چاشت روز شنبه، 7 دلو سال جاری کابل شاهد یک رویداد مرگبار تروریستی بود. آمبولانس پر از مواد منفجره در یکی از مناطق به شدت محافظت شده در قلب شهر کابل، در نزدیکی ارگ ریاست جمهوری افغانستان، انفجار داده شد. براساس آخرین آمار، 103 نفر در این رویداد جان باختند و 235 تن دیگر زخمی شدند.
این حمله دومین حمله در چند روز اخیر در پایتخت افغانستان بود. یک هفته پیش از آن چندین مهاجم انتحاری بر هوتل انترکانتیننتال در باغ بالا واقع در غرب شهر کابل حمله کرده و 24 تن را کشتند. این حمله 16 ساعت را در بر گرفت.
همزمان با این دو حمله چندین حمله دیگر در قندهار و هلمند و جلال‌آباد رخ داد. طالبان و داعش مسئولیت این حملات را بر عهده گرفتند و در یک مورد موسسه خیره حمایت از کودکان پس از هدف قرار گرفتن دفتر آن در جلال‌آباد فعالیت‌های خود در سراسر افغانستان را تعلیق کرد.
سلسله‌ای این حملات مردم افغانستان را در شوک فرو برد و نگرانی‌های زیادی را خلق کرد. بسیاری‌ها پرسیدند که چرا رویداد مرگباری در چند قدمی ارگ ریاست جمهوری یا نهادهای امنیتی افغانستان رخ می‌دهد اما جلوی آن گرفته نمی‌شود.
به دنبال هر حمله و رویدادی حکومت افغانستان اعلامیه منتشر کرده و حملات را «شدیدترین الفاظ» تقبیح کرده است. وعده تحقیق داده، از «شکست دشمن» سخن گفته و بر «گرفتن انتقام» تاکید کرده است.
واکنش دولت
حمله چهارراهی صدارت شهر کابل دومین حمله بزرگ و خونین در افغانستان گفته شده است. این حمله پس از انفجار چهارراهی زنبق، در چند قدمی ارگ ریاست جمهوری کاخ سپیدار، یکی از پرتلفات‌ترین حملات است که تاکنون اتفاق افتاده است.
پس از وقوع این انفجار نخستین واکنش حکومت افغانستان و رهبران حکومتی نشر اعلامیه‌هایی بود که به باور بسیاری‌ها «از قبل نوشته شده و پس از هر رویدادی تنها تاریخ و مکان رویداد آن تغییر می‌کند» اما متن همانی است که در گذشته برای یک رویداد نوشته شده است.
ریاست جمهوری افغانستان به دنبال حمله چهارراهی صدارت، در اعلامیه‌ای ابراز تأسف کرد و عمل طالبان را «جنایت ضد بشری» خواند که در آن غیرنظامیان قربانی شده‌اند. رییس جمهور غنی در این اعلامیه گفته بود که جنگ بر کشورش تحمیل شده و «دشمنان افغانستان بازنده هستند.»
یک روز پس از آن رییس جمهور افغانستان در یک اعلامیه دیگر برای غم‌شریکی با خانواده‌های قربانیان حملات کابل، ننگرهار و قندهار روز دوشنبه را «ماتم ملی» اعلان کرد و فردای آن روز (سه‌شنبه) «مراسم ختم قران» در سراسر افغانستان برگزار شد.
همزمان با این یک روز را در شهر کابل رخصتی عمومی اعلام کرد. این رخصتی اما برابر بود با سفر جوکو ویدودو، رییس جمهور اندونیزیا به کابل؛ روزی که در آن پنج مهاجم انتحاری وابسته به گروه داعش بر فرقه 111 ارتش در حوزه پنجم شهر کابل حمله کردند.
مقام‌های ارشد امنیتی افغانستان در یک نشست مشترک خبری دلیل افزایش حملات تروریستی را فشار بیشتر جامعه جهانی بر پاکستان و فشار نظامیان افغان بر گروه طالبان عنوان کردند. آنان مثل هر رویدادی گفتند که این حملات در آنسوی خط دیورند و در خاک پاکستان طراحی شده بود.
از فاتحه تا عیادت
در چندین رویداد خونین رییس جمهور افغانستان در اعلامیه‌اش از مردم خواسته تا برای قربانیان دعا کرده و قران بخوانند. در چندین مورد خود در مسجد ارگ ریاست جمهوری رفته و دعا و قرآن خوانده است.
به تازگی و به دنبال وقوع چند رویداد خونین، رییس جمهور غنی سه روز پس از وقوع رویداد مرگبار چهارراهی صدارت شام روز گذشته به مسجد جامع وزیر محمد اکبر خان رفت و نماز شام را با مردم خواند. او در این مسجد با نمازگزاران برای تأمین صلح و ثبات در افغانستان و به روح شهدای رویدادهای تروریستی دعا کرد.
آقای غنی در صحبت با مردم در این مسجد حرف از انتقام زد و گفت که «با تمام توان انتقام خون مردم خود را می‌گیریم.»
در مواردی رییس جمهور غنی به ولایات سفر کرده و از مناطقی که در آن رویدادی اتفاق افتاده است، بازدید کرده است. اما در شهر کابل او کمتر به محل رویداد رفته است.
در ده روز گذشته در سه رویداد خونین در شهر کابل دست‌کم 130 تن کشته شده و صدها تن زخمی شده‌اند. رییس جمهور افغانستان روز گذشته به شفاخانه «غازی امان‌الله خان» رفت و از زخمی‌های این رویداد عیادت کرد. او در دیدار با این زخمی‌ها نیز سخن از «انتقام گرفتن» زد و گفت که مردم به حرف‌هایش «یقین داشته باشند.»
انتقاد مردم
جایگاه رییس جمهور در قانون اساسی افغانستان با عبارت «عالی‌ترین مقام دولتی و عامل حاکمیت ملی و اقتدار ملی» تعریف شده است. افزون بر این مردم از رییس جمهور شان انتظار دارند تا به‌عنوان کسی که سوگند حفاظت از حقوق و منافع مردمش را یاد کرده، آن‌گونه که شایسته یک رییس جمهور است عمل کند.
اشرف غنی اما در سه سال گذشته در این مورد تحت فشار افکار عامه قرار داشته است. بسیاری از واکنش‌های او انتقاد کرده اند. بسیاری‌ها در انتقاد از او می‌گویند وظیفه رییس جمهور غم‌شریکی با مردم پس از وقوع فاجعه نه بلکه جلوگیری از وقوع یک فاجعه است.
پس از هر رویدادی تصاویر مردم خشم‌گین را حتماً دیده‌اید که در نخست انگشت انتقاد را به سمت رییس جمهور و رهبران حکومت نشانه می‌گیرند. آنان با به کار بردن کلماتی چون «بی‌کفایت» خشم شان را ابراز می‌کنند.
مردم در چنین مواقعی مدعی است که رییس جمهور نباید پس از هر رویدادی تنها تسلیت بگوید و یا بر روح شهدا دعا کند بلکه او باید در برابر تروریزم و عاملان رویدادهای ترویستی اقدام کند.
افزون بر این بسیاری‌ها آقای غنی را متهم به عوام فریبی می‌کنند. در مواردی که او به عیادت زخمیان می‌رود یا در مساجد دعا می‌کند و یا هم حرف از انتقام می‌زنند، خشم این افراد را دیدگاه‌هایی که در زیر اخبار ارگ ریاست جمهوری می‌گذارند، می‌توان دید.
یکی از کاربران فیسبوک ذیل ویدیوی دیدار رییس جمهور با مردم در مسجد وزیراکبر خان نوشته است: «امید که دیگر فریب و نیرنگ در کار نباشد. چون از این همه حرف‌ها و مزخرمات شما مردم بیچاره افغانستان هم خسته شدند.»
انتقام عملی
رییس جمهور افغانستان پس از هر رویدادی بر «انتقام گرفتن» تاکید کرده است اما در عمل این شورشیان بوده که دست به حملات دیگر در زمان‌های دیگر زده‌اند.
مردم از او انتقاد می‌کنند و به این باور اند که انتقام باید عملی باشد نه در حرف زیرا در حرف انتقام گرفتن ساده و بی‌هزینه است.
شماری از کاربران فیسبوک در پای خبر نماز شام رییس جمهور در مسجد وزیر اکبرخان نوشته اند که آنان از آقای غنی حرف زیاد شنیده اند اما در عمل هنوز چیزی نه دیده‌اند. این افراد با استدلال این‌که وعده‌های آقای غنی در مواردی چون حمله بر قول اردوی 209 شاهین، حمله بر شفاخانه چهارصد بستر و حمله بر مساجد و سایر موارد هنوز عملی نشده این بار نیز با دیده شک نگرسته و گفته‌اند که «اگر در عمل انتقام گرفته شد، باور می‌کنیم.»
سروی هوایی
معمولاً مقام‌های ارشد دولت‌ها پس از وقوع رویدادهای تروریستی و طبیعی که در آن میزان تلفات بلند است یا رویداد غیرمترقبه‌ی رخ می‌دهد، به محل حادثه رفته و با آسیب‌دیدگان و بازماندگان رویداد همدردی می‌کنند.
در ماه میزان سال جاری هنگامی که یک مهاجم در یک جشنواره موسیقی در شهر لاس وگاس در ایالت نوادا در امریکا 59 تن را کشت و صدها تن دیگر را زخمی ساخت، دونالد ترامپ رییس جمهور امریکا ماتم ملی اعلام کرد و پس از آن به محل حادثه رفت.
چندی پیش در همسایگی افغانستان، حسن روحانی، رییس جمهور ایران به دنبال وقوع زمین لرزه در کرمانشاه برای بازدید از منطقه آسیب دیده به این ولایت رفت.
در افغانستان هرچند محدودیت‌های امنیتی باعث شده که مقام‌های ارشد حکومتی کمتر در محلات ناامن حاضر شوند یا سفر کنند اما وقوع رویداد در چند قدمی ارگ ریاست جمهوری این انتقاد را متوجه رهبری حکومت این کشور کرده است که چرا رییس جمهور یا معاون او از محلات آسیب‌دیده دیدن نمی‌کند.
در یک مورد در ماه سرطان سال جاری رییس جمهور غنی از داخل هلیکوپتر از محلات آسیب‌دیده شهرستان سروبی در اثر سیلاب دیدن کرد. او سپس به ارگ برگشت و گزارش مسئولان در این مورد را به بررسی گرفت. عکس‌های آقای غنی که در آن زمان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد، انتقادهایی را نیز به همراه داشت.
تصویری که از رییس جمهور برای مردمش خلق می‌شود این است که او فرد شجاع، نترس و قوی است که با چالش‌ها مبارزه می‌کند. از مردمش حفاظت می‌کند و در روزهای دشوار در کنار مردمش می‌ایستد. این‌جا اما بسیاری‌ها می‌گویند رییس جمهور شان خود را در حصارهای بلند ارگ محصور کرده و امنیت چهار دور و بر ارگ را شدیدتر ساخته است.
این دیدگاه بیشتر از زمانی مطرح شده است که در چندین تظاهرات بزرگ معترضان در کابل ارگ ریاست جمهوری تمامی راه‌های منتهی به ارگ را با کانتینر بست و مانع نزدیک شدن مردم شد. دو تظاهرات جنبش روشنایی در کابل با کانتینر سد شده و کانتینر دیواری میان ارگ و معترضان کشیده است.
این همه درحالی است که چند روز پیش جوکو ویدودو، رییس جمهور اندونیزیا در فضای به شدت ناامن شهر کابل به افغانستان آمد و با رییس جمهور این کشور دیدار کرد. یکی از همراهان آقای ویدودو گفته بود پیش از سفر رییس جمهور اندونیزیا بسیاری‌ها مانع سفر او به افغانستان بودند اما رییس جمهور به این کشور سفر کرد. او نوشته بود: «چون رییس جمهور نمی‌ترسد.»
افزودن دیدگاه