانند خواب REM مورد نیاز برای رویاهای واضح را مختل کنند.
آیا رویا دیدن بر کیفیت خواب تأثیر می‌گذارد؟
بین کیفیت خواب و رویا دیدن (خواب دیدن) ارتباط وجود دارد. اگر با بی خوابی یا اختلالات خواب مواجه هستید، ممکن است خواب REM را از دست بدهید. این همان مرحله ای است که در آن خواب می‌بینید. کمبود خواب با کیفیت می‌تواند اختلالات سلامت روان را بدتر کند و اختلالات سلامت روان می‌تواند مشکلات خواب را تشدید کند.
نکاتی برای به یاد آوردن خواب هایی که می‌بینید
با یک رویا در ذهن‌تان بیدار می‌شوید. چند دقیقه بعد، دیگر نمی توانید آن را به خاطر بیاورید. ناامید کننده به نظر می‌رسد. یا شاید اصلاً به یاد نیاورید که خواب دیده‌اید. در هر صورت، در اینجا چند نکته برای بهبود به یاد آوردن خواب‌ها وجود دارد:
- قبل از خواب به خود بگویید که می‌خواهید خواب ببینید و آن خواب را به خاطر بسپارید.
- یک دفترچه یادداشت و خودکار کنار تخت قرار دهید. هر بار که از خواب بیدار می‌شوید، مهم نیست که چه ساعتی است، هر چیزی را که می‌توانید در مورد خواب‌تان به یاد بیاورید، یادداشت کنید، حتی جزئیات یا احساسات خیلی کوچک.
- زنگ ساعت را تنظیم کنید تا کمی زودتر از خواب بیدار شوید یعنی زمانی که احتمال به یاد آوردن خواب وجود دارد.
- قبل از بلند شدن لحظه ای درنگ کنید. به خواب‌تان فکر کنید و یادداشت‌های شبانه‌تان را مرور کنید.
- خواب بهتر ممکن است به شما کمک کند خواب‌ها را به خاطر بسپارید. در اینجا چند نکته برای داشتن خواب با کیفیت وجود دارد:
- از مصرف کافئین، الکل و نیکوتین به خصوص در چند ساعت قبل از خواب پرهیز کنید.
- تمرینات هوازی منظم داشته باشید.
- هر روز در ساعت مشخصی به رختخواب بروید و هر روز در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید.
- با گوشی و لپ تاپ به اتاق خواب نروید.
- یک ساعت قبل از رفتن به رختخواب، یک کار آرامش بخش انجام دهید.
آیا خواب ندیدن نشانه یک بیماری زمینه ای است؟
اگر خواب‌تان را به خاطر نمی آورید یا فکر می کنید اصلا خواب نمی‌بینید اما خوب می‌خوابید، احتمالاً جای نگرانی وجود ندارد. اگر خواب با کیفیت کافی ندارید، به پزشک مراجعه کنید. کمبود خواب می‌تواند مشکلات سلامتی موجود را بدتر کند یا منجر به بد شدن اوضاع کلی سلامت شود.
کمبود خواب همچنین می‌تواند نشانه این باشد که شما یک بیماری زمینه ای مانند آپنه خواب یا بی خوابی دارید که پزشک می‌بایست به آن رسیدگی کند. درمان‌های موثر بسیاری برای اختلالات خواب وجود دارد. در حالی که مشکلات خواب و افسردگی با هم مرتبط هستند، خواب ندیدن به این معنی نیست که شما افسردگی دارید. اگر علائم دیگری از افسردگی را دارید، علائمی چون موارد زیر:
- غم و اندوه طاقت فرسا
- خستگی
- تغییر اشتها
- از دست دادن علاقه
- افکار در مورد آسیب زدن به خود
- به جای اینکه اصلاً خواب نبینید، به احتمال زیاد خواب‌ها را به خاطر نمی آورید.
کلام پایانی
در این نوشتار به این موضوع پرداختیم که چرا بعضی آدمها خواب نمی بینند. خواب ندیدن به خودی خود دلیلی برای نگرانی نیست، و چنانچه گفتیم چند کار وجود دارد که می‌توانید برای در خاطر نگه داشتن خواب‌های‌تان انجام دهید. البته، وقتی خواب ندیدن به دلیل کمبود خواب با کیفیت است، داستان فرق می‌کند. خواب کم می‌تواند نشانه ای از یک مشکل جسمی یا روانی باشد. مشکلات مزمن خواب می‌تواند به سلامت کلی شما آسیب برساند. اختلالات خواب قابل درمان هستند، بنابراین ارزش آن را دارد که به یک پزشک ماهر مراجعه کنید.
افزودن دیدگاه