در افغانستان که بیش از سه میلیون جعیت معتاد وجود دارد و همه روزه گزارش های زیادی از افزایش گراف جرایم جنایی آن منتشر می شود، سوالاتی پیرامون تامین امنیت فردی نیز مطرح می باشد. بسیاری ها به صورت روزمره حتی در پایتخت افغانستان مورد حمله دزدان قرار می گیرند و گزارش های از سرقت وسائل شخصی شان نیز وجود دارد.
برای چندمین بار من نیز، موفقانه از مچ کسیه‌بر گرفته‌ام و نگذاشته‌ام وسایل‌ام را ببرد. اما همیشه این طور نبوده، بار‌ها دیده‌ام که در بازار‌های شلوغ کابل معتادان و کسیه‌بران شهر به افراد حمله کرده و آن ها را غافگیر نموده، وسایل شان را بدون واکنش از آن ها گرفته و پا به فرار گذاشته اند.
شماری از این افراد در گفت‌وگو با ما گفته اند که از درگیری با آنها می ترسند و همین که جان سالم به در می‌برند خرسند اند.
در چنین وضعیتی، با آن که شهر کابل دارای چندین مرکز آموزشی ورزش های رزمی می باشد، اما برای اولین بار چشمم به استاتوس فیسبوکی می‌افتد که در آن نوشته آموزش رایگان دفاع شخصی!
امری که وادارم می کند تا دنبال آن استاتوس بروم، آموزش دفاع شخصی برای دختران است. درست چند قدم دورتر از خیابان منتهی به پل سرخ در پس کوچه‌ای بنری می‌بینم که در آن نوشته “سیمنار دفاع شخصی”!
ورود من به مرکز آموزشی جریان تمرین را درباشگاه برهم می‌زند و زن و مردی که با دو کودک مصروف تمرین ورزشی‌بودند از من استقبال کرده می‌گویند که به جایی درست آمده‌ام. “امروز تا چند دقیقه ای دیگر در این مرکز، آموزش فنونی دفاع شخصی آغاز می‌شود و به این منظور برنامه‌های دیگر ورزشی را تا ختم آن کنار گذاشته‌ایم.” این سیمنار به روز پنچشنبه برگزار شده است.
اولویت مهم
خودش را شفیقه سادات محسنی معرفی کرده می‌گوید که با همسرش مجری برنامه آموزش تکنیک‌های دفاع شخصی است. خانم شفیقه سادات محسنی گزارشگر تحقیقی یکی از رسانه‌های خصوصی نیز بوده و به گفته خودش شانزده سال سابقه کاری در بخش ورزش دارد. او مربی کاراته است و ورزش برایش در اولویت جدی قرار دارد. خانم محسنی در کنار این که در باشگاه ورزش را آموزش می‌دهد، می‌گوید که در مراکز آموزشی نیز تکنیک‌های دفاع شخصی را آموزش داده است.
سید جمال الدین کریمی کارمند یکی از دانشگاه خصوصی شوهر خانم محسنی است و در کنار آن استاد باشگاه ورزشی کاراته و ۳۰ سال سابقه آموزش کاراته را در کارنامه خود دارد. این زوج می‌گویند که باید برای حفظ سلامت ورزش کرد و آن را در اولویت قرار داد. آن ها تاکید دارند که فرق نمی‌کند چه نوع ورزشی اما تاکید می کند که باید برای سلامتی وجود ورزش شود.
این زوج افغان به تازگی برنامه‌های مشخص آموزش ورزشی را برای خانم‌ها طرح کرده که یکی از آنها برنامه آموزش دفاع شخصی برای زنان و دختران است.
دفاع شخصی برای زنان در افغانستان رایج نبوده است. این ابتکار بدیع برای آموزش مجموعه ای از تکنیک رزمی راه افتاده تا دختران و زنان بتوانند برای حفاظت از خود در مقابل تبهکاران و کسانی که قصد حمله بر آن ها را دارند، استفاده کنند.
دفاع بدون سلاح
خانم محسنی اضافه می‌کند: «هنرهای رزمی شامل تکنیک‌هایی برای دفاع از خود هستند. برخی از سبک‌های رزمی در وهله اول به‌منظور دفاع شخصی تمرین می‌شوند و برخی دیگر ورزش‌های رزمی یا مبارزه‌ای هستند که تکنیک‌های آنها برای دفاع شخصی نیز موثر است. برخی از باشگاه‌های رزمی، به‌منظور کاربردی‌تر شدن دفاع شخصی، ترکیبی از تکنیک‌های رشته‌های مختلف رزمی را تمرین می‌کنند و همچنین تمرینات خود را با توجه به سبک زندگی، شغل، سن، جنسیت و توانایی‌های فیزیکی و ذهنیِ هر شخص، اختصاصی می‌کنند. در کشور ما هر چند باشگاه‌های زیادی است که دفاع را آموزش می‌دهند، اما بیشتر این برنامه‌ها برای آقایان اختصاص یافته ما با توجه به وضعیت موجود و با همسرم صحبت کردیم و این برنامه را پی‌ریزی کردیم که امروز روز اولش است.»
دفاع با استفاده از سلاح
خانم محسنی در عین حال تاکید می‌کند که طیف گسترده‌ای از سلاح‌ها می‌تواند برای دفاع، با توجه به نوع تهاجم، نوع تکنیک و… استفاده شود. اما به گفته او، در بسیاری از موارد نیز استفاده از سلاح ممنوعیت قانونی دارد. به این جهت، این رزمی کار تاکید می کند که بسیاری از خانم ها نیاز دارند تا برای محافظت از خود دفاع شخصی را بیاموزند.
نیاز به دفاع شخصی برای خانم‌ها
خانم محسنی می‌گوید: «متاسفانه مدتی است که زیاد در مورد دزدی‌های خیابانی در شکل‌های مختلف می‌شنویم و بسیاری از خانم‌ها استرس این‌که هر لحظه ممکن است این اتفاق برای‌شان بیفتد را دارند. هر چند این اضطراب کاملا طبیعی است ولی خود داشتن حس ناامنی و مورد تهاجم قرار گرفتن در دراز مدت مشکلات صحی و روانی را برای شان به بار خواهد آورد. با یادگیری روش‌های دفاع شخصی می‌توانید از خود مراقبت کرده و موقعیت پیش آمده را کنترل کنید.»
او اضافه می‌کند که در حال حاضر زنان و دختران بیشتر مورد تهاجم قرار می‌گیرند، بسیاری از آن ها بدون هیچ دفاع آسیب می‌بینند و وسایل شان را به دزد واگذار می‌کنند و یا گاهن به‌خاطر مزاحمت‌ها و این تهدید‌ها وظایف شان را ترک می‌کنند و خانه نشین می‌شوند. به گفته خانم محسنی تعدادی از آن ها همواره به یک محافظ نیاز دارند. به این جهت این استاد ورزش های رزمی می‌گوید: «چرا به‌خاطر دزد و مزاحمت‌ها ترک وظیفه کرد یا کسی دیگر را پیدا کرد که از او محافظت کند؟»
او تاکید می‌کند که بسیاری ها به دلیل این که زنان از خود واکنش نشان نمی‌دهند، آنان را طعمه مناسب می‌پندارند و سبب گسترش خشونت‌ها می‌شوند. خانم محسنی در عین حال تاکید می کند که «اگر کسیه بران، معتادان و ولگردان این را بدانند که زنان و دختران قدرت دفاع از خودشان را دارند، هیچ‌گاه به آنها حمله نمی‌کنند چون هیچ کس دوست ندارند اسیب ببیند.»
محافظ خود
با همه این ها، خانم محسنی می‌گوید که دفاع شخصی تنکنیک‌های ابتدایی دفاع خود است که شامل مراقبت از خود، افزایش اعتماد به نفس، پوشش مناسب و راحت، نگهداری و مراقبت از وسائل شخصی و مبارزه با برخوردهای فزیکی می شود.
او اضافه می‌کند: «یکی از نکات مهم در دفاع شخصی بانوان داشتن قدرت جسمانی مناسب برای دفاع از خود می باشد که ما آن را در وجود خیلی از بانوانی که مورد تهاجم قرار می‌گیرند دیده‌ایم.»
خانم محسنی می‌گوید که در برخورد فزیکی تکنیک‌های آموزش داده می‌شود که مرگ‌آفرین نیست و تنها روش‌های است که از آسیب پذیری دختران و بانوان پیشگیری کرده می‌تواند. او اضافه می‌کند در صورتی افراد و خانم‌ها می‌توانند از آنها بهره ببرند که روی فنون رزمی آموزش داده شده، مسلط باشند و به طور مدام آن را تمرین کنند.
او از خانواده‌ها می‌خواهد: «یکی از بهترین هدایای که یک پدر یا یک خانواده به دخترش می‌تواند بدهد توصیه و مهیا کردن زمینه آموزش دفاع او تحت هر شرایطی است تا او احساس ضعف نکند و از خیابان‌ها نترسد و در چارچوب قوانین از خودشان در برابر مزاحمان دفاع کنند.»
این مجموعه سفارش ها از یک رزمی کار زن برای زنان افغان ارائه شده که در معرض آسیب های متعدد اجتماعی قرار دارد. ابتکار خانم محسنی مشتریان خود را نیز داراست. اما تا زمان فرهنگ سازی و عمومیت آن با واکنش های نیز مواجه می باشد. با همه اما و اگرهای اجتماعی موجود نسبت به ورزش، دفاع شخصی امری است که اکثر زنان و مردان در افغانستان نیاز دارند.