مقامات چینی اعلام کرده‌اند که مطالعات فنی ساخت خط آهن که چین را از طریق مناطق شمال و غرب افغانستان به ایران وصل می‌کند، به زودی آغاز خواهد شد.
یو جینگ، سفیر چین در افغانستان در دیدار با رییس جمهوری این کشور در کابل گفته است که افغانستان شریک عمده‌ی چین در رشد اقتصادی، اتصال منطقه‌ای و داد و ستد در مسیر راه جدید ابریشم می‌باشد.
سفیر چین تاکید کرده است که چهار شرکت چینی آمادگی دارند تا در همکاری با نهادهای مربوطه در افغانستان، مطالعاتی را در زمینه احداث این خط آهن انجام دهند. به گفته مقامات چینی این خط آهن، چین را از طریق ولایت‌های قندوز، مزار شریف و هرات به ایران وصل می‌کند و هم‌چنین فایبر نوری نیز در این مسیر تمدید خواهد شد.
از سوی دیگر، محمد اشرف غنی رییس جمهوری افغانستان گفته است که کشورش خواهان گسترش همکاری‌های اقتصادی میان افغانستان، چین و ایران می‌باشد و تهران نیز آماده است که از طریق افغانستان به چین وصل گردد.
آقای غنی افزوده است که “به ارگان‌های مربوطه افغانستان هدایت می‌دهم تا بررسی روی مودل تمویل مطالعات خط آهن که چین را از طریق افغانستان به ایران وصل می‌کند، آغاز کنند. فایبر نوری که موازی در این مسیر امتداد خواهد یافت، می‌تواند برای تمام شرکای منطقوی مفید واقع شود.”
واردات میوه خشک
سفیر چین در دیدار با محمد اشرف غنی، رییس جمهوری افغانستان در کابل، آمادگی کشورش را در زمینه واردات میوه خشک و برخی سنگ‌های قیمتی از افغانستان اعلام کرده است. او تاکید کرده که به زودی هیات چینی وارد کابل خواهد شد تا زمینه‌های صادرات انار و سنگ‌های مرمر و رخام افغانستان به چین را بررسی کند.
با این وجود مقام‌های حکومت افغانستان از علاقه‌مندی چین برای سرمایه‌گذاری روی سنگ‌های مرمر و رخام، استقبال کرده‌اند. رییس جمهور افغانستان گفته است “کشورش در تلاش بوده که به عنوان یک شریک خوب اقتصادی چین در منطقه باشد و این مبنای روابط میان هردو کشور با منطقه و جهان است.”
آقای غنی تاکید کرده است که به اداره‌های مربوطه افغانستان دستور داده است تا برای برگزاری جلسه مشترک اقتصادی افغانستان – چین هماهنگی‌های لازم را انجام دهند.
نگاه اقتصادی
چین پس از سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ میلادی، نگاه اقتصادی مطلق به افغانستان داشته است. این کشور با آن که از کمک کننده‌های بزرگ مالی به افغانستان نبوده است؛ اما در عرصه‌های اقتصادی افغانستان در ردیف نخست سرمایه‌گذاران قرار داشته است. کنسرسیوم چینی «ام سی سی» برنده‌ی داوطلبی اولین معدن بزرگ مس افغانستان در سال ۲۰۰۷ میلادی شد. این شرکت به ارزش سه میلیارد دالر روی این معدن در ولایت لوگر سرمایه‌گذاری می‌کند.
پس از آن در دسامبر ۲۰۱۱ میلادی، افغانستان و چین قرارداد استخراج نفت دریای آمو در شمال این کشور را به امضا رساند که به مدت 25 سال اعتبار دارد و شرکت «سی ان پی سی» چین برنده آن شده بود؛ اما داستان روابط اقتصادی افغانستان وچین به این دو پروژه بزرگ پایان نمی‌یابد. افغانستان همانند بسیاری از کشورها، بازار کلان اقتصادی کالاهای چینی است. با این حال، چین بیش از ۲۷۰ نوع کالاهای صاداراتی افغانستانی را به این کشور از محصولات گمرکی معاف کرده است. این موضوع سبب شده تا روابط تجاری چین و افغانستان نیز بیشتر از قبل گسترش یابد.
با این حال گفته می‌شود، افغانستان نتوانسته است استفاده درست و مناسبی از این همسایه‌ی قدرت‌مند اقتصادی‌اش داشته باشد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که چین در افغانستان در مقایسه با همسایه‌های آن کم‌ترین میزان سرمایه‌گذاری را داشته است. یکی از نمونه‌های این سرمایه‌گذاری اندک چین در افغانستان را می‌توان در پروژه‌ی راه ابریشم که برنامه‌ی اصلی آن ۸۹۰ میلیارد دالر است دید. در این وضعیت، سهم افغانستان تنها ۱۰۰ میلیون دالر آن است. این در حالی است که در این قالب، ۴۵ میلیارد آن در پاکستان سرمایه‌گذاری می‌شود و ۳۱ میلیارد در آسیای مرکزی به مصرف می‌رسد.
قرارداد‌های بزرگ معدنی با چین به عنوان سرمایه‌گذاری‌های کلان، در زمان حامد کرزی رییس جمهور افغانستان امضا شده است. در آن زمان، با حضور ائتلاف بین‌المللی ضد تروریزم به رهبری ناتو در افغانستان تا پایان سال ۲۰۱۴ میلادی، چین نگاه اقتصادی محض به افغانستان داشت.
اما پس از آن با حضور دولت جدید به رهبری محمد اشرف غنی، به نظر می‌رسد این نگاه تغییر کرده است و پکن در حال گذار از نگاه اقتصادی به سوی نگاه امنیتی به افغانستان است.