ارتش افغانستان اخیرا رویکرد جدیدی را برای حذف سران طالبان، بهدلیل آنچه که “جلوگیری از حملات تهاجمی بر افراد ملکی و اماکن عمومی” میخواند، به اجرا گذاشته است.
قول اردوی ۲۰۹ شاهین در شمال افغانستان، روز شنبه این هفته(24 قوس) در یک اعلامیه گفت که «هر عضو گروه طالبان که تأکید بر خشونت علیه مردم ملکی افغانستان دارد و مانعی برای راهحل صلحآمیز میباشد، از بین برده خواهد شد».
در این اعلامیه تأکید شده که نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان مصمم اند هر عضو و رهبر طالبان را که بر ادامه جنگ در افغانستان تاکید دارد و حملات متداوم را علیه مردم برنامهریزی میکند، حذف کند.
این قول اردو در ادامه گفته که نیروهای ویژه امنیتی افغانستان در جریان یک عملیات در ولسوالی چمتال ولایت بلخ، یک فرمانده گروه طالب را همراه با یک تن از افرادش کشتهاند.
طی دو هفته گذشته سه والی نامنهاد طالبان در ولایتهای هلمند، غور و پکتیکا توسط نیروهای امنیتی افغانستان و آمریکا کشته شدهاند.
فرماندهان ارشد ناتو در زون جنوب شرق افغانستان نیز از تغییر استراتژی این نیروها در مقابل هراسافگنان خبر میدهند. جنرال جانسن، فرمانده نیروهای حمایت قاطع ناتو در زون جنوب شرق افغانستان هفتهی گذشته در نشست مشترک هماهنگی والیان و مسوولین هفت ولایت زون جنوب شرق در پکتیا، گفته است که استراتژی آنان در برابر سرکوب مخالفین تغییر کرده و به همین علت، عملیاتهای هواییشان بر مواضع هراسافگنان افزایش یافته است.
نجیب دانش، سخنگوی وزارت داخله افغانستان نیز تأکید میکند که «نیروهای حکومتی برای از بین بردن موانع صلح و ثبات از همه ابزارها استفاده میکند.»
فشار نظامی
فرماندهان ارشد طالبان پیش از این نیز مورد حمله نیروهای امنیتی افغانستان قرار میگرفتند، اما عملیاتهای کنونی هدفمند و بخشی از یک استراتژی جدید است تا فشار سختی بر طالبان در میدان جنگ وارد گردد؛ هرچند که تلاشهای دیپلوماتیک برای کشاندن طالبان به میز مذاکرات صلح نیز جریان دارد.
بعد از خروج نیروهای نظامی ناتو در پایان سال ۲۰۱۴ میلادی، گروه طالبان به صورت متداوم ساحات زیر کنترول خود را گسترش داده است. جنگجویان این گروه در ماه آگست سال جاری میلادی(2018) برای چند روز شهر غزنی را در جنوب شرق افغانستان تصرف کردند. حملهی طالبان بر این شهر استراتژیک تلفات سنگینی را از هر دو جناح به همراه داشت؛ طوریکه در شفاخانههای این شهر، جایی برای اجساد نمانده بود.
با این حال ارتش افغانستان و نیروهای ایتلاف در هفتههای اخیر عملیات هوایی و زمینی خود را علیه فرماندهان طالب شدت دادهاند. جنرال اسکات میلر که در ماه سپتمبر سال جاری میلادی فرماندهی نیروهای امریکایی را در افغانستان بر عهده گرفته، حکومت افغانستان را وادار به تشدید حملات علیه طالبان کرده تا در مذاکرات احتمالی صلح دست بالاتری داشته باشد.
همزمان با افزایش حملات هوایی، خطر تلفات ملکی نیز بیشتر شده است، اما مقامات امنیتی افغانستان میگویند که با وجود این خطر، فرماندهان ساحوی طالبان به عنوان اهداف حملات در اولویت باقی میمانند.
تصمیم به هدف قرار دادن فرماندهان ساحوی طالبان بیانگر این دیدگاه است که بسیاری از آنها با یک توافق صلح مخالف خواهند بود، زیرا به این باورند که چنین توافقی عملیات جمعآوری عشر و مالیات و همچنین درآمدهایی دیگر مانند استخراج غیرقانونی معادن و تولید مواد مخدر را در خطر قرار میدهد.
مقامهای افغان گفتهاند که بعد از مرگ ملا اختر محمد منصور، رهبر پیشین طالبان در یک حمله هواپیمای بیسرنشین امریکایی در سال ۲۰۱۶، فرماندهان ساحوی طالبان کنترول خود بر درآمدهایی را که در نواحیشان به دست میآورند، افزایش دادهاند و در این صورت هیچگاهی به صلح تن نخواهند داد.
با این حال دیوید بتلر، سخنگوی نیروهای آمریکا در افغانستان میگوید که حمایت خود را از حملات هدفمندانه و موثر علیه طالبان افزایش دادهاند که شرایط برای مذاکرات صلح فراهم گردد. او تاکید دارد: «ما مرگ این رهبران [طالبان] را قطعی در نظر نمیگیریم. متأسفانه تعداد بیشتری خواهند مرد تا اینکه طالبان تصمیم به توقف جنگ بگیرند. برای آنها تنها راهحل پایدار یک توافق سیاسی خواهد بود.»
هموار کردن راه برای مذاکرات
حکومت افغانستان در دو ماه گذشته نزدیک به 15والی خودخوانده، فرمانده نظامی، ولسوال خودخوانده و سایر اعضای ارشد طالبان را در نتیجه عملیاتهای هدفمند برای حذف آنان، از بین برده است.
ملا عبدالمنان، والی نام نهاد طالبان در ولایت استراتژیک هلمند که فرمانده ارشد نظامی این گروه در حوزه جنوب بود، به تاریخ دوم دسمبر در عملیات مشترک نیروهای افغان و امریکایی کشته شد.
دو روز بعد از آن، والی نامنهاد طالبان برای ولایت غور در مرکز افغانستان در هنگام بازدید از هلمند مورد هدف نیروهای ارتش افغانستان قرار گرفت. روز شنبه هفتهی گذشته نیز والی نامنهاد طالبان برای ولایت پکتیکا که با پاکستان هممرز است، در عملیات نیروهای افغان کشته شد.
در کنار کشته شدن والیان نام نهاد طالبان در این ولایتهای افغانستان، شماری زیادی از فرماندهان و ولسوالهای خودخوانده طالبان برای شماری از ولسوالیهای افغانستان نیز در عملیاتهای جداگانهی نیروهای ارتش از بین برده شدهاند.
بهتازگی مقامهای محلی ولایت هرات اعلام کردهاند که روز یکشنبه (25 قوس) در حملههای هوایی ارتش افغانستان و نیروهای امریکایی در این ولایت، ملاغلام سخی مشهور به «راجع»، یک فرماندهی کلیدی طالبان همراه با چهار تن از افرادش کشته شدهاند.
جیلانی فرهاد، سخنگوی والی هرات به خبرنامه میگوید که این حملههای هوایی ساعت سه ونیم پس از چاشت روز یکشنبه در منطقهی «گودر سنگچال» ولسوالی زیرکوه این ولایت صورت گرفته است.
از سویی هم روز شنبه این هفته وزارت داخله افغانستان اعلام کرد که قاری رسول، ولسوال خودخوانده طالبان برای ولسوالی فیضآباد ولایت جوزجان، با چهار محافظاش در یک حمله هوایی در قریه چهارباغ ولسوالی فیضآباد کشته شدهاند.
مسوول نظامی طالبان برای ولایت هلمند، ولسوال خودخوانده طالبان برای ولسوالی گیلان ولایت غزنی، ولسوال طالبان برای ینگی قلعه ولایت تخار، ولسوال طالبان برای درهصوف پایین ولایت سمنگان، داوودلنگ معاون والی خود خوانده طالبان در غزنی، عبدالله مسوول نظامی قطعه سرخ طالبان در غزنی و داروخان یک تن از فرماندهان ارشد طالبان برای ولایت غزنی از جمله اعضا و فرماندهان ارشد طالبان بوده که در چند ماه اخیر توسط نیروهای افغان و امریکایی کشته شدهاند.
مقامهای حکومت افغانستان به رویترز گفتهاند که «فرماندهان ساحوی طالبان با تجارب جنگی مانعی عمده در برابر تلاشهای صلح اند؛ به خاطری که آنها به پیروزی نظامی باور دارند. با این وجود حکومت افغانستان پلان کرده است که آنها از بین برده شوند تا راه برای مذاکرات بیشتر هموار گردد.»
استراتژی «قرآن و شمشیر»
شماری از آگاهان بخش سیاسی ـ امنیتی تاکید میکنند که طالبان با آغاز مذاکرات، استراتژی «قرآن و شمشیر» را در پیش گرفتهاند. به گفتهی آنان، نمایندگان طالبان از یکسو در میز مذاکرات حاضر شده و در مورد صلح حرف میزنند و از سوی دیگر حملاتشان را در بخشی از مناطق افغانستان شدت دادهاند.
احمد سعیدی، آگاه سیاسی-نظامی به خبرنامه میگوید: «طالبان در یک دست قرآن دارند و در دست دیگر شمشیر. شیوه جنگ طوری است که هم باید فشار داد و هم مصالحه کرد. افزایش حملههای هدفمند بر فرماندهان ارتش افغانستان نیز به این معنی است.»
آقای سعیدی به این باور است که اگر دولت افغانستان بر طالبان فشار نظامی وارد نکند، این گروه بر نقاط بیشتر افغانستان نفوذ خواهد کرد و در آنصورت تنها به مصالحه تن نخواهند داد، بل آنوقت خود حکومت را خواهد خواست.
در کنار این کشوقوسها در میدانهای جنگ، اما در میدانهای مصالحه امروز دوشنبه(26 قوس) قرار بود که نمایندگان ایالات متحده امریکا و طالبان به میانجیگری پاکستان به صورت مستقیم در امارات متحده عربی گفتوگو کنند. ایالات متحده امریکا بر پاکستان فشار وارد کرده تا طالبان را بر سر میز مذاکرات حاضر کند.
دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده فشارها بر پاکستان را شدت بخشیده است؛ چنانکه میلیونها دالر کمک امریکا به پاکستان به تعلیق درآمده و فشارهای دیپلوماتیک نیز بر اسلامآباد افزایش یافته است. پاکستان نیز خواستهای مشخصی از افغانستان دارد؛ حضور هند در افغانستان، حل و فصل منازعه مرزی و مشخص شدن سرنوشت آب دریای کابل موضوعاتی اند که برای پاکستان در مذاکرات صلح مهم میباشد.
این در حالی است که شنبه این هفته، کابل میزبان نشست سهجانبه میان افغانستان، پاکستان و چین بود؛ نشستی که به گفتهی برخی از رسانهها، روی اختلافات مرزی میان افغانستان و پاکستان نیز صحبت شده و ممکن هر دو طرف به توافقاتی در این زمینه دست یافته باشند.
اگرچه این نخستینبار نیست که نمایندگان ایالات متحده امریکا و طالبان باهم گفتوگو میکنند، اما آگاهان باور دارند که دیدار اینبار متفاوت خواهد بود؛ زیرا پاکستان و طالبان همزمان زیر فشار قرار گرفتهاند.
یونس فکور، آگاه سیاسی میگوید: «من به این باور هستم که با فشارهایی که امریکا بر پاکستان وارد کرده است، پاکستان اینبار شاید طالبان را تحت فشار قرار میدهد. به این دلیل بهنظر من این دیدار با دیدارهای قبلی متفاوت است.»
افزودن دیدگاه