نویسنده: جی دشماخ و عثمان شریفی
نشر شده در: خبرگزاری فرانسه
چند روز قبل از آنکه محمد یوسف رشید، فعال دموکراسی، در کوچه ای در کابل ترور شود، تصمیم خود را برای انتقال خانواده‌اش به ترکیه گرفته بود و قرار بود به جمع دیگر افغان‌های برجسته‌ای که از کشور فرار می‌کردند، بپیوندد.
رشید در ماه دسمبر در مسیر خود به محل کارش کشته شد. به گفته مقامات افغانستان، ترور او یکی از دست کم 180 تروری است که توسط طالبان از ماه سپتمبر در سراسر کشور انجام شده‌است.
عبدالباقی رشید، برادرش، در منزل این خانواده در کابل به خبرگزاری فرانسه گفت: “آنها ابتدا به قلب او شلیک کردند و سپس – برای اطمینان از اینکه مرده‌است، بارها و بارها به سرش شلیک کردند.”
روزنامه‌نگاران، علمای دینی، فعالان و قضات همگی در موج اخیر ترورهای سیاسی مورد هدف قرار گرفته‌اند. ترورهایی که باعث وحشت در سراسر افغانستان شده و بسیاری را مجبور به پنهان شدن و حتی فرار از کشور کرده‌است.
از سال گذشته که مذاکرات صلح میان حکومت افغانستان و طالبان به عنوان آخرین تلاش‌ها برای پایان دادن به چند دهه درگیری آغاز شد، این قتل‌ها افزایش یافته‌است.
به گفته داوود مرادیان، تحلیلگر سیاسی پیشکسوت، این ترورها نشان‌دهنده تلاشی حساب‌شده برای ایجاد هرج و مرج و آشکار کردن ناتوانی دولت در حفاظت از اهداف مهم است.
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: “دشمنان با تضعیف دولت افغانستان به هدف نهایی خود، یعنی سرنگونی سیستم قانون اساسی فعلی، نزدیک‌تر خواهند شد.”
وی پیش‌بینی کرده‌است که “نخبگان” افغانستان در ماه‌های آینده به طور فزایند‌ه‌ای هدف قرار خواهد گرفت.
صدای زنان “خاموش شده‌است”
این ترورها توسط زنان که حقوق‌شان تحت حاکمیت 5 ساله طالبان ضایع شده (از جمله ممنوعیت کار) به شدت احساس شده است.
از زمان سقوط طالبان در سال 2001، مشارکت زنان در نیروی کار به آرامی افزایش یافته است، اما آنها باید با خطرات بزرگی دست و پنجه نرم کنند.
پس از آنکه چندین منبع به روزنامه‌نگار معروف فرحناز فروتن گفتند که نام وی در فهرست مورد هدف ترورها قرار دارد، او هم تصمیم گرفت که کشور را ترک کند.
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: “چاره‌ای نداشتم … هر روز شاهد افزایش (ترورها) هستیم.”
یک خبرنگار زن دیگر که اکنون مخفی شده است، گفت که وی پس از قتل ملالی میوند، یکی از پنج روزنامه نگار کشته شده از ماه نوامبر، تحت فشار قرار گرفته‌است تا دیگر کار نکند.
وی به خبرگزاری فرانسه گفت: “ماه‌هاست که فرزندانم را ندیده‌ام و با توجه به این تهدیدها و قتل‌ها، خانواده‌ام از من می‌خواهند که کارم را ترک کنم.”
دو قاضی زن شاغل در دیوان عالی کشور و دو پزشک زن نیز اخیراً در مسیر خود به محل کارشان، کشته شدند.
مقامات اطلاعاتی تهدید دوباره علیه متخصصان زن را به مطالبات مطرح شده در مذاکرات صلح برای حمایت از حقوق آنها پیوند داده‌اند.
یک مقام اطلاعاتی گفت: “بسیاری از فعالان و حرفه‌ای‌های زن مورد تهدید قرار گرفتند و برخی کشته شدند. اکنون صدای آنها خاموش شده است.”
یک روزنامه نگار افغان که خواست نامش فاش نشود، پس از آنکه توسط جنگجویان به دلیل تحقیق در مورد رادیکال کردن کودکان یک مدرسه مورد تهدید قرار گرفت، از زادگاه خود فرار کرد.
پس از صدور فتوای یک روحانی که دستور قتل او را در برداشت، چند نفر در حال کاشت بمب در نزدیکی خانه او دیده شدند.
وی گفت: “آن وقت بود كه فهمیدم یا باید فرار كنم یا خطر كشته شدن را بپذیرم.”
روز دوشنبه، بنیانگذار یک آژانس خبری آنلاین و پیشرو در افغانستان، از انفجار بمبی که به موتر وی متصل شده بود، جان سالم به در برد.
ترورهای پیچیده
مقامات آمریکایی طالبان را مسئول موج ترورها و حملات می‌دانند و دولت جدید تحت ریاست جمهوری جو بایدن خواهانِ بازنگری در توافقنامه سال گذشته است که زمینه را برای عقب‌نشینی نیروهای خارجی تا ماه می فراهم کرد.
اما طالبان انجام این ترورها را که بسیاری از آنها را گروه جهادی رقیب، داعش، بر عهده گرفته‌است، انکار می‌کنند.
گروه طالبان روز دوشنبه اعلام کرد که هیچ دستی در قتل غیرنظامیان ندارد و افزود که این اتهامات “بی پایه و اساس” است.
افسران اطلاعاتی افغانستان به شاخه‌ای خشن از طالبان معروف به شبکه حقانی، مشکوک هستند.
یک افسر اطلاعاتی گفت: ” شبکه حقانی است که ترورها را برای طالبان انجام می‌دهد. درک روشنی بین همه آنها وجود دارد.”
افسر دیگری به خبرگزاری فرانسه گفت كه ده‌ها مظنون كه به جرم این قتل‌ها دستگیر شده‌اند، زندانیان طالب بوده‌اند كه اخیراً به عنوان بخشی از روند صلح آزاد شدند.
برنامه‌ریزی دقیق این ترورها گاهی چند ماه به طول می‌انجامد تا مقامات هچ راه فراری نداشته باشند و به مراتب پیچیده‌تر از بمبگذاری‌های انتحاری است که سابقا مورد علاقه آنها بود.
یک مقام امنیتی خارجی با استناد به قتل اخیر یک خلبان نیروی هوایی افغانستان گفت که مهاجمان “با استفاده از دوربین نصب‌شده روی یک هواپیمای بدون خلبان”هر لحظه او را تحت نظر داشته‌اند”.
به گزارش رسانه‌های محلی، این خلبان به دنبال خانه جدیدی بود و توسط افرادی که خود را مأمور املاک معرفی کرده بودند، کشته شد.
برادر رشید، نیز گفته بود او که امیدوار بوده خانواده‌اش را به ترکیه منتقل کند، ماه‌ها قبل از قتل تحت نظارت دقیق قرار داشته‌است.
شهرزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان گفت هر هفته یکی از کسانی که او می‌شناسد، افغانستان را ترک می‌کند.
وی گفت: “در اینجا، هیچ آینده‌ای برای آنها وجود ندارد – دست کم به این زودی‌ها وجود ندارد.”
افزودن دیدگاه