اختر محمد منصور رهبر طالبان در پاکستان کشته شد. یکی از فرماندهان ارشد طالبان در گفتوگو با خبرگزاری اسوشیتد پرس، مرگ ملا منصور را تأیید کرده است.
رحمت الله نبیل رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در تویتی ضمن اعلام مرگ ملا منصور گفته است که او در منطقه گردجنگل در شهر کویته مرکز ایالات بلوچستان در پاکستان زندگی میکرد.
https://twitter.com/RahmatullahN/status/734218436679602177
منصور پس از اعلام مرگ ملاعمر رهبری گروه طالبان را در بر عهده گرفت.
خبرنامهای که از سوی پنتاگون وزارت دفاع آمریکا در بارهی حملهی هوایی هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی بر مقر ملا منصور نشر شده است، اعلام داشته است که منصور پس از در دست گرفتن فرماندهی طالبان باعث مرگ هزاران شهروند افغان شده بود.
پنتاگون در این خبرنامه منصور را مخالف برنامهی مصالحه دانسته و نوشته است که او نمایندگان دیگر طالبان را از مصالحه باز میداشت.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان در اعلامیهای از عملیات هوایی بر منصور خبر داده و آن را تأیید کرده است.
عُمر کوتاه
عمر رهبری منصور کوتاه بود. او برخلاف ملا عمر که بیشتر از پانزده سال طالبان را رهبری کرد، بیش از دو سال نتوانست به صورت رسمی و غیر رسمی رهبری خود را حفظ کند. منصور تا زمان افشا نشدن مرگ ملا عمر، نقش او را در طول مدت زمان که ملا عمر مرده بود، بازی میکرد.
در تاریخ اول آگست 2015 میلادی، منصور به صورت رسمی از سوی آنچه که بخش رسانهای طالبان از آن به عنوان مجمع بزرگ اعضای رهبری این گروه نامید، به رهبری طالبان گماشته شد.
نوار ویدویی از جریان مراسم انتخاب ملا منصور که مکان آن مشخص نبود؛ اما گفته میشد در پاکستان برگزار شده بود، نیز به رسانهها درز کرده بود.
در مدت کوتاهی رهبری بر طالبان، ملا منصور رویهی ملاعمر را دنبال کرد و هیچگاهی به مصالحه با دولت افغانستان تن نداد.
او در این مدت حملات بزرگی را در افغانستان سازماندهی و اجرا کرد که از آن جمله میتوان به سقوط کوتاهمدت شهر قندوز، دو حملهی خونین انتحاری کابل و ادامهی جنگ در شمال افغانستان را نام برد.
سیر حرکت
ملا منصور در سال 1968 در روستای کاریز یا بند تیمور ولسوالی میوند ولایت قندهار زاده شده بود. احمد رشید او را مربوط قوم علیزی میداند؛ اما منابع دیگر منصور را اسحاقزی معرفی میکنند. در هر دو صورت او مربوط به درانیهای قندهار میشد.
او در جهاد افغانستان علیه نیروهای شوروی سابق در ولسوالی میوند در جبههی مولوی محمد نبی فعالیت داشته است و درسهای دینی را در مدرسهی حقانیه در پیشاور پاکستان خوانده بود.
در زمان حکومت طالبان اولین مسوولیت بزرگ ملا منصور فرماندهی فرودگاه قندهار بود. او پس از آن زمانی که طالبان کابل را تصرف کردند از سوی ملا عمر به عنوان رییس شرکت هواپیمایی آریانا و وزیر هوانوردی افغانستان منصوب شد. در این مقام او مسوولیت بخشهای هوایی نظامی طالبان را برعهده داشت و زمینهی حج حجاج افغان را به عربستان سعودی در سال های 1997 نیز مهیا ساخت.
او در راستای تأمین قطعات هواپیماهای ملکی و نظامی طالبان در سال 1998 از فرانکفورت در آلمان و پراک در جمهور چک به مدت 25 روز دیدار کرده بود.
در سال 1997 در زمان جنگ برای تصرف شهر مزار در شمال افغانستان، ملا منصور اسیر ژنرال دوستم فرمانده وقت مجاهدین شد که پس از حدود دو ماه اسارت، ملا عمر او را معاوضه کرد.
در سال 2001 ملا منصور خود را به حامد کرزی تسلیم کرد. او پس از آن دوباره به قندهار بازگشت و زندگی خود را آغاز کرد؛ اما نیروهای آمریکایی باور دیگری داشتند. آنان فکر میکردند که منصور علیه نظام سیاسی افغانستان و نیروهای ائتلاف فعالیت دارد. به این جهت، حملات شبانهای را برای دستگیری منصور انجام دادند که سبب شد تا او به کویته در پاکستان فرار کند.
ملا منصور در پاکستان یکی از نیروهایی بود که دوباره شورشیان طالبان را بسیج کرد. او بین سالهای 2001 تا 2007 والی خودخوانده طالبان در قندهار منصوب شده بود. پس از آن او عضویت و معاونت شورای کویته را برعهده داشت. در سال 2013 گزارش شد که ملا منصور به عنوان معاون ملا عمر گمارده شده بود.
جایگزین دیگر
پس از تأیید مرگ ملا منصور، اکنون گمانه زنیها در بارهی جایگزین او بالا گرفته است. رحمت الله نبیل رییس پیشین امنیت ملی افغانستان در صحفهی فیسبوک خود از سراج حقانی رییس شبکهی حقانی و یا ملا برادر معاون پشین ملاعمر به عنوان جایگزینان احتمالی منصور نامبرده است.
این در حالی است که ملا عبدالقیوم ذاکر به عنوان یکی از قدرتمندترین فرماندهان طالبان که به تندروی و تاکتیکهای خشن جنگی مشهور است نیز در میان رهبری بعدی طالبان حضور دارد.
علاوهبر این سه نام، برخی دیگر از ملا یعقوب پسر ملا عمر، به عنوان جانشین احتمالی سخن میگویند. با این حال، به نظر میرسد انتخاب یکی از این افراد بستگی به استراتیژی بزرگ حامیان طالبان در پاکستان دارد.
برخی از کارشناسان معتقدند که در صورت ارادهی جدی پاکستان برای مصالحهی طالبان با دولت افغانستان، یکی از میانهروان در فهرست رهبری طالبان، رهبر بعدی این گروه خواهد بود.
اما در صورتی که این نیت وجود نداشته باشد، انتظار میرود یکی از فرماندهان تندرو طالبان رهبری این گروه را بر عهده بگیرد.
در این میان، ملا یعقوب پسر ملاعمر به خاطر جوانی و عدم سابقهی خونریزی میتواند انتخاب اول در شرایطی باشد که عزم جدی برای مصالحه طالبان و دولت افغانستان در پاکستان وجود داشته باشد. در غیر این صورت، حضور سراج حقانی که مسوول حملات خونین کابل پنداشته میشود و یا ملا بردار که سابقهی طولانی رهبری جنگ افغانستان از سوی طالبان را دستکم در جنوب افغانستان داشته است در رهبری طالبان بیشتر محتمل به نظر میرسد.
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.
افزودن دیدگاه