بازرگانان افغان از افزایش بی‌پیشنه‌ی واردات محصولات هندی به‌خصوص مواد خوراکی خبر می‌دهند. مقام‌ها در اتاق تجارت و صنایع افغانستان می‌گویند، به‌وجود آمدن تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان باعث شده است که افغانستان روابط تجاری با کشورهای دیگر از جمله هند، ایران و چین برقرار کند.
بر اساس آمار اتاق تجارت و صنایع افغانستان، پیش از این حجم تجارت افغانستان با ایران در حدود یک‌ونیم میلیارد دالر بوده است، اما در سال جاری خورشید این رقم تا بیشتر از 2 میلیارد دالر رسیده است.
صیام‌الدین پسرلی، سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت: “حجم تجارت ما به‌طور قابل ملاحظه‌ای با پاکستان کاهش پیدا کرده و بر عکس این روابط با هند و ایران مستحکم‌تر شده است.”
بازرگانان افغان به این باور اند که ایجاد راه‌های مواصلات منطقه‌ای نیز باعث شده است که روابط تجاری افغانستان در سطح منطقه گسترش پیدا کند.
آقای پسرلی می‌گوید که بندر چابهار، راه آهن آقینه و خط آهن لاجور نیز، نقش مهمی در ایجاد این روابط تجارتی منطقه‌ای داشته است. به گفته‌ی او پیش از این، افغانستان با هند از طریق بندر واگه تنها صادارات داشت و پاکستان از این طریق اجازه نمی‌داد که واردات نیز داشته باشد.
اما حالا از طریق بندر چابهار و کارگوی هوایی می‌تواند افغانستان و هندوستان واردات و صادرات داشته باشد.
افزایش حجم تجارت با هند و ایران
آمارها نشان می‌دهد که میزان اموال صادراتی افغانستان به ایران در جریان سال جاری خورشیدی، ۲۱ درصد افزایش داشته است. روزنامه انگلیسی زبان فایننشیل تریبون چاپ ایران از قول مسوولان گمرک ایران نوشته است که افغانستان در جریان ۷ ماه سال جاری، حدود ۱۲ هزار تُن مواد را که بالغ بر ۱۳ میلیون دالر می شود، به ایران صادر کرده است.
در گزارش آمده است که این مقدار صادرات افغانستان به ایران، نسبت به سال گذشته در عین زمان، ۲۱ درصد افزایش را نشان می‌دهد. اموال صادراتی افغانستان به ایران را عمدتا کنجد، پیله ابریشم و سبزیجات، تشکیل می‌دهد.
این در حالی است که مسوولان اتاق تجارت افغانستان می‌گویند، واردات این کشور نیز از ایران به طور چشم‌گیر افزایش یافته است.
حجم تجارت افغانستان با ایران، پیش از این در حدود 1.4 تا 1.5 میلیارد دالر می‌رسید؛ اما به گفته‌ی مقام‌های اتاق تجارت و صنایع افغانستان، این میزان در سال جاری خورشیدی به بیشتر از 2 میلیارد دالر رسیده است.
اقلامی که از هندوستان به افغانستان وارد می‌شوند، از دارو و چای گرفته تا همه‌ی مواد‌های خوراکی و هم‌چنان مواد رهایشی را شامل می‌شوند. افغانستان نیز میوه خشک و تازه، سبزیجات و نباتات طبی را به هند صادر می‌کند که به گفته‌ی بازرگانان افغان، این اقلام بازار خوبی در هند دارد.
صیام‌الدین پسرلی، سخنگوی اتاق تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت: ” دوستان هندی ما که در بخش دارو های یونانی کار می‌کنند، این نباتات ما را به قیمت مناسب می‌خرند و پروسیس کرده دوباره به عنوان داروی نباتی و طبی به افغانستان صادر می‌کنند.”
از سوی هم مقام‌های وزارت تجارت و صنایع افغانستان می‌گویند که صادرات میوه تازه و خشک افغانستان به هند، نسبت به سال‌های گذشته به گونه‌ی قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه با اشاره به افزایش حجم تجارت میان این دو کشور گفت که صادارت میوه خشک و تازه افغانستان 30 درصد نسبت به سال‌های قبل افزایش یافته است.
کارگوی هوایی
مقام‌های حکومت افغانستان و هند، در حاشیه‌ی «ششمین اجلاس قلب آسیا در مورد افغانستان»، برای ایجاد یک دهلیز حمل و نقل هوایی میان این دو کشور به توافق رسیدند.
در اعلامیه‌ی ارگ ریاست جمهوری افغانستان آمده است که “توافق ایجاد دهلیز هوایی برای کارگوهای تجارتی دو کشور که به زودی عملاً آغاز خواهد شد، دو طرف را قادر می‌سازد که به تولیدات و خدمات یکدیگر دسترسی پیدا کنند.”
محمداشرف غنی در این نشست گفته است که هدف از این کار، استفاده مردم دو کشور از امکانات یکدیگر است. رییس جمهوری افغانستان در این نشست تاکید کرده است که آسیا اکنون در حال انتقال به سمت اقتصاد قاره‌ای است و از طرف دیگر، هزینه زیادی را به دلیل خشونت‌های سیاسی می‌پردازد.
افزایش صادرات
مقام‌های وزارت تجارت و صنایع افغانستان نیز می‌گویند که صادرات افغانستان نسبت به سال قبل افزایش چشم‌گیری داشته است.
بر اساس امار وزارت تجارت و صنایع افغانستان، صادرات افغانستان 26 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است که کسر بیلانس بازرگانی، 3 درصد کاهش را نشان می‌دهد. با این وجود رشد اقتصادی از نرخ منفی به مثب3 ( +3) درصد رسیده است.
به همین سان تولید نا خالص داخلی با افزایش 4 میلیارد دالر از 19 میلیارد دالر در سال گذشته‌ی خورشیدی به 23 میلیارد دالر در سال جاری رسیده است. در درآمد سالانه امسال نیز افزایش آمده که این میزان به 680 تا 700 دالر در سال جاری خورشیدی می‌رسد.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان دلیل افزایش این صادرات را گسترش روابط تجارتی منطقه‌ای افغانستان و ساخت راه‌های ترانسپورتی می‌داند.
مسوولان ادارات تجاری در افغانستان، از ساخت راه‌های انتقال اموال تجاری از جمله ساختن گارگوی هوایی توسط حکومت افغانستان استقبال می‌کنند و می‌گویند که ایجاد این خدمات کارگو می‌تواند، نقش موثری را در انتقالات به موقع تولیدات داخلی افغانستان، به ویژه در بخش صادرات میوه‌ها داشته باشد.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفته بود که پیش از این، میوه‌های افغانستان پیش از رسیدن به بازارهای بین المللی به دلیل عدم موجودیت راه ترانسپورت خوب، فاسد و خراب می‌شد.
به گفته‌ی سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان، موثریت ایجاد این خدمات کارگو در این است که افغانستان می‌تواند در زمان کمتر، با قیمت مناسب تر و بازار خرید خوب، به آن‌جا محصولات و تولیدات داخلی خود را عرضه کند.
به باور آقای قوقندی، این کار می‌تواند صادرات افغانستان را بالا ببرد و تاجران افغان محصولات مانند خربوزه، انگور، چکه -گیلاس افغانستان را از این طریق به کم ترین زمان به دور ترین نقطه‌ی هند برساند.
فرید حقجو همکار این گزارش بوده است.