از اولین موتر با کارکرد انرژی آفتابی و برق شهری ساخت افغانستان در شهرستان جاغوری ولایت غزنی رونمایی شد. دشت خاکریز انگوری در شهرستان جاغوری ولایت غزنی محل رونمایی این موتر بود که با حضور مقام‌های محلی و باشندگان این شهرستان برگزار شد و موجب شادی شهروندان گردید.
رونمایی این موتر در آستانه آغاز سال ۱۳۹۷ هجری خورشیدی در بین مردم و کاربران رسانه‌های اجتماعی این کشور، موج هیجان و افتخار آفرید و شماری زیادی از کاربران افغانستان از آن استقبال کردند.
این موتر با نور خورشید و برق شهری کار می‌کند. «حسین‌علی امینی»، باشنده شهرستان جاغوری ولایت غزنی و سازنده این موتر به خبرنامه گفت: «موتر آفتابی قابلیت حمل چهار سرنشین را دارد. این موتر به وسیله نور آفتاب حرکت می‌کند و همچنان می‌تواند برای طی صد کیلومتر راه، چارچ انرژی آفتابی را ذخیره کند تا در زمانی که آفتاب نبود، با مشکل مواجه نشود.»
در سطح بالایی این موتر تابه نوری کارگذاری شده است. آقای امینی می‌گوید که در کنار بهره‌‌بردن از انرژی نوری، این موتر با انرژی برقی ۲۲۰ ولت شهری نیز می‌تواند حرکت کند و در جریان آن، چارج ذخیره کند تا در صورت نبود برق و آفتاب، بتواند با استفاده از چارج ذخیره‌‌اش حرکت نماید.
تنوع در به کارگیری
به گفته این مرد خلاق افغانستانی، از تابه‌های نوری که در سطح بالای این موتر کارگذاری شده، می‌توان برای مقاصد دیگر نیز استفاده کرد: «از سولر‌های کارگذاری شده این موتر می‌شود به جای جنراتور برای آب‌کشی و آب‌یاری زمین‌های زراعتی استفاده شود و این کار هیج صدمه‌یی به این موتر نمی‌رساند. در کنار آن از سولر‌های آن می‌توان به منظور روشن ساختن خانه به جایی انرژی برق وارداتی نیز استفاده کرد.»
با این حال آقای امینی می‌گوید که استفاده از انرژی خورشید موجب کاهش آلودگی زیست محیطی در افغانستان می‌شود: «افغانستان سالانه مقدار کم بارندگی دارد؛ از این رو می‌شود از نور خورشید استفاده وسیعی کرد.»
او می‌گوید که استفاده از انرژی برقی در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی روزافزون در افغانستان مؤثر واقع می‌شود و مردم می‌توانند به جای استفاده از مواد سوختی آلاینده‌ای چون تیل، گاز، چوب و ذغال، از نور خورشید استفاده کنند.
کمبود بودجه و پنج سال کار مخفیانه
امینی بسیاری از قطعات مورد استفاده در این موتر آفتابی را خودش ساخته است. او می‌گوید: «بسیاری از قطعات موتر را خودم ساخته‌ام، به جز از تابه‌های خورشیدی، تایر و شیشه‌های موتر که آن را خریداری کرده‌ام، متباقی قطعات را با امکانات اندک، خودم ساخته‌ام.»
به گفته وی، در صورتی که قطعات را خودش نمی‌ساخت، مصارف زیادی برای ساخت موتر آفتابی لازم می‌داشت که با توجه به بودجه اندکش، موفق نمی‌شد: «از هشت سال به این‌سو تصمیم گرفتم موتر آفتابی بسازم که مصارف اندک داشته باشد و محیط زیست را آلوده نسازد؛ اما کمبود بودجه مانع من بود. طرحم را با دوستانم شریک ساختم، اما تعدادی از دوستانم مرا به تمسخر گرفتند.»
آقای امینی اضافه می‌کند که یکی از دوستانش، او را در جمع دیگر آشنا‌یان خواسته و به او می‌گوید که پنجاه هزار افغانی می‌دهد تا او به ساخت این موتر دست نزد و آبروی مردمش را نبرد: «خیلی دردناک بود که دوستان مرا در جمع خود خواستند و گفتند که برای مشهور شدن و جلب توجه، نیاز به نمایش دادن نیست و ما ۵۰ هزار افغانی می‌دهیم، کافی است که آبروی ما را با این قد و قواره و این طرح نبری و گدایی نکنی!».
اما او به این سخنان کنایه‌آمیز پشت می‌کند و حالا بعد از پنج سال، به تنهایی کار ساخت موتر را تکمیل کرده است. امینی آرزو دارد که تعدادی زیاد از این موتر‌های خورشیدی را بسازد. او به تاریخ ۲۷ حوت ۱۳۹۶ این موتر را در شهرستان جاغوری ولایت غزنی به نمایش گذاشت و مردم را شگفت زده کرد.
سازنده اولین موتر خورشیدی افغانستان می‌گوید که در مدت ساخت این موتر، با مشکلات زیادی مواجه بوده و برای تکمیل کار آن قرض‌دار نیز شده است: «از خوراک و پوشاک خود و خانواده‌ام صرف نظر کردم، حتی از خواب شب‌هایم، تا بتوانم این موتر را بسازم و گاهی برای طراحی و ساخت قطعات آن به پول قرض نیز نیازمند شدم که متاسفانه حتی پول قرض باسود هم ندادند، اما در نهایت این تلخی‌ها، موفق شدم.»
امینی بعد از کنایه و تمسخر‌های آشنا‌ها و مردم اطرافش، کار ساخت موتر خورشیدی خود را به تنهایی و به گونه مخفیانه پیش می‌برد تا شاید دامنه ناسازاگویی‌های مردم کمتر شود. او به خبرنامه می‌گوید: «کار ساخت موتر را ۵ سال به طور مخفیانه ادامه دادم، روز‌ها برای تأمین مخارج خانواده کار می‌کردم و شب‌ها را برای ساخت آن در نظر می‌گرفتم و از اندک فرصت‌های موجود سود می‌جستم.»
امینی برای ساخت موتری که با انرژی افتاب و برق ۲۲۰ ولت شهری راه می‌افتاد، ۷۰۰ هزار افغانی هزینه‌کرده و این هزینه‌ها را خودش تأمین نموده است.
خانواده بزرگ
امینی در سال ۱۳۶۰ در شهرستان جاغوری ولایت غزنی متولد شده است. او در یک خانواده ۱۳ نفری زندگی می‌کند و نان‌آور خانواده‌اش است.
امینی می‌گوید: «در خانواده پر جمعیت با وضع اقتصادی بد متولد شدم. خانواده برای من و دیگر برادرانم زحماتی زیادی را متقبل شدند تا ما با وضع بد اقتصادی درس بخوانیم و امیدی برای خانواده شویم.»
امینی با حمایت پدر و مادرش تا صنف هفتم درس خواند. او با درگذشت پدرش، مجبور به کار و سرپرستی خانواده‌اش شد. او می‌گوید: «تا پدرم زنده بود، ما را نمی‌گذاشت که کار کنیم و اصرار داشت که درس بخوانیم، اما با درگذشت او، مجبور شدم که درس را رها کرده و برای تأمین مخارج خانواده کار کنم.»
میکانیکی را خیلی دوست دارم
به گفته امینی، او برای تأمین مخارج خانواده‌اش تاکنون کار‌های سخت زیادی انجام داده و از جمله کار‌های سخت اما دوست‌داشتنی که انجام داده، مکانیکی و پنچرگیری موتر بوده است.
این شهروند شهرستان جاغوری ولایت غزنی می‌گوید که او کار مکانیکی را از کودکی دوست داشته و همین علاقه، او را وادار به ساخت موتر کرده است. امنیتی می‌گوید: «از کودکی مکانیکی را دوست داشتم، بار‌ها رادیویی کهنه پدرم را باز و بسته کرده و با آن مصروف بودم. همین طور هر وسیله برقی دیگر که دم دستم قرار می‌گرفت، بی‌اختیار و با کنجکاوی آن را باز کرده و تا زمانی که در مورد اجزای داخلی آن چیزی نمی‌دانستم، آن را نمی‌بستم. این کار را همیشه به صورت مخفیانه انجام می‌دادم تا….!»
او اضافه می‌کند که به‌خاطر پیشگری از سرزنش دیگران، کار مکانیکی را به صورت مخفی انجام می‌داده تا زمانی که پدرش متوجه مکانیکی او می‌شود: «در ابتدا خیلی از پدرم ترسیدم؛ اما پدرم با دانستن مکانیکی من و با توجه به علاقه‌ام، مرا تشویق کرد.»
او بعد از درگذشت پدرش و یگانه حامی‌‌اش، با علاقه بیشتری کار مکانیکی را ادامه داد و از این طریق و پنچرگیری موتر، زندگی‌اش را گذارنده و از آن آموخته است.
منع تمسخر
علی امینی اضافه می‌کند که او با تمام علاقه و استعدادش در بخش مکانیکی، مدت‌ها کارش را به علت تمسخر و سرزنش‌های دیگران مخفی کرده است. او می‌گوید: «از تمام خانواده‌ها می‌خواهم که فرزندان‌شان را به علت کنجکاوی‌های‌‌شان سرزنش نکنند و بگذارند که آن‌ها استعدادهای خودشان را دریابند و به همین ترتیب بقیه مردم. اگر نتوانستید کاری برای رشد استعداد افراد انجام دهید، علایق آن‌ها را سر کوب نکنید، آن‌ها را به تمسخر نگیرید، به جای آن، افراد را تشویق کنید که توانایی‌های خودشان را دریابند و آن را رشد دهند.»
او از پدر و مادر و اعضای خانواده‌اش سپاس‌گزاری می‌کند که در سختی‌ها و تنگ‌دستی‌ها از او حمایت کرده و به جای سرزنش، او را تشویق نموده تا علایقش را حتی در شرایط سخت فقر، دنبال کند.
با این حال حسین‌علی امینی از نهاد‌های مسوول حکومتی می‌خواهد که از او و طرح‌هایش حمایت کنند و برای رشد استعدادهای دیگر جوانان افغانستان، مکان مشخص آموزشی را ایجاد نمایند تا آن افرادی که در بخش مکانیکی استعداد و علاقه‌مندی دارند، این استعداد را رشد دهند.