برگزاری مراسم عروسی در افغانستان امر دشواری می باشد. اکثر وقت ها پسران برای تدارک ازدواج باید مدت ها کار کنند. برخی ها حتی برای برگزاری مراسم ازدواج خود، قرضه می گیرند و یا هم مدتی را به عنوان کارمند، کار می کنند.
گاهی حتی اتفاق افتاده که پسری به دلیل آن که از عهده مصارف عروسی بیرون نشده، برای چندین سال منتظر مانده است.
اما در سال های اخیر فرهنگ به نام “عروسی دسته جمعی” بوجود آمده که نوعی از تابو شکنی مثبت اجتماعی پنداشته می شود. با این سبک ازدواج، برخی از خانواده های که به لحاظ مالی توانایی برگزاری مراسم عروسی را ندارند، می توانند در سرور آغاز زندگی مشترک فرزندان‌شان حضور داشته باشند.
در راستای این فرهنگ اخیرا، عروسی دسته جمعی شماری از زوج ها در کابل و شهر مزار شریف برگزار گردیده است. بر مبنای این مراسم ها، در شهر مزار شریف 75 زوج و در کابل 140 زوج زندگی مشترک شان را آغاز کرده اند.
مراسم عروسی دسته جمعی بیشتر در ولایت های کابل، بلخ، غزنی، دایکندی و فراه برگزار می‌شود و مورد استقبال مردم قرار گرفته است. در دیگر ولایات افغانستان، برگزاری مراسم عروسی دسته جمعی سابقه ندارد.
آغاز زندگی متفاوت
مرسوم افغانستان این است که عروسی با شکوه و با مصارف زیاد برگزار می گردد. این مراسم با هزینه های هنگفت که پسر متقبل می گردد، برای بسیاری از افراد از آغاز زندگی خاطرات ناخوشایندی را به همراه دارد.
اما تعدادی از افغان ها اخیرا، سرور و زندگی مشترک را در مصارف گزاف نمی‌بینند و عروسی دسته جمعی را نسبت به قرض و مشکلات مالی پس از ازدواج ترجیح می‌دهند.
زینب قاسمی یکی از زوج هایی است که حدود سه سال قبل در یکی از مراسم های عروسی دسته جمعی، زندگی مشترک خود را شروع کرد. او اکنون یک دختر 13 ماهه دارد و از زندگی مشترک‌اش راضی است. خانم قاسمی در مصاحبه با خبرنامه گفت: “اگر در مراسم عروسی دسته جمعی شرکت نمی کردم قرضدار می شدیم و زندگی مشترک را با مشکلات اقتصادی شروع می کردیم. اما با اشتراک در مراسم عروسی دسته جمعی زندگی بدون دغدغه را آغاز کردیم.”
فرهنگ رو به گسترش
برگزاری مراسم زوج ها به صورت دسته جمعی در سال های اخیر در افغانستان رواج یافته است. پیش از این، این گونه ازدواج ها رایج نبوده و برای بسیاری ها ازدواج با حمایت خیریین عیب و ننگ تلقی می شده است. ننگ یکی از مسائل بسیار مهم در فرهنگ افغان ها است که در بسیاری موارد، باعث ایجاد مشکلات اجتماعی و فردی می شود. با این حال، در سال های اخیر حمایت خیریین و توجه به افراد بی بضاعت، باعث شده تا بسیاری از شهروندان در برخی از کلان شهرهای افغانسان از این سبک ازدواج استقبال نمایند.
خانم قاسمی در باره واکنش اجتماعی به ازدواج او به سبک دسته جمعی، گفت: “هیچ کسی مرا بخاطر عروسی دسته جمعی مورد تمسخر قرار نداد بلکه همه راضی و خوش بودند که زندگی مشترک‌مان را با حضور در این مراسم آغاز کردیم.”
سمع الله رشیدی گرداننده برنامه در یکی از مراسم های عروسی دسته جمعی در غرب کابل در مصاحبه ای با خبرنامه گفت:” باید این فرهنگ ناب و اصیل را قبول کنیم که چنین مجلس و برنامه ی مورد تایید خداوند است و اسلام با اینگونه مجالس موافق است نه با اصراف و خرج های اضافی.”
حمایت اجتماعی
حمایت های اجتماعی یکی از مسائل در حال رشد در افغانستان است. این حمایت ها تنها مربوط به حوزه ازدواج نمی باشد. با این حال، کمک به برگزاری مراسم های ازدواج امر تازه است که با حمایت های شهروندان و افراد دارای بضاعت مالی خوب انجام می شود. در این راستا بنیادهای خیریه و شخصیت ها نیز فعال می باشند.
اما میزان تاثیرگذاری این سبک ازدواج بر زوج ها چگونه است. سید باقر حسینی یکی از زوج هایی است که در این اواخر در یکی از مراسم های عروسی دسته جمعی در غرب کابل اشتراک کرده است. او مدت یک سال می‌شد که نامزد بود. او در مصاحبه با خبرنامه گفت: “اگر در مراسم عروسی دسته جمعی اشتراک نمی‌کردم توان آن را نداشتم که امسال عروسی کنم. مجبور بودم هفت یا هشت سال بعد عروسی می‌کردم و خانم‌ام وضعیت مرا درک کرد و حاضر شد تا مراسم عروسی خود را اینگونه برگزار کنیم.”
او با آن که لیسانس هنرهای زیبا دارد. اما به دلیل نبود بازار کار نتوانسته در رشته‌اش کار کند و اکنون شغل آزاد دارد. آقای حسینی افزود که قادر به برگزاری مراسم عروسی با مصارف گزاف نبود اما اکنون که در حدود یک هفته از زندگی مشترک‌شان می‌گذرد، خرسند است که بدون تشویش به زندگی‌اش ادامه می‌دهد.
نهادهای فعال
برگزاری مراسم های ازدواج در افغانستان در سال های اخیر به شدت هزینه بر می باشد. صالون های مجلل عروسی یکی از پررونق ترین بازارهای کار در افغانستان بوده است. با این حال، اما با توجه به حمله اخیر بر یکی از مراسم های عروسی در غرب کابل که این هفته انجام شد، ادامه رونق کار این صالون ها نیز در هاله ای از ابهام قرار گرفته است.
با این حال، اما برخی از نهادها در زمینه برگزاری مراسم های ازدواج دسته جمعی به صورت ویژه فعال اند. یکی از این نهاد ها بنیاد خیریه ابوالفضل است. این نهاد، تا کنون 12 دور مراسم عروسی دسته جمعی برگزار کرده است.
نورعلی احمدی یکی از کارمندان این بنیاد در مصاحبه به خبرنامه گفت: “حامیان مالی این بنیاد خیریه مردم است و هر کس به اندازه توان‌اش کمک می‌کند و در مراسم عروسی دسته جمعی برای هر زوج حدود 30 هزار افغانی مصرف می‌شود.”
برعلاوه برای زوج ها وسایل خانه از قبیل فرش، ظروف خانه، کمپل، جای نماز و دیگر لوازم خانه داده می‌شود و از هر زوج 45 مهمان در این مراسم پذیرفته می‌شود.
محمد ذکریا رجبی یکی از مهمانان در این مراسم عروسی به خبرنامه گفت:” ما باید کوشش کنیم اینگونه فرهنگ ها را در بین مردم مروج بسازیم زیرا افغانستان یک کشور جنگ زده و فقیر است و همه قادر به برگزاری محفل عروسی با مصارف گزاف نیست.”
با توجه به افزایش فقر و رشد فرهنگ تجملاتی در برگزاری جشن های ازدواج، به نظر می رسد ازدواج های دسته جمعی یکی از سبک های است که مورد استقبال گسترده ای اجتماعی قرار گرفته و در آینده می تواند به عنوان یک فرهنگ جدید جایگاه جدی را باز کند. در عین حال، ترویج این فرهنگ می تواند به شکل گیری موفق زندگی جوانان نیز کمک نماید. به این جهت، بسیاری ها انتظار دارند تا سبک ازدواج های دسته جمعی در ولایات مختلف افغانستان ترویج شود.
افزودن دیدگاه