یک روز پس از حملات گسترده طالبان بر مرکز ولایت فراه، والی این ولایت می‌گوید که طالبان در حمله روز سه‌شنبه(25 ثور) به مرکز این ولایت کاملا شکسته خورده و باقی مانده نیروهای این گروه، از شهر فراه فرار کرده‌اند.
بصیر سالنگی صبح امروز چهارشنبه(26 ثور) در گفت‌وگو با خبرنامه خاطرنشان کرد: «در حال حاضر تمام شهر فراه را گشت زده‌ایم و من چای صبح را در ریاست امنیت ملی با رییس امنیت ملی نوش جان کردم، با این حال ساحات مختلف که دشمن در آن‌جا احتمال پنهان شدن‌شان بود، تلاشی کردیم و به تمام نیروها وظیفه داده‌ام که خانه به خانه و ساحاتی که مشکوک است را تلاشی کنند.»
آقای سالنگی تأکید کرد که شورشیان با عقب زدن از شهر فراه به شماری از شهرستان‌ها فرار کرده‌اند، اما عملیات آنان هنوز ختم نشده و در ادامه عملیات آنان، این شهرستان‌ها را نیز از وجود مخالفان مسلح پاکسازی خواهند کرد.
در همین حال، وزارت امورداخله نیز تأیید می‌کند طالبانی که به شهر فراه حمله کرده بودند، در عملیات نیروهای امنیتی و دفاعی به شدت سرکوب شده‌اند.
نجیب دانش، سخنگوی وزارت امورداخله، امروز چهارشنبه (26 ثور) در صفحه فیس‌بوکش نوشت: «فراه به صورت مکمل از وجود تروریستان وحشی صفت پاکسازی شد».
شاه حسین مرتضوی؛ معاون سخنگوی ریاست جمهوری نیز با نشر عکس‌هایی از نیروهای امنیتی که به نظر می‌رسد در شهر فراه مستقر اند، در صفحه فیس‌بوکش نوشت: «ملت به شما باور کامل دارد، با حضور شما دشمن توان حضور و مقاومت را ندارد. فراه به گورستان تروریستان و مزدوران همسایگان بدل شده است».
این در حالی است که به گفته مقام‌های افغان و امریکایی مرکز فراه در کنترول حکومت افغانستان است، اما جنگ و درگیری در شمال و غرب شهر فراه ادامه دارد.
محمدرادمنش، سرپرست دفتر سخنگوی وزارت دفاع می‌گوید که نیروهای اردوی ملی، کوماندو و قوای خاص در شهر فراه جابجا شده و در حال دفع تهدیدها از سوی جنگجویان مخالف می‌باشند.
به گفته او، نیروی هوایی هم مواضع جنگجویان را نشانه گرفته و نیروهای امنیتی و دفاعی در اطراف ساختمان‌های محبس، مرکز ولایت و سایر مناطق مهم جابجا شده‌اند.
با این وجود، سرپرست دفتر سخنگوی وزارت دفاع افغانستان تأکید می‌کند که حمله بر مرکز شهر فراه کار جنگجویان عادی نبوده، بلکه در رأس آن استخبارات منطقه قرار دارد.
فعالیت طالبان در ولایت فراه در دو سال گذشته به شدت افزایش یافته و بخش‌های عمده شهرستان‌های بکواه، خاک سفید، پشت‌رود، بالابلوک، اناردره و گلستان این ولایت به تصرف طالبان درآمده است.
پیش از این مرکز فراه سه بار در آستانه سقوط به‌دست طالبان قرار گرفته و سال گذشته برای مدتی، صدها نیروی آمریکایی و ایتالیایی برای حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان به این ولایت فرستاده شدند.
جنگ چگونه آغاز شد؟
گروه طالبان ساعت ۲ و ۳۰ دقیقه بامداد سه‌شنبه حملات گسترده‌یی را بر مرکز این ولایت آغاز کردند. این گروه نخست به روستاهای اطراف شهر فراه و با پیشروی، به ریاست امنیت ملی و حوزه سوم امنیتی این شهر حمله کردند.
این گروه حدود ساعت ۶ صبح روز گذشته از چندین جهت به شهر فراه، مرکز این ولایت حمله کردند. نزدیک ساعت ۱۰ صبح طالبان خود را به نزدیکی مقر ریاست امنیت ملی فراه رساندند و جنگ بر سر گرفتن ساختمان ریاست امنیت ملی این ولایت شدت گرفت.
منابعی در ولایت فراه به خبرنامه می‌گویند که ساختمان ریاست امنیت ملی در آستانه سقوط به‌دست طالبان بود که چرخ‌بال‌ها بر فراز شهر فراه رسید و شورشیان را در بخش‌های نزدیک به ساختمان ریاست امنیت ملی هدف قرار داد.
هم‌زمان با این، برخی نمایندگان فراه در مجلس نمایندگان می‌گویند که طالبان از سه مسیر بر مرکز شهر فراه حمله کرده و نیروهای امنیتی به‌گونه‌یی غافل‌گیر شدند.
سمیع‌الله صمیم، نماینده فراه در مجلس نمایندگان در گفت‌وگو با خبرنامه خاطرنشان کرد: «در دروازه‌های امنیت ملی ولایت فراه جنگ تن به تن با جنگجویان گروه طالبان شدت گرفت و طالبان برای مدتی کنترل را در دست گرفته بودند. بین طرف‌های درگیر فقط یک دیوار فاصله بود و در دیگر استقامت‌های شهر فراه نیز جنگ تقریبا تن به تن جریان داشت».
با این حال، مقام‌های وزارت دفاع ملی افغانستان پس از چاشت روز سه‌شنبه در یک نشست خبری تأکید کردند که جنگ در فراه با حمایت استخبارات منطقه شدت یافته است.
محمد رادمنش، سرپرست دفتر سخنگوی وزارت دفاع در این نشست خبری گفت که استخبارات منطقه در تلاش‌اند نشان بدهند عملیات بهاری طالبان دست‌آورد دارد.
وی هم‌چنان تأکید کرد که نقش پاکستان در جنگ افغانستان تجهیز و حمایت هراس‌افگنان است، اما عملیات نیروهای امنیتی افغان موفقانه ادامه دارد.
با این وجود، شهر فراه بیشتر از ۲۴ ساعت صحنه جنگ و نبرد سنگین میان افراد شورشی و نیروهای امنیتی افغان بود. مقام‌های حکومت افغانستان صبح امروز چهارشنبه اعلام کردند که اکنون وضعیت شهر به حال عادی بازگشته و شهر از نیروهای «دشمن» پاکسازی شده است.
تلفات سنگین طالبان
منابع امنیتی در غرب افغانستان می‌گویند که حدود ۳۰۰ تن از جنگجویان طالبان به شمول مشهورترین فرماندهان این گروه در عملیات نیروهای ارتش ملی در ولایت فراه کشته شده‌اند.
نورالله قادری، فرمانده قول اردوی ۲۰۷ ظفر به خبرنامه گفت، در عملیاتی که از سوی نیروهای اردوی ملی برای عقب زدن حمله طالبان به مرکز شهر فراه راه‌اندازی شده بود، ملا باریک مشهور به مطمین، سعید مشهور به توفان، مولوی شهاب‌الدین و مولوی صبغت‌الله از جمله فرماندهان طالبان کشته شده‌اند.
قادری می‌گوید، با وجود وارد کردن تلفات سنگین به دشمن، به نیروهای افغان نیز تلفاتی وارد شده که متأسفانه عبدالواحد، آمر امنیت حوزه سوم ولایت فراه شامل کشته‌شدگان نیروهای امنیتی می‌باشد.
او به خبرنامه تأکید کرد: «در حدود یک‌هزار تن از جنگجویان طالبان از چندین استقامت بر مرکز شهر فراه حمله کردند و می‌خواستند که مال مردم را به تاراج ببرند اما به این آرزوی‌شان دست نیافتند.»
با این مقام‌های وزارت امورداخله حکومت افغانستان تأکید دارند که دشمن در خانه‌های مسکونی جا گرفته بودند و دشوار بود که آن‌جا به‌صورت آنی عمیلیات هوایی صورت بگیرد و یا از سلا‌ح‌های سنگین استفاده شود.
نجیب دانش، سخنگوی وزارت امورداخله افغانستان به خبرنامه گفت: «دشمنان افغانستان قصد داشتند که فاجعه قندز را در این‌جا تکرار کنند، اما نیروهای امنیتی چنان ضربه مهلکی به طالبان وارد کرد که تا یکی دو سال دیگر به حال نخواهد آمد. آنان خوابی را که در سر داشتند، می‌خواستند پس از هلمند از فراه به عنوان یک نطقه استراتژیک استفاده کنند. این را به گور بردند و در آینده هم این کار را نخواهند توانست.»
آقای دانش از تلفات نظامیان افغان می‌گوید، تماسی که آنان در ولایت فراه داشته‌اند، دست‌کم ۱۰ تن از نیروهای پولیس افغان و شماری از نیروهای اردوی ملی کشته شده‌اند.
اهرم فشار ایران؟
فراه در غرب افغانستان در کنار هرات و نیمروز، یکی از سه ولایت هم‌مرز با ایران و یکی از اصلی‌ترین مسیرهای قاچاق مواد مخدر از افغانستان به ایران به شمار می‌رود.
از سوی دیگر، فراه همسایه ولایت ناآرام هلمند، یکی از پایگاه‌های قدرت طالبان است و در مسیر پروژه چند میلیارد دالری انتقال گاز ترکمنستان از راه افغانستان به پاکستان و هند موسوم به تاپی قرار دارد.
وقتی کار عملی تمدید این پروژه در افغانستان در نوروز امسال در هرات آغاز شد، طالبان اعلام کردند که از این پروژه حمایت می‌کنند و به آن حمله نخواهد کرد.
با این حال، گسترش سریع قدرت طالبان در فراه در یکی دو سال اخیر گمانه‌زنی‌ها در مورد احتمال حمایت کشورهای منطقه به ویژه ایران را از این گروه بیشتر ساخته است.
مقام‌های افغانستان و فرماندهان نظامی آمریکا و ناتو در این کشور بارها ایران را متهم کرده‌اند که از طالبان حمایت می‌کنند و برای این گروه تجهیزات نظامی و آموزش فراهم می‌نمایند.
پیش از این عارف شاه‌جهان، والی پیشین فراه در ماه جنوری سال جاری در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی مدعی شد که ایران و روسیه از طالبان در این ولایت حمایت می‌کنند، تجهیزات نظامی روسی را در اختیار آن‌ها می‌گذارند و جنگجویان این گروه را در داخل خاک ایران در مرز با فراه، آموزش‌های نظامی می‌دهند.
از سویی هم مقام‌های ایران اخیرا به‌صورت شدید نگرانی خود را از کم‌شدن جریان آب در مناطق شرقی این کشور بیان کرده‌اند. بیشتر آب کشاورزی استان سیستان و بلوچستان ایران از رودخانه‌هایی تأمین می‌شود که از افغانستان به این کشور در جریان است.
در سه سال اخیر طرح ساختن چندین بند بر روی این رودخانه‌ها از سوی دولت افغانستان آغاز شده است، اما ایران نسبت به ساخت این بندها اظهار نگرانی کرده است.
با این وجود، حدود یک هفته پیش جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در نشست علنی پارلمان این کشور گفت که از دولت افغانستان توقع دارد قبل از این‌که ایران ناگزیر به اقدام متقابل شود، به نیازهای به‌حق و قانونی ایران در موضوع حق‌آبه توجه کند.
او در بخشی از اظهارات خود تأکید کرد که اگر مذاکرات برای تأمین حق‌آبه دریاچه هامون از رود هیرمند به نتیجه نرسد، می‌توان به اقدام متقابل و «سخت‌گیری در برخی حوزه‌ها در ارتباط با افغانستان» متوسل شد.
پیش‌ازاین نیز مقام‌های ارشد نظامی ایران در مورد امکان تنش تهران و کابل بر سرآب هشدار داده و امریکا را متهم به طراحی و کنترول پروژه‌های مدیریت منابع آب در افغانستان کرده بودند.
یحیی رحیم صفوی، مشاور نظامی آیت‌الله علی خامنه‌یی، رهبر ایران در همایشی در تهران هشدار داده بود که «کشور افغانستان در آینده سرمنشأ مناقشات آبی است». به‌گفته مقامات ایرانی، بندهای کمال خان و سلما بر رودخانه‌های هیرمند و هریرود، سبب ناامنی آبی و بحران محیط زیستی در سیستان و بلوچستان ایران شده است.
اما مقام‌های ایرانی و روسی همواره این ادعاها را رد کرده و گفته‌اند که فقط به هدف ترغیب طالبان به پیوستن به روند صلح، تماس‌های محدودی با این گروه دارند.