بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان(فیفا) با نشر اعلامیه‌یی خواستار توقف فوری و موقت روند ثبت نام و ترتیب فهرست رأی‌دهندگان شده است.
این بنیاد از چالش‌های سر راه روند ثبت‌نام رأی‌دهی و تنش‌های به وجود آمده بر سر این روند ابراز نگرانی کرده و تأکید دارد، تا زمانی‌که این چالش‌ها رفع نشده، پیش رفتن پروسه ثبت‌نام بحران‌زا خواهد بود. با این وجود، این نهاد خواسته است که این پروسه باید به‌صورت موقت، متوقف گردد.
در اعلامیه این بنیاد آمده است که «آمادگی‌ها و مدیریت پروسه ایجاب یک سلسله اقدامات فوری را می‌نماید تا از یک طرف به نگرانی‌های برخواسته در جامعه پاسخ دهد و هم بتواند تضمین‌کننده ترتیب لیست واقعی رأی‌دهندگان باشد.»
این نهاد ناظر انتخاباتی بر حفظ استقلال کمیسیون مستقل انتخابات، رعایت احکام قوانین و معیارهای پذیرفته‌شده انتخابات در همه حالات و سطوح تأکید کرده است.
در اعلامیه فیفا هم‌چنان گفته شده که حضور کم‌رنگ مردم در روند ثبت‌نام در یک ماه گذشته نشان می‌دهد که مردم از بحران بی‌اعتمادی رنج می‌برند و سراسیمگی‌ها در روند اصلاحات انتخاباتی، سبب شده تا اعتماد مردم به این روند تحقق نیابد.
با این وجود این بنیاد نصب استیکر‌ها روی کاپی تذکره را نگران‌کننده دانسته و از کمیسیون مستقل انتخابات خواستار توقف فوری و موقت روند ثبت‌نام و ترتیب فهرست رأی‌دهندگان شده است.
فشار بر کمیسیون؛ انتخابات گذشته تکرار خواهد شد؟
به دنبال خواست نهادهای جامعه مدنی و ناظر روند انتخابات مبنی بر توقف روند ثبت‌نام رأی‌دهندگان یا توقف نصب استیکر بر کاپی تذکره‌ها، گزارش‌هایی وجود دارد که ارگ ریاست جمهوری با فشار برکمیسیون انتخابات، بر ادامه این روند تأکید دارد.
اما عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان می‌گوید که هیچ‌کسی حق ندارد استقلالیت کمیسیون انتخابات را زیر سوال ببرد.
آقای عبدالله روز دوشنبه(۲۴ ثور) در نشست شورای وزیران گفت که اعضای کمیسیون انتخابات شکایت دارند که زیر تهدید هستند و شرایط بر آن‌ها تحمیل می‌شود، در حالی که این وضعیت برای مردم افغانستان قابل قبول نیست.
او تأکید کرد که اداره ثبت احوال نفوس گفته، برای کاهش تهدیدات امنیتی از کاپی تذکره برای ثبت‌نام استفاده می‌شود که این مسأله نباید به عنوان تحت فشار قرار دادن کمیسیون انتخابات باشد.
رئیس اجرایی حکومت افغانستان خاطرنشان کرد که «تکرار انتخابات گذشته را در خواب ببینید. مردم دیگر اجازه نمی‌دهند با سرنوشت‌شان بازی شود. مردم همه از حق خود دفاع می‌کنند، آزادی بیان و رأی‌دادن حق‌شان است.»
با این حال ارگ ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به‌گفته‌های اقای عبدالله خاطرنشان کرده که طرح استفاده از کاپی تذکره‌ها توسط ریاست اجراییه پیشنهاد شده بود.
هارون چخانسوری، سخنگوی ریاست جمهوری روز دوشنبه در یک نشست خبری در کابل گفت که عبدالله عبدالله، رئیس اجرایی حکومت در یکی از نشست‌ها در مورد انتخابات، به رئیس‌جمهور غنی گفته بود، در صورتی که استفاده از کپی تذکره‌ها مشکل فنی نداشته باشد، به خاطر مصونیت جان مردم باید استیکر در کپی تذکره استفاده شود.
با این وجود مقام‌های ارگ ریاست جمهوری افغانستان تأکید دارند که آنان از میان تهدید جان مردم و استفاده از کاپی تذکره، گزینه دوم را انتخاب کرده‌اند.
آقای چخانسوری در مورد استفاده از کپی تذکره گفت: «به همان‌گونه که مردم می‌توانند از چندین کپی تذکره در انتخابات استفاده کنند و تقلب کنند، به همان میزان می‌توانند از تذکره‌های مختلف نیز استفاده کنند و تعداد زیادی تذکره بگیرند.»
سخنگوی رئیس‌جمهور افغانستان هم‌چنان در مورد تهدید رئیس‌جمهور مبنی بر استعفای شماری از کمیشنران کمیسیون انتخابات، گفت که اگر کسی مورد تهدید قرار گرفته است، این جرأت را داشته باشد که این مسأله را در حضور مردم بیان کند.
نگرانی نهادهای ناظر از نبود بانک اطلاعات
شماری از آگاهان بخش انتخاباتی تأکید می‌کنند که کمیسیون انتخابات برای تثبت این‌که یک نفر چند بار رأی داده و یا این‌که چندبار توسط تذکره‌های مختلف ثبت‌نام کرده، هیچ راه‌حلی در نظر نگرفته و به همین سادگی راه را برای تقلب باز گذاشته است.
این آگاهان بخش انتخاباتی تأکید دارند، یکی از برنامه‌های کمیسیون مستقل انتخابات ساختن بانک اطلاعات(دیتابیس) بود که از سوی این کمیسیون عملی نشد. بر اساس این دیتابیس، کسانی که ثبت‌نام می‌شدند، نام‌های شان به مرکز ارسال شده و فهرست آنان ثبت می‌شد. با این حال کمیسیون می‌فهمید که یک نفر چند بار ثبت‌نام کرده است. در آن صورت، اگر کاپی تذکره هم استفاده می‌شد، نمی‌تومانست مشکلی را ایجاد کند.
رحمت‌الله صالحی، مسوول بخش انتخابات فیفا به خبرنامه گفت: «از یک طرف دیتابیس وجود ندارد و از طرف دیگر ارقامی که جمع‌آوری می‌شود، شفاف نیست که معمولا از طریق تلیفون این آمار را می‌گیرند. در صورتی‌که حالا دیتابیسی وجود ندارد، استفاده از کاپی تذکره مشکلات را چند برابر کرده و زمینه تقلب گسترده را فراهم می‌کند.»
از سویی هم شماری از سران احزاب سیاسی افغانستان تاکید دارند که روند کنونی ثبت‌نام شفاف نیست و حکومت نباید کارت‌های قبلی رأی‌هندگان را باطل اعلام می‌کرد.
عبدالغنی کاظمی، رییس حزب حرکت اسلامی افغانستان در گفت‌وگو با خبرنامه خاطرنشان کرد: «ما نمی‌دانیم که حکومت بر اساس کدام منطق این سیستم جدید رأی‌دهی که استفاده از تذکره است را به‌وجود آورده، اگر پای شفافیت در میان باشد که در سیستم کنونی به نظر ما بیشتر از سیستم قبل تقلب صورت می‌گیرد».
از سویی هم فیفا در اعلامیه‌یی ضمن تأکید بر توقف موقتی روند ثبت‌نام، از کمیسیون مستقل انتخابات و حکومت افغانستان خواسته قبل از آغاز روند ثبت‌نام در شهرستان‌ها و روستاها، باید بانک معلوماتی ایجاد شود.
در این اعلامیه آمده است: «کمیسیون در مشارکت با اداره ثبت احوال نفوس بانک معلوماتی را ایجاد نماید که مشرف و مسلط به تمامی معلوماتی ثبت‌نام شوندگان به اساس تذکره و معلومات هویتی افراد باشد. این بانک دارای ویژگی‌های برجسته چون داشتن مراحل ردیابی، کنترول و شناسایی به موقع موارد تزویر تذکره، تکرار ثبت‌نام و تصریح اقدامات لازم از جانب کمیسیون برای برخورد با همچون قضایا باشد».
این در حالی است که مرحله دوم ثبت‌نام رأی‌دهندگان، بر اساس جدول زمان‌بندی کمیسیون انتخابات، از روز سه‌شنبه(25 ثور) در مراکز شهرستان‌ها آغاز شده است.