در حالی که برای رسیدن به محل کارم از مسیر سرکاریز پیاده در حرکت بودم، پیشا پیش من خانمی در حرکت بود، او سراسیمه و هراسان در‌های را که در‌مسیر سرکاریز قرار داشت یکی پس از دیگری به صدا در می‌آورد و از آن ها اجازه رفتن به توالت را می‌خواست و جواب رد دریافت می‌کرد.
از آن خانم رهگذر گذشتم که صدای خنده‌ها بلند شد. وقتی به عقب نگاه کردم که مردان به خانمی می‌خندیدن که خودش را خس کرده‌بود. با برداشتن قدم‌های که هر لحظه سرعتش بیشتر می‌شد، صدای جلق جلق که از کفش‌هایش بر می‌خواست بلندتر به گوش می‌رسید. او همان خانمی بود که حدود چهل دقیقه به‌درهای زیادی کوبیده بود تا او را اجازه دهد که از توالت آن ها استفاده کند.
تا آن روز من همیشه زنان را دیده بودم، هنگامی که قصد بیرون شدن از خانه‌‌ی شان را داشتند، از خوردن و نوشیدن تا حدی زیادی خوداری می‌کردند و به دیگر اعضای خانواده هم توصیه می نمودند کمتر بنوشند و کمتر هم بخورند تا برای رفع حاجت با مشکل در بیرون از خانه مواجه نشوند.
نبود توالت در تمام افغانستان بخصوص در بزرگ شهرهای این کشور یکی از مشکلات جدی شهروندان افغانستان است که همواره ساکنان این کشور از آن شکایت داشته‌اند؛ مشکلی که با گذشت چندین سال هنوز هم مردم در بزرگ‌شهرها به ویژه در پایتخت افغانستان با آن مواجه اند.
جریمه شهرداری کابل
کناره‌های جاده‌های پایتخت، پیاده رو‌ها، پارک‌های تفریحی، اطراف دریای کابل، سرچوک، پُل یک پیسه ای، مُرادخانی، سینما پامیر، شاه دو شمشیره، کوچه‌ی کاه فروشی و لیسه مریم، از مناطقی است که مردم از نبود توالت در آن شکایت دارند و عابران در این مکان‌های عموی پایتخت به رفع حاجت می‌پردازند.
مردان در پایتخت افغانستان از کسانی اند که بیشتر در مکان‌های عامه به رفع حاجت می‌پردازند. سال گذشته تیم بررسی تخلفات شهری، شهرداری کابل بیش از ۸۰ تن این مردان را به‌خاطر رفع حاجت در اماکن عمومی جریمه کرده‌بود.
مغازه‌داران، فرش‌شویان و افرادی که در کنار جاده ها ادرار کرده و نسوار خود را تف نموده بودند، از افرادی بود که جریمه نقدی شده‌بودند؛ امری که با واکنش‌های زیادی به همراه بود.
توالت های کرایی
با افزایش تهدید‌های امنیتی در شهر کابل به ویژه علیه اماکن مقدس و مساجد، توالت های این مکان ها نیز به روی شهروندان بسته‌شد.
بسته شدن درب‌های مساجد مشکلاتی زیادی را برای همه بخصوص برای زنان به بار آورده است؛ زنانی که هیچ مکانی برای رفع جاحت در سطح این شهر ندارند و خانواده‌ها نیز این موضوع را یک تابوی اجتماعی می پندارند.
در این وضعیت زنان در سطح شهر در مکان‌های مشخص برای رفع حاجت باید مقدار معین پول بپردازند. این قیمت‌ها در مکان‌های مختلف با توجه به شدت ضرورت متفاوت است که نرخ آن از ده افغانی شروع تا ۱۵۰ و بالاتر از آن می‌رسد.
زرمینه اسم مستعار خانمی تازه وارد به شهر کابل است که از تجربه‌هایش در دوره‌ی که برای بازدید و تکمیل تحقیق پایان‌نامه‌اش به این شهر آمده می گوید. او به خبرنامه گفت که در روز‌های نخست ورودش به کابل با مشکلات زیادی گرفتار بوده‌است.
از کثیف شدن کفش‌هایش در هنگام قدم زدن در پیاده رو‌های سینما پامیر تا پرداختن پول برای رفع حاجت. او به خبرنامه گفت: «تازه به کابل آمده بودم، با مشکلات زیادی مواجه بودم از جمله این که من دانشجو بودم و تازه وارد به افغانستان. پول افغانی نداشتم از قضا که مورد ضروری پیش آمد بسیار جست‌جو کردم و جایی پیدا نتوانستم و در نهایت با ترس و ناراحتی به شفاحانه‌ایی رفتم و خواستم که از توالت آن استفاده کنم. مسوولان آن با راه انداختن سر و صدایی بسیار از من پول خواستند و من هم بنا بر محبوریت آن را پرداختم. آن وقت معلوم نمی‌شد، اما بعد که حساب کردم پول یک شب اقامت را از من گرفته بودند.»
در مکان‌های عمومی سطح شهر توالت وجود ندارد و مردان در جاهای عامه به رفع حاجت می‌پردازند و زنان مجبورند یا از خوردن و نوشیدن خودداری کنند یا هم به تشناب‌های بروند که هیچ گونه شرایط بهداشتی ندارند و تنها به چهار دیواری خلاصه می‌شوند.
نبود توالت در شاه‌‌راه‌ها
علاوه بر چالش نبود توالت های عمومی در شهرها، در بزرگ راه ها نیز این موضوع به یک چالش بزرگ می ماند. نبیلا یکی از ده‌ها مسافری است که در هنگام سفر با این مشکل مواجه شده است. او که اخیرا دو بار سفری از هرات به کابل داشته می‌گوید: «برای اول که به کابل می‌آمدم، از مسیر و مسافت و مدت زمانی که در راه می‌ماندیم چیزی نمی دانستم. در جریان سفر با مشکل برخوردم، در کنار نبود آب هیچ جا برای زنان وجود نداشت تا آنها به رفع حاجت بپردازند. مردان با توقف موتر به هر سو پراگنده می‌شدند، اما زنان نه. برای بار دوم به‌خاطر بی‌نیاز شدن از رفتن به تشناب هیچ چیز نخوردم. گرسنگی دلم را بد می‌کرد و حالت تهوع پیدا کردم و سرم شدیدا درد گرفته بود ….» به باور نبیلا در افغانستان همه چیز مردانه است و سفر در موتر‌های مسافربری همزمان با ترس و تهدید‌های دیگر، به‌خاطر نبود توالت نیز وحشتناک تر است.
با این حال روز گذشته سیما سمر، ريس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در محفل که به مناسب روز هم‌بستگی زنان در وزارت داخله‌ی این کشور برگزار شده‌بود، نیز نبود توالت در شاه‌راه‌های افغانستان را یک مشکل جدی برای زنان این کشور عنوان کرد.
سوء استفاده جنسی
نبود تشناب و کانال برای بدرفت یکی از مشکلات جدی در افغانستان است که زمینه ی بسیاری از بیماری ها را بويژه در شهرهای بزرگ همچون کابل بوجود آورده اما نبود تشناب بصورت جداگانه برای زنان مشکلات بیشتری را ایجاد کرده است.
هر چند در بزرگ‌شهرها کارمندان کمتر با این مشکل مواجه اند، اما در مناطق دور دست افغانستان اوضاع متفاوت است و هنوز هم زنان از نبود تشناب شکایت دارند. طبق گزارش دیده بان حقوق بشر نبود توالت جداگانه برای زنان پولیس و نیز جایی جداگانه که آنان بتوانند لباس خود را عوض کنند، در مناطق دور دست دلیل بسیاری از تجاوزهای جنسی عنوان شده‌است.
خلاف موازین اخلاقی
بسیاری از شهروندان پایتخت افغانستان رفع حاجت در سطح شهر را مخالف موازین اخلاقی دانسته می‌گویند َکه این موضوع همزمان باعث الودگی‌های زیادی نیز می‌شود.
آنان شاکى اند که طی چند سال اخير، با وجود‌ی که تعمیرهای مجلل در شهرها اعمار شده، اما هنوز هم نبود توالت و کانالیزاسیون باعث افزایش آلودگی ها و فاضلاب شهر شده است.
احمد ولی یکی از شهروندان کابلی می‌گوید که کسی را می‌شناسد که به‌خاطر رفع تشناب در مقابل خانه‌ایی در این شهر ضرب و شتم شده است. او اضافه می‌کند: «آن مرد کارگر است و روزانه مقدار غذای کمی می‌خورد و از نوشیدنی‌ها پرهیز می‌کند. او حتا حالا برای بیرون رفتن اعضایی خانواده‌اش بخصوص برای خانم و دخترانش قیودات وضع کرده‌است و تذکر داده که متوجه این مشکل باشند.»
با توجه به این سرویس خدمات بهداشتی یکی از کمترین خدمات عمومی شهری است که می تواند توسط شهرداری و دیگر نهادهای دولتی مرتبط برای تسهیل زندگی بهتر شهروندان افغانستان ارائه شود، بسیاری از مردم از عدم توجه به این مشکل فراگیر اجتماعی شاکی اند. به این جهت، انتظارات عمومی بر این است که نهادهای مرتبط در این زمینه با برنامه عملی فراگیر اقدامات جدی را انجام دهند.
افزودن دیدگاه