هشدارهای تازه نمایندگان مجلس افغانستان، نسبت به قدرت گرفتن گروه داعش در این کشور، نشان می‌دهد که نگرانی‌ها از افزایش فعالیت های این گروه به ویژه در شرق افغانستان، بشتر شده است. روز گذشته نمایندگان مجلس افغانستان، نسبت به حضور این گروه در ولایت‌های ننگرهار، ارزگان، کنر و لوگر هشدار دادند.
ظاهر قدیر معاون اول مجلس، از جابجایی نیروهای وابسته به داعش با عنوان مهاجر، در ولسوالی‌های مختلف افغانستان خبر داد. به گفته او، این گروه قصد دارد افرادش را با عنوان خانواده‌های مهاجر در ولسوالی‌های مختلف کشور مستقر کند و از این طریق، اقدام به سربازگیری کند.
معاون اول ولسی جرگه یک بار دیگر، نسبت به حضور گسترده داعش هشدار داد و گفت پانزده نفر انتحاری برای ترور او موظف شده اند و تنها برای او از سوی نهادهای امنیتی یک مکتوب آمده است که متوجه اش باشد.
آقای ظاهر قدیر گفت که ” برای من تا حالا نه کدام قوماندان تماس گرفته نه معین و نه وزیری که حاجی صاحب متوجه ات باش. این چه وضعیت است شما قضاوت کنید”.
معاون اول مجلس گفت، نمی خواهد ملت افغانستان به وضعیت آشفته تر دچار شود و جنگ های قومی و فرقه ای را تجربه نمایند. او وضعیت افغانستان را بحرانی توصیف کرد و گفت که باید مردم از وضعیت موجود آگاه شوند.
از مدت‌ها قبل، ولایت‌های ننگرهار و غور شاهد فعالیت‌های تروریستی گروه داعش بوده است. درحالی که از یک ماه قبل، جنگ در ولسوالی پچیراگام ننگرهار برای نابودی داعش همچنان ادامه دارد، اما به نظر می رسد، این گروه علاوه بر این مناطق، بر ولایت های دیگر نیز تمرکز کرده است و درحال گسترش میدان حضور و نفوذ خود است.
با وجود هشدارهای مجلس و برخی مقامات بلندپایه دولت، برنامه های آینده داعش در افغانستان به عنوان تهدید و خطری جدی، بر نگرانی های امنیتی مردم و مسوولین افغانستان افزوده است.
اگرچه مقامات وزارت دفاع افغانستان در گذشته، از شکست داعش در افغانستان خبر داده بودند؛ اما ادامه حضور این گروه در مناطقی چون ننگرهار، غور و زابل نشان می‌دهد که این گروه نه تنها شکست نخورده، بلکه تاکتیک های تازه ای را در جنگ افغانستان آغاز کرده است.
حملات مشخص این گروه علیه هزاره ها و شیعیان، نگرانی های مردم و مسوولین در مورد حضور روز افزون این گروه در افغانستان را در پی داشته است. نگرانی ها و هشدارهایی که اگر جدی گرفته نشوند، می تواند برای آینده این کشور روزهای سخت تری را رقم بزند.
با این حال برخی از آگاهان امور امنیتی متقدند که داعش افغانستان با داعش در عراق تفاوت های قابل ملاحظه ای دارد و حملات اخیر داعش به ویژه بر شیعیان در کابل و شماری از ولایت های دیگر در راستای منافع اسلام آباد و پس از تنش ها در روابط افغانستان و پاکستان به میان آمده است.
ننگرهار؛ همچنان محل تمرکز داعش
ولایت شرقی ننگرهار تاکنون، یکی از مراکز اصلی توجه این گروه بوده است. بیش از دو سال می شود که گزارش‌هایی از فعالیت‌های داعش در این ولایت منتشر شده است.
اما نام ولسوالی پچیراگام، از تاریخ 29 ماه میزان سال جاری خورشیدی، به یکباره و زمانی بر سر زبان‌ها افتاد که مقامات این ولایت گفتند، داعش در این ولسوالی به برخی روستاها حمله کرده است.
از آن زمان بیش از یک ماه می‌گذرد؛ اما جنگ میان نیروهای امنیتی افغانستان با داعش در این ولسوالی همچنان ادامه دارد.
وزارت داخله افغانستان در تازه ترین گزارش خود گفته است که روز گذشته نیروهای امنیتی این کشور، 5 عضو گروه داعش را کشته و چندین روستا در این ولسوالی را، از کنترل این گروه آزاد کرده اند.
ظاهر قدیر معاون اول مجلس نمایندگان که خود نیز از ولایت ننگرهار است، همواره نسبت به حضور داعش در این ولایت هشدار داده است. او به درازا کشیدن جنگ در ولسوالی پچیراگام، برای نابودی داعش را زیر سوال برده و گفته است که چرا این همه نیروی امنیتی نتوانسته اند در این مدت، داعش را از بین ببرند.
اما وزارت دفاع افغانستان، عملیات نظامی در پچیراگام را موفقیت آمیز خوانده و از آزاد سازی بیشتر مناطق این ولسوالی از کنترل گروه داعش، خبر می‌دهد.
رادمنش سخنگوی این وزارت به خبرنامه می‌گوید که، تنها محلات اندکی در قسمت جنوبی این ولسوالی در کنترل داعش است و حملات توپخانه‌ای نیروهای امنیتی افغانستان علیه این گروه ادامه دارد.
او مرزی بودن ولایت ننگرهار، وجود بندر مهم تورخم و نزدیک بودن به شهر کابل را از دلایلی دانست که گروه داعش، این منطقه را برای استقرار در نظر داشته است.
افزایش اتباع خارجی در زابل
در روزهای گذشته، برخی نمایندگان مجلس از برنامه گروه داعش برای نفوذ و حضور بیشتر در مناطقی از ولایت زابل نیز خبر داده اند.
در این میان، عبدالقادر قلات‌وال نماینده مردم زابل در مجلس نمایندگان در گفتگو با خبرنامه، از وجود تهدیدهای امنیتی در این ولایت خبر می دهد.
آقای قلات‌وال هم مانند ظاهر قدیر معاون اول مجلس نمایندگان، از مستقر شدن اتباع خارجی با خانواده های شان با نام مهاجر، در ولسوالی‌های دای چوپان، خاک افغان و ارغنداب خبر داده و می‌گوید که این افراد در حال افزایش هستند.
آقای قلات‌وال از احتمال شکل گیری تهدید امنیتی برای ولایت زابل و ولایت‌های دیگر خبرداده و تاکید می‌کند، حضور این افراد که در حال افزایش هستند، می‌تواند یک خطر در آینده تلقی شود.
با این حال، سخنگوی وزارت دفاع افغانستان حضور افرادی به نام مهاجر را در این ولایت تایید می‌کند؛ اما می‌گوید “هنوز گفته نشده است که داعش در این ولایت حضور دارد؛ اما گزارش‌هایی در دست است که افرادی زیر نام مهاجر در مناطقی از این ولایت جابجا شده اند.”
آقای رادمنش می‌افزاید، این مساله نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد تا مشخص شود که این افراد واقعا مهاجر هستند یا افرادی هستند که می‌خواهند امنیت کشور را تهدید کنند.
برخی حوادث گذشته در زابل، در کنار هشدارهای تازه نمایندگان مجلس نشان می‌دهد که، داعش به این ولایت هم توجه داشته و دست به ایجاد پایگاه هایی زده، هر چند که تا به‌حال انعکاس کمتری یافته است.
سال گذشته نیز گزارش‌هایی از درگیری گروه داعش با طالبان در مناطقی از ولایت زابل منتشر شده بود.
در حادثه‌ای دیگر در زمستان سال 1393 خورشیدی، 31 مسافر که به سمت قندهار می‌رفتند، در ولایت زابل توسط گروه داعش به گروگان گرفته شدند. 19 تن از این مسافران آزاد شدند اما چند روز بعد 7 تن از این مسافران که همگی هزاره بودند، توسط این گروه سر بریده شدند.
کشته شدن این غیرنظامیان، تظاهرات گسترده‌ای را در کابل به همراه داشت که جنبش تبسم نام گرفت. شکریه تبسم دختر 9 ساله‌ای بود که در این میان، توسط داعش سربریده شد.
داعش در غور
حدود یک ماه قبل، خبر کشته شدن نزدیک به 30 تن از مردم محل در ولایت غور توسط گروه داعش، همه را شوکه کرد. این افراد که در میان آنها کودکان نیز دیده می‌شدند، یا کشاورز بودند و یا برای جمع آوری هیزم رفته بودند که توسط این گروه ابتدا به گروگان گرفته شده و سپس همگی به طوری وحشیانه،کشته شدند.
قتل عام این تعداد غیرنظامی، واکنش‌های فراوانی درپی داشت. این واکنش‌های گسترده، رییس جمهور اشرف غنی را هم به این ولایت کشاند. او در دیدار با مردم ولایت غور گفته بود که عملیات نیروهای امنیتی، تا نابودی کامل گروه‌های تروریستی در این ولایت، ادامه خواهد یافت.
سخنگوی وزارت دفاع افغانستان، از ادامه عملیات نیروهای نظامی برای نابودی گروه‌های تروریستی در این ولایت خبر می‌دهد؛ اما می‌گوید که به دلیل شرایط سرد آب و هوایی در این منطقه، شکل عملیات‌ها تغییر کرده است.
او از ادامه یافتن این عملیات‌ها، به صورت شبانه و با حضور نیروهای قطعات خاص و کماندو خبر داده و می‌گوید که تا بهتر شدن شرایط آب و هوایی، عملیات‌ها به این شکل در شمال و شرق شهر فیروزکوه مرکز ولایت غور، ادامه خواهد داشت.
جنگ قومی؛ هدف داعش
فعالیت‌های تروریستی داعش در افغانستان، تنها به حملات تروریستی از این قبیل در ولایت‌های این کشور مختص نبوده است. این گروه نشان داده است که در کنار جستجوی پایگاه و جایگاه در مناطق مختلف و در میان مردم، حملات هدفمند دیگری را نیز دنبال می کند.
اگر سربریدن مسافران هزاره در زابل را در کنار حمله های تروریستی این گروه به جنبش روشنایی، مراسم عزاداری عاشورا و حمله به مسجد باقرالعلوم در کابل بگذاریم، نشان می‌دهد که برنامه این گروه برای هدف قرار دادن یک گروه قومی و مذهبی مشخص در افغانستان، یک استراتیژی هدف مند است.
حملاتی که به طور مشخص قوم هزاره و شیعیان را هدف قرار داده و در این حملات تروریستی، ده‌ها غیرنظامی بی گناه را از بین برده است.
ادامه حملاتی از این دست، انتقادها علیه دولت را در پی داشت. نمایندگان مجلس، نسبت به ادامه یافتن چنین حملاتی در کشور هشدار دادند.
شاه گل رضایی نماینده غزنی، دولت را در تامین امنیت مردم ناتوان دانست و گفت ” اینگونه حملات نشان می‌دهد که سلسله‌ای از کشتارهای هدفمند و سیستماتیک در افغانستان جریان دارد؛ اما دولت در انجام وظیفه‌اش که تامین امنیت مردم است، ناکارآمدی و سهل انگاری خود را نشان داده است.”
گفته‌های سرور دانش معاون دوم ریاست جمهوری افغانستان، در مورد این که “این حمله اولی نبوده و آخرین هم نخواهد بود” نشان می‌دهد که دولت افغانستان، از ادامه یافتن چنین حملات هم آگاه است و هم احتمالن نگران.
واکنش‌های اخیر مقامات و سیاستمداران افغانستان، نسبت به حمله گروه داعش به مسجد باقرالعلوم، همگی بر این نکته تاکید داشت که داعش این حملات را به منظور دامن زدن به جنگ مذهبی – قومی در این کشور آغاز کرده و به عنوان یک تاکتیک نظامی برای رسیدن به اهداف دیگرش، انتخاب کرده است.
مولوی عبدالرحمان رحمانی نماینده مردم بلخ در مجلس، از حمله‌های هدفمند گروه داعش به شیعیان، به عنوان یک روش یاد می‌کند؛ اما می گوید که یقینا این گروه تنها به نفاق مذهبی در افغانستان بسنده نخواهد کرد چرا که این گروه در عراق و سوریه نشان داده است که در کل دشمن انسانیت است.
آقای رحمانی به خبرنامه می گوید، حملات اخیر به جنبش روشنایی، مراسم عاشورا و مسجد باقرالعلوم نشان می دهد که داعش، به عنوان یک هدف این مردم را انتخاب کرده است؛ اما این روش تنها انتخاب شان نخواهد بود.
با این حال این آگاهان معتقدند که داعش در راستای اهداف استراتژیک مشخص از آن سوی مرز افغانستان عمل می کند؛ امری را که شماری از دولت مردان افغان نیز به آن مهر تایید می گذارند. به باور بسیاری از نخبگان افغان، حملات هدفمند داعش به سوی شیعیان پس از آن صورت می گیرد که طالبان در جبهه های نبرد برای جغرافیا های مشخص در ماه های اخیر به موفقیت های تاکتیکی و استراتژیک دست نیافتند. بسیاری از افغان ها معتقدند که افزایش حملات طالبان و سپس داعش زمانی آغاز شد که دولت افغانستان سیاست خارجی پاکستانی محور خود را تغییر داد و به سوی ایجاد یک بلاک جدید منطقه ای در جنوب آسیا با محوریت هند و لابی گری گسترده در واشنتگن برای انزوای پاکستان پیش رفت.
داعش، معما نیست
با این حال، مولوی رحمانی نماینده مجلس از ولایت بلخ، عملیات نیروهای نظامی برای مقابله با داعش را کافی ندانسته و حتی می‌گوید که این نیروها در مقابله با داعش ناکام بوده اند. او علاوه بر این، از حضور این گروه در ولایت‌های کنر، ننگرهار، لغمان و نورستان نیز حرف می‌زند.
نماینده مردم بلخ، سهل انگاری مقامات افغانستان در دست کم گرفتن داعش را، سناریویی می داند که منجر به تقویت داعش در این کشور شده است.
مولوی رحمانی می گوید “دو سال قبل، وقتی که داعش در افغانستان تازه ظهور کرده بود مسوولین امنیتی می‌گفتند که این گروه در افغانستان وجود خارجی ندارد؛ اما حالا شواهد نشان می‌دهد که این گروه در افغانستان معما نیست و تبدیل به یک خطر جدی شده است.”
او معتقد است که ضعف دولت و کنترل نداشتن بر تمام مناطق، گسترش نا امنی ها، اختلافات سران حکومتی و فعال بودن سازمان‌های استخباراتی کشورهای منطقه، همه از دلایلی هستند که افغانستان برای رشد گروه داعش، تبدیل به بستری مناسب و مطمئن شود.
رحمانی، خطر قدرت گرفتن این گروه را بسیاری جدی می‌داند و نسبت به وقوع درگیری‌های جدی و خطرناک در ولایت‌های دیگر افغانستان در سال آینده هشدار می‌دهد.
مختار پدرام و عبدالله رحمانی همکاران این گزارش بوده اند.
افزودن دیدگاه