زلمی خلیلزاد نماینده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان در دیدارهای جداگانه با رهبران حکومت وحدت ملی و سران جهادی افغانستان، تعلیق انتخابات ریاست جمهوری این کشور را پیشنهاد کرده است.
روزنامه وال استریت ژورنال، چاپ امریکا، از قول یکی از مقام‌های امریکایی نوشته که تعلیق انتخابات ریاست جمهوری افغانستان یکی از گزینه‌های واشنگتن برای پیدا کردن یک راه‌حل سیاسی برای ختم جنگ طولانی افغانستان است.
درخواست تعلیق انتخابات ریاست جمهموری در صحبت‌هایی که زلمی خلیلزاد، فرستاده ویژه وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان با افراد مختلف داشته، مطرح شده که به باور برخی آگاهان و حتی مقام‌های امریکایی، با تلاش‌های امریکا برای ترویج دموکراسی در این کشور در تضاد قرار دارد.
روزنامه وال استریت ژورنال گفته که تنها توجیه امریکایی در این مورد، موضوع مذاکرات گنگ صلح با طالبان است. امریکا هراس دارد که بی‌نظمی‌های ناشی از انتخابات ریاست جمهوری آینده، روند صلحی را که آقای خلیلزاد در تلاش راه اندازی آن است، از بین ببرد.
به گزارش این روزنامه، طرح تعلیق انتخابات در صحبت‌هایی که زلمی خلیلزاد روز یک‌شنبه هفته جاری(20 عقرب) با مقام‌ها و سیاست‌مداران افغان داشته، با سردی استقبال شده و اکثر آنان مخالفت خود را با این موضوع بروز دادند. اما به گفته این روزنامه، شماری در دولت آقای غنی از آن حمایت کرده و گفته‌اند که اگر امکان توافق صلح میسر شود، به تعلیق انتخابات رضایت خواهند داد.
مخالفت کابل
به دنبال انتشار این گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، ارگ ریاست جمهوری افغانستان هرگونه تأخیر در برگزاری این انتخابات را رد کرده و بر تعهد دولت برای برگزاری به موقع انتخابات ریاست جمهوری تأکید کرده است.
هارون چخانسوری، سخنگوی رییس جمهوری افغانستان در صفحه توییتر خود نوشته است که «دولت افغانستان به طور کامل متعهد به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ مطابق به قانون اساسی افغانستان و تاریخ تعیین‌شده توسط کمیسیون مستقل انتخابات می‌باشد.»
آقای چخانسوری در ادامه تأکید کرده است: «تداوم لازمه یک فرایند دموکراتیک است و هر پیشنهاد دیگری جز اراده افغان‌ها که در قانون اساسی به صراحت به آن اشاره شده است، قابل قبول نیست».
از سویی هم فضل فضلی، مشاور ارشد رئیس‌جمهور افغانستان در صفحه رسمی توییتر خود اعلام کرده است که تعهد دولت افغانستان در برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۹ پابرجا است. به گفته‌ی او، همان‌طور که قانون اساسی دستور می‌دهد، حکومت افغانستان به تاریخ اعلام‌شده انتخابات توسط کمیسیون انتخابات پایبند خواهد بود و بعد از مشخص شدن زمان‌بندی انتخابات، این روند را دنبال می‌کند.
آقای فضلی نیز در ادمه تصریح کرده است: «افغانستان یک کشور دموکراتیک است و هرگونه انتقال قدرت باید از طریق یک روند دموکراتیک انجام شود. هرگونه پیشنهاد دیگر که برخلاف قانون اساسی و مردم افغانستان ارایه می‌شود، برای مردم ما قابل قبول نخواهد بود».
از سویی هم اشرف غنی هفته‌ی پیش در یک نشست خبری که با ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در کابل داشت، تأکید کرد که «انتخابات ریاست جمهوری در موعدی که قبلا تعیین شده است، برگزار خواهد شد. این انتخابات آزاد، رقابتی و همه‌شمول خواهد بود و در آن مردم تصمیم خواهند گرفت که چه کسی را به حیث زعیم دولت‌شان انتخاب کنند».
با این حال رییس جمهوری افغانستان نمی‌خواهد انتخابات ریاست جمهوری به تعویق بیافتد و یا تعلیق شود، اما به نظر می‌رسد اگر امریکایی‌ها برای تعلیق انتخابات ریاست جمهوری ماه اپریل به حکومت افغانستان فشار بیاورند، روابط کابل ـ واشنگتن دچار سردی خواهد شد.
کابل به حمایت مالی و نظامی امریکا نیاز دارد و امریکا می‌تواند از کمک‌های خود به عنوان اهرم فشار و نفوذ استفاده کند؛ چیزی که مقام‌های افغان را نگران کرده ست. اما در نهایت این رهبران افغانستان اند که در مورد گزینه‌ی تعلیق انتخابات ماه اپریل ریاست جمهوری تصمیم می‌گیرند.
اما زلمی خلیلزاد در حالی‌روی گزینه تعلیق انتخابات کار می‌کند که به گفته‌ی روزنامه وال استریت ژورنال، شماری از مقام‌های امریکایی دخیل در افغانستان، مصروف کار با رییس‌جمهور غنی اند تا آمادگی‌ها برای برگزاری انتخابات ماه اپریل گرفته شود.
گزینه‌های دیگر
به گفته یک دیپلومات غربی، گزینه دیگری که مورد بحث است، اجازه دادن برای برگزاری انتخابات در صورتی است که حکومت جدید به عنوان یک حکومت انتقالی کار کند، تا زمانی که یک حکومت ایتلافی با حضور طالبان ایجاد گردد.
به گزارش وال استریت ژورنال، گزینه دیگر برگزاری لویه جرگه است که بسیار از قدرمندان افغان به شمول حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین خواهان آن می‌باشند؛ تا این لویه جرگه یک حکومت انتقالی را انتخاب کند، و برنامه‌ریزی‌ها برای خاتمه بخشیدن به جنگ در افغانستان ادامه یابد.
بر اساس برنامه، قرار است زلمی خلیلزاد هفته آینده بار دیگر با نمایندگان طالبان در قطر دیدن کند و یا هم دیدارهایی با اعضای طالبان در دوبی داشته باشد.
یک مقام پیشین حکومت امریکا به وال ستریت ژورنال گفته است که آقای خلیلزاد موضوع تعلیق انتخابات ریاست جمهوری را به عنوان یک مشوق برای آغاز مذاکرات اساسی، به طالبان پیشنهاد کرده و شاید بخشی از روند مذاکرات صلح باشد.
زیرپا کردن قانون اساسی
بر اساس قانون اساسی افغانستان، وظیفه رییس جمهوری در اول جوزای سال پنجم بعد از انتخابات پایان می‌یابد و انتخابات به منظور تعیین رئیس‌جمهور جدید، در خلال مدت سی الی شصت روز قبل از پایان کار رئیس‌جمهور برگزار می‌گردد.
محمد اشرف‌غنی، رییس جمهوری کنونی افغانستان روز هفتم میزان سال ۱۳۹۳ مراسم تحلیف(سوگند) را به جا آورد. با این حال او در ماه ثور سال جاری خورشیدی که به مناسبت بیست و ششمین سالگرد پیروزی مجاهدین افغانستان در ارگ ریاست جمهوری صحبت می‌کرد، تاکید نمود که انتخابات آینده ریاست جمهوری پیش از جوزای سال ۱۳۹۸خورشیدی برگزار خواهد شد.
دوران ریاست جمهوری در افغانستان ۵ سال است. آقای غنی در این مورد گفت: «پنج سال به این حساب نمی‌شود که من در کدام روز تحلیف انجام داده‌ام، به این رقم حساب می‌شود که در قانون اساسی افغانستان چه ذکر شده است.»
مراسم سوگند رییس جمهوری افغانستان در سال 1393 با حدود چهار ماه تأخیر در 7 میزان برگزار شد، به این ترتیت این دوره ریاست جمهوری به دلیل جنجال‌ها در آغاز، نزدیک ۴ ماه کوتاه‌تر خواهد بود.
با این حال اخیرا کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان 31 حمله را به عنوان تاریخ برگزاری انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال آینده خورشیدی اعلام کرده است. این کمیسیون تاکید دارد که به‌زودی جدول زمان‌بندی این انتخابات را نیز منتشر خواهد کرد.
از سویی هم یوسف رشید، رییس اجرایی بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه‌ی افغانستان(فیفا) به خبرنامه می‌گوید: «بر اساس قانون، انتخابات باید در ۳۱ حمل برگزاری شود، اگر کمیسیون نتواند انتخابات را در این تاریخ برگزار کند، باید دلیل موجهی برای زیر پا کردن قانون به مردم، احزاب سیاسی و جامعه بین‌المللی داشته باشد.»
هزینه‌ای برای صلح
با آن‌که ایالات متحده از سال ۲۰۰۱ به بعد به ترویج دموکراسی در افغانستان کمک کرده. اما در حال حاضر با پیشنهاد تعلیق انتخابات ریاست جمهوری، می‌خواهد این روند دموکراتیک را قربانی صلح کرده و خلاف تلاش‌های‌شان نزدیک به دو دهه خود عمل کند.
مقام‌های کلیدی اداره‌ی ترامپ تلاش دارند با گزینه‌ی فشار بر کابل، حکومت افغانستان را وادار به تعلیق انتخابات ریاست جمهوری کنند. تعلیق انتخابات ریاست جمهوری به منظور سرعت‌بخشی به تلاش‌هایی صورت می‌گیرد که هدف از آن، کشاندن پای طالبان به میز مذاکره و ادغام آنان در روند آشتی است تا جنگ ۱۷ ساله‌ی امریکا در افغانستان به پایان برسد.
بررسی گزینه‌ی تعلیق انتخابات ریاست جمهوری افغانستان و گزینه‌های احتمالی دیگری که اداره‌ی ترامپ در مورد آن بحث می‌کند، نشان‌دهنده‌ی عجله‌ی کاخ سفید در یافتن یک راه‌حل سیاسی برای جنگ افغانستان است. به گفته‌ی روزنامه وال استریت ژورنال، کاخ سفید برای این‌که تلاش‌های آنان به هدف پایان دادن جنگ افغانستان به زودی به نتیجه برسد، عجله دارند. جنگ ۱۷ ساله‌ی افغانستان، مأموریت نامحبوبی است که اوباما آن را از بوش به ارث گرفت و حال به اداره‌ی ترامپ به میراث مانده است.
امریکایی‌ها به این باور اند که تلاش‌های نفس‌گیر و دشواری که هدف آن پایان جنگ افغانستان است، ارزش تعلیق انتخابات ریاست جمهوری این کشور را دارد. برخی از مقام‌های امریکایی نگران پس‌لرزه‌های انتخابات ریاست جمهوری افغانستان‌اند، زیرا هر انتخابات این کشور با بی‌نظمی و جنجال‌های سیاسی دوام‌دار همراه بوده است.
خلیلزاد به همکارانش گفته است که ترامپ به او شش تا ۱۲ ماه وقت داده تا تلاش‌ها برای پایان دادن به جنگ افغانستان را به نتیجه‌ی مطلوب برساند.