شورای عالی صلح افغانستان یک روز پس از اعلام ترکیب بورد عالی مشورتی صلح توسط محمد اشرف غنی، رییس‌جمهور، ترکیب اعضای این بورد را ناعادلانه گفته و آن را به‌دلیل آنچه که حضور سمبولیک زنان می‌داند، “ناقص” می‌خواند.
حبیبه سرابی، معاون شورای عالی صلح امروز چهارشنبه(۲۱ قوس) در نشستی در پیوند به عدم حضور فعال زنان در این بورد واکنش نشان داد: «من اعتراض دارم، بورد مشورتی ساخته شده، اما به نمایندگی دولت هیچ زنی در آن حضور ندارد. در فهرست رهبران جهادی هم زنی و جود ندارد؛ صرف دو خانم به احترام خانواده‌های‌شان در این بورد جا داده شده‌اند».
معاون شورای عالی صلح تاکید کرد که دروازه مشارکت زنان در گفتگوهای صلح قفل است؛ این قفل‌ها باید شکستانده شده و زنان در تصمیم‌گیری‌های مهم مانند روند صلح سهیم باشند.
در همین حال، جان بس، سفیر ایالات متحده امریکا در کابل نیز خواستار افزایش نقش زنان در روند صلح افغانستان شد و تاکید کرد که در گفتگوهای احتمالی صلح با طالبان، حضور نیمی از جامعه افغانستان، نباید نادیده گرفته شود.
وی تأکید کرد، در بورد مشورتی صلح که به تازگی از سوی حکومت افغانستان ایجاد شده، زنان نیز باید نماینده فعال داشته باشند.
اما رییس اجراییه افغانستان گفت که بورد مشورتی صلح، از خواست‌های همه‌ی مردم افغانستان نمایندگی خواهد کرد و در گفتگوهای احتمالی صلح، حقوق همه‌ی افغان‌ها در نظر گرفته خواهد شد.
ریاست جمهوری افغانستان روز گذشته(سه‌شنبه 20 قوس) فهرست بورد مشورتی صلح را اعلام کرد که اعضای آن متشکل از مقام‌های بلندپایه دولتی و رهبران سیاسی ـ جهادی است. در این بورد صدیقه بلخی و آمنه افضلی به نمایندگی از زنان حضور دارند.
بورد مشورتی صلح
شورای امنیت ملی افغانستان سه‌شنبه این هفته(20 قوس) تشکیلات شورای عالی مشورتی صلح را اعلام کرد. در اعلامیه این شورا آمده است که شورای مشورتی روند صلح و گروه مذاکره‌کننده افغانستان، بر اساس فرمان رئیس‌جمهوری این کشور تشکیل شده است.
در فهرست اعضای این شورای ۳۱ نفره، افراد دولتی و غیردولتی حضور دارند. هفده عضو این شورا چهره‌های جهادی و اعضای دولت قبلی افغانستان هستند.
حامد کرزی، صبغت‌الله مجددی، عبدالرب رسول سیاف، گلبدین حکمتیار، عطامحمد نور، محمد کریم خلیلی، محمدآصف محسنی، یونس قانونی، حامد گیلانی، حاجی دین محمد، اسماعیل‌خان، سید منصور نادری، صلاح‌الدین ربانی، عبدالهادی ارغندیوال، آمنه افضلی، صدیقه بلخی و امرالله صالح رهبران جهادی و اعضای دولت قبلی هستند که در این فهرست نام‌شان دیده می‌شود.
محمد اشرف‌غنی، رئیس جمهوری افغانستان دو هفته پیش در نشست ژنو طرح جدید حکومت این کشور برای مذاکره با گروه طالبان را اعلام کرد. ایجاد شورای مشورتی صلح و تعیین گروه مذاکره‌کننده با طالبان، بخشی از این طرح جدید است که آقای غنی از آن به‌عنوان “نقشه راه صلح” یاد کرد.
شورای امنیت ملی می‌گوید که “بورد عالی مشورتی صلح” چهار وظیفه عمده دارد: ارایه مشورت‌های سازنده به رهبری دولت، بررسی و ارزیابی پیشنهادهای کمیته‌های کاری صلح، ارایه برنامه و چارچوب مذاکرات و نظارت از تحقق روند مذاکرات صلح.
تیم مذاکره‌کننده صلح و کمیته‌های کاری جزو ترکیب این شورا است. هیأت مذاکره‌کننده صلح با طالبان ۱۲ عضو دارد که در صدر آن عبدالسلام رحیمی، رئیس دفتر ریاست جمهوری افغانستان قرار دارد. سه زن هم در جمله این هیأت اند. ارگ ریاست جمهوری گفته این فهرست قابل تغییر است.
در تشکیلات شورای عالی مشورتی صلح، ۹ کمیته فعالیت می‌کنند: کمیته‌های نمایندگان احزاب سیاسی، نمایندگان علما، زنان، سران و نمایندگان اقوام، فعالین مدنی و فرهنگی، نمایندگان سکتور خصوصی، نمایندگان مهاجرین، نمایندگان جوانان و کمیته نمایندگان خانواده‌های قربانیان جنگ.
این کمیته‌ها قرار است نظریات مردم را جمع‌آوری کنند، تحلیل این نظریات را به شورای عالی مشورتی صلح ارائه دهند و از پیشرفت روند صلح به مردم آگاهی دهند.
بورد مشورتی باید همه‌شمول باشد
با این حال، جریان سیاسی محور مردم افغانستان امروز چهارشنبه(21 قوس) در یک اعلامیه چهارده ماده‌ای، اعلام کرده که در گفت‌وگوهای صلح، باید یک اجماع ملی به میان آید و افزون بر رهبری این گفت‌وگوها از سوی حکومت و مردم افغانستان، طالبان نیز از یک نشانی واحد مشمول این روند شوند.
رحمت‌الله نبیل، رییس و رنگین دادفر سپنتا عضو این جریان سیاسی در نشستی، بر توجه به ارزش‌ها و دست‌آوردهای نزدیک به دو دهه اخیر، در پرداختن به گفت‌وگوهای صلح با طالبان تأکید کردند.
رحمت‌الله نبیل در این مورد می‌گوید: «صلح صرف با پذیرفتن تداوم جمهوری اسلامی افغانستان و به رسمیت شناختن تداوم و مشروعیت اصل جمهوری اسلامی می‌تواند موضوع گفت‌وگو و مذاکره باشد.»
از سویی هم، آقای سپنتا در این نشست تأکید کرد که «صلح با طالبان نباید موجب لغو دست‌آوردهای 17 ساله مردم افغانستان در عرصه‌های، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی گردد».
رسیدن به یک اجماع ملی در گفت‌وگوهای صلح و نقش کشورهای منطقه در این روند، از اولویت‌های دیگری است که به باور اعضای محور مردم افغانستان، باید به آن‌ها پرداخته شود.
آقای سپنتا می‌افزاید: «طالبان باید در گفتگوهای صلح، از رهبری و نشانی واحد برخوردار باشند تا مردم افغانستان متیقن شوند که پس از صلح با طالبان، این گروه به جنگ مسلحانه علیه جمهوری اسلامی افغانستان ادامه نمی‌دهد.»
در همین حال، جریان سیاسی محور از احتمال شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری آینده و معرفی نامزدی در این انتخابات نیز خبر می‌دهد.
آقای سپنتا در ادامه می‌گوید: «ما معتقد هستیم که انجنیر صاحب نبیل یکی از کاندیداهای بسیار شایسته و مطلوب است و حتما اگر قرار شد که محور شرکت کند، کاندید شایسته و مطلوب خود را خواهد فرستاد.»
پیش از این، شورای عالی صلح گفته‌است که اگر در گفتگوهای صلح، طالبان بخواهند بحث تعدیل قانون اساسی نیز مشمول آجندای این گفت‌وگوها شود، حکومت آماده این کار است؛ چیزی که با واکنش‌های تندی روبه‌رو شده و حتی در داخل حکومت هم دیدگاهها درباره این موضوع، یک‌سان نبوده است.
ادامه تلاش‌های منطقه‌ای
در ادامه سفرهای زلمی خلیل‌زاد، نماینده ویژه امریکا برای صلح افغانستان، او پس از ازبکستان، با مقام‌های ترکمنستانی هم دیدار کرد.
رشید مرادف، وزیر خارجه ترکمنستان در دیدار با آقای خلیل‌زاد گفته است که ترکمنستان آماده ارایه یک فضای سیاسی و دیپلماتیک برای آماده‌سازی یک روند صلح در کشور همسایه‌اش(افغانستان) است.
وزیر امورخارجه ترکمنستان تاکید کرده که «ترکمنستان یکی از کشورهای حامی افغانستان در سازمان‌های بین‌المللی در راستای برپایی صلح است.»
نماینده ویژه آمریکا در امور صلح افغانستان نیز با اشاره به ضرورت دستیابی به صلح در این کشور گفته است که اجرای پروژه‌های اقتصادی در تقویت امنیت افغانستان و در کل منطقه بسیار مهم است.
پیش از این در تاشکند، ادامه تلاش‌های صلح، ساختن خط آهن و شاهراه و توسعه مرکز بین‌المللی کارگو در نزدیک مرز افغانستان، از مهم‌ترین مسایل مورد بحث در دیدار زلمی خلیل‌زاد با شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهور ازبکستان بود.
دو جانب بیشتر تمرکز به حل صلح‌آمیز بحران افغانستان داشتند و گفتند که ساختارهای بیشتر زیربنایی به این پروسه کمک می‌کند.
به گزارش رسانه‌های دولتی ازبکستان، رئیس‌جمهور این کشور با زلمی خلیل‌زاد روی ساختن خط ریل از مزارشریف تا هرات و شاهراه انتقالاتی از منطقه سرخان ازبکستان تا شهر پلخمری، مرکز ولایت بغلان گفتگو کرده است.
در این بحث‌ها که لیزا کورتیس، معاون دستیار دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور امریکا و مدیر ارشد امور آسیای جنوبی و آسیای میانه در شورای امنیت ملی امریکا نیز حضور داشت، روی توسعه مرکز بین‌المللی کارگو در شهر ترمز ازبکستان تأکید شد. این مرکز که در نزدیکی مرز افغانستان واقع شده، به هدف توسعه تجارت و ترانزیت میان دو کشور ایجاد شده‌است.
ازبکستان در دوره ریاست جمهوری شوکت میرضیایف، چندین مرتبه روی آمادگی این کشور برای تلاش‌های صلح افغانستان تأکید کرده‌است. در ماه حمل امسال، تاشکند میزبان یک نشست بین‌المللی بود که در آن مقام‌های افغان از جانب ازبکستان اطمینان همکاری دریافت کردند.
همزمان با تأکید تاشکند روی ایجاد پروژه‌های زیربنایی در افغانستان که از عناصر مهم تلاش‌های صلح دانسته شده، وزیر خارجه پاکستان نقش کشورهای منطقه را در روند صلح افغانستان مهم می‌داند.
شاه محمود قریشی که قرار است به زودی از کابل دیدن کند، در سخنرانی اخیرش به پارلمان پاکستان گفت: تلاش‌های زلمی خلیل‌زاد برای پروسه صلح افغانستان مؤثر است.