دگرجنرال طارق شاه بهرامی وزیر دفاع افغانستان است. آقای بهرامی در ساختار امنیتی افغانستان در مقامهای مختلف کار کرده است. او سال گذشته بهعنوان معاون ارشد امور امنیتی وزیر داخله این کشور گماشته شد و برای مدتی در این مقام کار کرد. در همین حال آقای بهرامی در دفتر مشاور امنیت ملی افغانستان نیز مسوولیتهای متعددی داشته است. طارق شاه بهرامی آموزشهای نظامی عالی خود را در بریتانیا سپری کرده و پیش از آن نیز در ساختار ارتش افغانستان کار نموده. خبرنامه با آقای بهرامی در دفتر او در وزارت دفاع افغانستان مصاحبه کرده است.
خبرنامه: شما آگاه هستید که سرخط بیشتر رسانهها را جنگ اختصاص میدهد و حداقل بخشی زیادی از شبکههای خبری، اخبارش را روی جنگ، وضعیت جنگی و مسایل سیاسی اختصاص میدهند. گاه ما بهعنوان خبرنگار از این وضعیت جنگی افسرده میشویم و گاهی هم احساس خستگی میکنیم. شما بهعنوان وزیر جنگ افغانستان چه حسی نسبت به این وضعیت دارید و تقسیم اوقات شما برای مدیریت این وضعیت چگونه است؟
بهرامی: به ارتباط جواب سوال شما باید بگویم که ما براساس پلانهای کاری مشخصی که داریم روی مدیریت جنگ در افغانستان تمرکز کرده و کار میکنیم. در مجموع برای تان بگویم سالی که فعلا در ماه نهم آن قرار داریم، یک سال دشوار برای مردم و نظامیان افغانستان بود. اما برنامه کلان و استراتژیک را که دشمن داشت که بعضی ولسوالیها را در شرق، جنوب و جنوب غرب حتا بعضی ولایتها را سقوط داده و مراکز تروریستی را از آن طرف خط دیورند انتقال بدهند، به اهداف و برنامه کلان خود دشمن نرسید. در این جای شک نیست که در این مبارزه یک قسمت ما تلفات داشتیم ولی رشادت، پایمردی و دلیرمردی مسنوبین قوای مسلح و در پیشاپیش آن اردوی ملی افغانستان توانست به دشمن ضربات سنگین وارد کند و من گفته میتوانم که فعلا در موقعیت خوب نظامی نسبت به دشمن قرار داریم.
ثبوت هم این است که سال گذشته یک قسمت نیروهای ما زیادتر در حالت تدافعی قرار داشتند ولی امسال در حالت تعارضی قرار داریم. یعنی این که ما امسال توانستیم ولسوالی غورک را در قندهار و ولسوالی ناوه را در هلمند از تصرف دشمن طی یک تعارض پلان شده آزاد بسازیم. در عین حال سال گذشته دشمن دو مرتبه توانست که ولایت قندوز را سقوط بدهد ولی امسال مردم مطمئن هستند که قندوز سقوط نمیکند.
در مجموع برتری نظامی در مقایسه با سال پیشتر موجود است و همه براساس پلانها و برنامههای خاص امنیتی است که ترتیب شده از جانب وزارت دفاع ملی و از سوی ستردرستیز به پیش برده میشود.
خبرنامه: آقای بهرامی وضعیت جنگی در فصل زمستان چگونه است؟ آیا آن گونه که نیروهای حمایت قاطع گفته بودند برای شکست بنبست جنگ در افغانستان سازوکاری روی دست گرفته شود. حال وضعیت جنگی چگونه است و آیا آن بنبست جنگ در افغانستان شکسته؟
بهرامی: ممنون. من فکر میکنم که دشمن در زمستان بازهم در بعضی ولایات و ولسوالیها به جنگ ادامه بدهند. مثلا امکان دارد در مناطق شرق، جنوب و جنوب شرق که هوا قسماً برای جنگ مناسب است، به جنگ ادامه بدهند.
اما بلی آنطور که قومندان حمایت قاطع گفته بود، ما براساس یک پلان منظم میخواهیم در فصل زمستان دشمن را در نقاطی که احتمال میرود فعالیت دارند، آنجا عملیاتهای تصفوی و خاص و ضربه هوایی اجرا کنیم. همین طور زمستان یک فرصت است که بعضی قطعات را احیا و دوباره مجهز کنیم تا سطح احظارات بلند برود.
خبرنامه: برای مناطقی که سالهاست از کنترل دولت خارج است، چه برنامههایی مشخصاً در زمستان روی دست است؟ مثلا درزاب، ناوه غزنی یا مناطقی در هلمند.
بهرامی: در مجموع ما طی دو ماه یا سه ماه آینده پلانهای مشخص عملیاتی را اجرا خواهیم کرد، به شمول بعضی مناطقی در شرق، در شمال کشور، در غرب کشور و جنوب کشور. به جزئیات نمیرویم ولی پلانهای مشخص عملیاتی طرح شده که طی دو ماه سه ماه آینده تطبیق میشود.
خبرنامه: آقای بهرامی شما بهعنوان وزیر جنگ افغانستان در پایان فصل زمستان که یک فصل جنگی دیگر در بهار آغاز میشود، افغانستان 1397 را چگونه تعریف میکنید؟
بهرامی: در مجموع ما خوشبین هستیم که از یک طرف پروسه صلح افغانستان به خوبی مدیریت و به پیش خواهد رفت و ما نظامیها وظیفه این را داریم که آمادگی عام و تام داشته باشیم و آرایش قوتها بکنیم. در صورتی که دشمن بازهم با ما جنگ نماید، مثلی که امسال آنان را به شکست مواجه کردیم در سال 1397 هم جواب دندان شکن به آنان بدهیم و از سرزمین خود دفاع کرده و از مردم خود حفاظت کنیم.
خبرنامه: آقای بهرامی پس از اینکه استراتژی جدید دونالد ترامپ برای افغانستان اعلام شد، حمایتهایی را که نیروهای خارجی داشته، چقدر از آن راضی هستید و چه چیزی کمبود هست که باید آنان حمایت نمایند؟
بهرامی: در مجموع پس از اعلام استراتژی جدید چند فرصت برای ما برابر شده است. یکی از این فرصتها این است که تعهدات سیاسی دولت افغانستان در یک سطح بلند قرار دارد. دیگری تعهد نظامی ما هم از دستگاه دفاعی و امنیتی است. ما از همه اینها راضی هستیم و بر روی بعضی موضوعاتی که باید کار شود، تقویت قوای مسلح، بهصورت خاص نیروهای اردوی ملی است که ما بالای آن کار میکنیم، مخصوصاً بالای قوای خاص و نیروهای هوایی.
خبرنامه: آقای بهرامی جدا از جنگ ارتش ملی افغانستان، ساختار کنونی ارتش چگونه است و چقدر نیرو افغانستان در چوکات ارتش ملی خود دارد؟ کمبوداتی را که وجود دارد چگونه رفع میکند؟
بهرامی: ساختار اردوی افغانستان از لحاظ تعداد یک رقم اشد محرم است. ولی در کمیت خوب قرار دارد و سطح جلب و جذب و احضار ما خوب است. ما پلانهایی داریم که دیگر هم سطح اکمال قوتها را از لحاظ پرسونل، اسلحه، وسایل و تجهیزات بالا ببریم.
خبرنامه: در بخش تلفات ارتش همواره گفتوگوهای زیادی وجود داشته. در حال حاضر تلفات ارتش در چه سطحی قرار دارد و آیا شما آمار ماهوار از تلفات ارتش دارید یا خیر؟
بهرامی: ما ارقام دقیق داریم و هر روز تقریبا توسط بخش مطبوعاتی ما نشر میشود. اما باید بگویم که اردوی ملی با شهامت زیاد از افغانستان و مردمش دفاع میکند. آنقدر که ما تلفات داریم، مخالفان مسلح دولت چندین برابر ما تلفات دارند.
خبرنامه: در همین رابطه گفته میشود که وزارت دفاع افغانستان از نیروهای امریکایی و همکارانش خواسته که گزارش دقیق تلفات ارتش افغانستان را به اداره سیگار ندهند. میخواستم پاسخ شما را در این مورد داشته باشم.
بهرامی: من این مورد را تایید نمیکنم. بخاطر این که همه چیز ما؛ چیزی که اگر ما تلفات داریم و یا افتخارات و دستاورد داریم، آن را با همکاران بینالمللی، مردم خود و مطبوعات شریک میسازیم و جای این نیست که آن را کتمان کنیم.
خبرنامه: آقای بهرامی! وزارت دفاع افغانستان طرح ایجاد نیروهایی را بهنام حفاظت سرزمینی روی دست گرفته. با وجودیکه پولیس ملی را در چوکات وزارت داخله داریم، این طرح چرا ایجاد شده و کارش به کجا رسیده؟
بهرامی: این طرح برای بسیاری از هموطنان ما و نهادها تقریباً درست نرسیده است. این قوای محافظتی اردوی ملی است. ما میخواهیم که سربازان ترخیصی و بریدملانی که به حالت ریرزف و احتیاط در وزارت دفاع هستند، را در چوکات قول اردوها در تولیهای جداگانه ایجاد کنیم تا در مناطقی که سطح تهدیدات امنیتی آن بلند نیست، وظیفه حفاظت آن اراضی را داشته باشند. قوتهایی که در این جا مصروف اند، در قالبهای قول اردو اند اما شامل نیروهای جنگی نمیشوند. بالای این کار دقیق جریان دارد. در ماههای آینده این طرح نتیجه میدهد و ما در مرحله اول هشت تولی را جور میکنیم که تحت امر لواها و قول اردوها وظیفه خود را اجرا کنند.
این نیروهای از پولیس محلی کاملاً فرق دارند. این نیروها قانون میفهمند، یونیفورم دارند و تحت امر قول اردوها و لواها مطابق قوانین عسکری اجراآت میکنند.
خبرنامه: نگرانیهایی وجود دارد که پیامد ایجاد چنین نیروهایی همواره مشکلآفرین بوده پس از سالها و در این رابطه سازمان ملل هم نگران است. پاسخ شما چیست؟
بهرامی: اطمینان میدهم که این قوتها از پرسونل ترخیصی ما، هم از سرباز و هم از بریدمل، تشکیل میشود و کدر افسری خود ما آن را رهبری خواهند کرد. این نیروها کاملا از پولیس محلی و خیزش مردمی متفاوت اند. اینها تطبیق کننده تمام قوانین عسکری و قوانین جاری افغانستان خواهند بود. هیچ نوع نگرانی از این وجود نخواهد داشت.
خبرنامه: آقای بهرامی! فصل جنگی خزانی و همینطور تابستانی هم به پایان رسید. حال شما استراتیژی مخالفان مسلح را چگونه ارزیابی میکنید؟ با توجه به صحبتهایی که شما گفتید اینها شکست خورده، آیا اینها دوباره به حملات پیچیده در شهرها رو خواهند آورد یا نه دوباره به جنگ جبههای خود ادامه میدهند؟
بهرامی: در مجموع پیشبین شدن وضعیت سالی که در پیشرو داریم مشکل است. ولی حدس و گمان و برداشتهای ما از تحلیلهای ما این است که دشمن توانمندی راه اندازی عملیاتهای کلان را نخواهد داشت ولی بازهم به یک سلسله عملیات انتحاری و ماین گذاری و کمینها دست خواهند زد که ما تدابیر آن را داریم. قبلاً هم گفتم که یک سلسله عملیات را در فصل زمستان، هم عملیاتهای خاص و تصفیوی و ضربتی، را تنظیم کرده ایم و ما باور داریم که دشمن را از این کرده هم ضعیف تر میسازد این عملیاتهای ما. امیدوارم که در سال 1397 افغانستان در یک وضعیت خوب باشد و مردم ما بتوانند در فضای خوبتر نسبت به سال 1396 زندگی کنند.
خبرنامه: پیش از این چندین حملهای که صورت گرفت، شورشیان در مناطقی حمله کردند که تصور آن نمیرفت. حالا فکر میکنید که در فصل جنگی زمستان مناطق گرمسیر و مناطقی که تصور نمیشود، شورشیان در آنجا حمله میکنند و تدابیر وزارت دفاع چیست؟
بهرامی: قبلا گفتم که دشمن ممکن در فصل زمستان در ولایات شرقی، جنوب و جنوب غرب یک سلسله تحرکات داشته باشد. ولی احتمالا بعضی وقت تصور میشود که در جای دیگری ممکن تحرکات داشته باشد. به تمام قول اردوهای ما و لوایهای ما پلانهای مشخص عملیاتی از سوی وزارت دفاع و ستردرستیز داده شده. امیدوارم که با تطبیق آن دشمن کدام عملیاتی را نتواند راه اندازی کند که مشکل آفرین باشد. مطمئن هستیم که پلانهایی را که برای زمستان طرح کرده ایم، دشمن را از این کرده هم ضعیف تر میسازد.
خبرنامه: یکی از انتقادها همواره این بوده که ارتش افغانستان در حالت دفاعی است و باید از این حالت خارج شود. در بهار آینده آیا انتظار این که ارتش افغانستان از حالت دفاعی خارج شود و حالت تهاجمی را بگیرد، میرود؟
بهرامی: اردوی ملی افغانستان و در مجموع نیروهای امنیتی و دفاعی امسال در حالت خوبی بودند. حالت تعارضی داشتند. ما تعارض کردیم ولسوالی غورک در قندهار را گرفتیم. نیروهای امنیتی ما تعارض کردند که ولسوالی ناوه را در هلمند گرفتند. در سال 1397 اراده ما این است که عملیاتهای تعارضی را زیادتر داشته باشیم و مناطق زیادتر افغانستان را از وجود دشمن تصفیه کنیم.
خبرنامه: در بخش اصلاحات وزیر صاحب، یکی از خبرهایی که منتشر شد، تقاعد افسران و روی دست گرفتن یک قانون و مقرره جدید بود. میخواهم در این رابطه بیشتر وضاحت بدهید که این تقاعد به کدام شیوه صورت میگیرد و چه کسانی شامل این قانون میشوند؟
بهرامی: قانون ذاتی افسران یک قانون جدید و نو تدوین شد و از جانب جلالتمآب رییس جمهور و سرقومندان اعلی مسلح توشیح شد. نیاز این قانون این بود که در گذشتهها ما و شما تعدادی از جنرال صاحبها و دگروال صاحب را در سقف و چوکات وزارت دفاع به حد زیاد داشتیم. تنها در احتیاط و ریزف خود در حدود چهار هزار و چند نفر داریم که اگر به قانون قبلی اینها را به تقاعد سوق میکردیم، ما تنها احتیاط و ریزف را نمیتوانستیم در چهار سال تصفیه بکنیم و یک تورم رتبه و بست در ساختار تشکیلاتی ما پیدا شده بود. ما جنرال صاحبانی را داریم که رتبه شان جنرال اند ولی در بست دگروال و دگرمن کار میکنند. ما باید رتب را مطابق بست و ساختار عیار کنیم. به همین خاطر این قانون تصویب شد و فعلاً به شدت بالای آن کار میشود که عملی شود. یگانه هدف این است که تورم تشکیلاتی و رتب و بست را اصلاح کرده باشیم و کسانی که سن شان بالا اند و توانمندی فزیکی کار را ندارند، با عزت و یک امتیاز به تقاعد سوق بدهیم و فرصت را بدهیم به نسل جوان که مصدر خدمت به وطن و مردم شوند. برای این یک میکانیزم قابل قبول برای رهبری وزارت دفاع ساخته شده که تطبیق آن اردوی ملی را کمک میکند که در آینده نزدیک یک اردوی جوان و مسلکی در منطقه خواهد بود.
خبرنامه: در مسأله تقاعد افسران آیا درصدی اقوام مانند جذب ارتش هم در نظر گرفته میشود یا نه؟ انتقادهایی وجود داشت که گویا با تقاعد دادن عدهای از افسران برنامههای دیگری روی دست است، مثلاً تصفیه جناحی، تصفیه قومی و مسایلی از این دست.
بهرامی: از نام اردوی ملی واضع است که اردوی همه هم وطنان ماست. ما همان تعدادی را که تقاعد میدهیم در مرحله اول به همان تعداد کدر جوان را سنجش میکنیم که از کدام ملیت ما چه تعداد به تقاعد سوق داده میشود، به همان تعداد از همان ملیت میگیریم. یعنی ترکیب ملیتی را هم در تقاعد و هم در جذب جایگزین آنان کاملاً در نظر میگیریم.
در مورد مسایل سیاسی اطمینان میدهم که اردوی ملی اردوی سیاسی نیست بلکه اردوی بیطرف و تطبیق کننده قانون است.
خبرنامه: یک بخش دیگر تجهیز نیروهای ارتش افغانستان است. با توجه به اینکه چرخهای امریکایی بلکهاک هم قرار است به ارتش داده شود و یک مقدار هم داده شده. ارتش افغانستان چه امکاناتی را بعد از این در اختیار خواهد داشت که بتواند با شورش گری و تروریزمی که در افغانستان فعالیت میکند، مبارزه کند؟
بهرامی: از طریق شما و کامره شما به تمام وطنداران خود اطمینان میدهم که ما به تمام قوت پلان انکشافی چهارساله اردو را جور کرده و بالای آن کار میکنیم. موضوع مهم انکشاف اردو است، مخصوصاً قوای خاص و نیروهای هوایی که در جنگ فعلی بسیار موثر واقع شده و نقش مهم داشتهاند. ما با تمام قوت کار میکنیم که پلان انکشافی چهارساله اردو را در وقت و زمان معیین آن عملی کنیم و من اطمینان میدهم که این پلان اردو را با قابلیت بلند جنگی تجهیز میکند.
خبرنامه: یکی از افسران جوان شما بهنام نیلوفر رحمانی قرار بود پس از ختم تحصیلاتش دوباره به کشور برگردد اما برنگشت. چرا نیلوفر رحمانی به کشور دوباره بر نگشت؟
بهرامی: تاجایی که من خبر دارم، خواهر ما نیلوفر رحمانی دلیل این را گفته بودند که در وطن در خطر است به همین خاطر نیامده. اما من فکر میکنم یک گپ شخصی او بوده زیرا همین لحظه دهها خواهر ما در قوای هوایی پیلوت و تخنیکر هستند که هیچ نوع تهدیدی برای آنان متصور نیست. همه تلاش ما این است که همه منسوبین ما را چطور تأمین امنیت بکنیم.
خبرنامه: و برای جلوگیری از فرار سربازان از صف اردوی ملی چطور؟
بهرامی: سطح فرار در اردوی ملی آنقدر بالا نیست که ما نگران آن باشیم ولی در مجموع بازهم یک مشکلی است که توجه میخواهد. ما توجه داریم که از فیصدی کم فرار بازان هم جلوگیری کنیم.
خبرنامه: یکی از دگروالانی که منسوب به وزارت دفاع افغانستان بود، ویدیوها و تصاویری منتشر شد که او در واقع متهم به آزار و اذیت جنسی زیردستانش است. کار این به کجا رسید؟ آیا محاکه شد؟ پیگیری شد یا نشد؟
بهرامی: این مورد را ما به بخشهای حقوقی و قضایی خود محول کردیم. تحت بررسی آنان است. با انکشاف قضیه در موردش از لحاظ حکم قانون برخورد خواهد شد.
خبرنامه: پس از اینکه تصاویری از این شخص منتشر شد، گفتههایی وجود داشت که بعد از این اعتماد مردم نسبت به وزارت دفاع افغانستان و ارتش کاسته میشود و اگر جلوی آن بهصورت جدی گرفته نشود، ممکن است دیگران به فرزندانشان اجازه ندهند که بیایند به وزارت دفاع بپیوندند. شما بهعنوان وزیر دفاع ملی افغانستان به آن عده از خانوادههایی که نگران هستند، چه گفتنی دارید؟
بهرامی: به تمام هم وطنان خود اطمینان میدهم که آن عده از برادران و خواهران ما که به اردوی ملی میپیوندند، تعهد و اراده ما این است که فضای مصون کار را برای آنان مساعد میکنیم. هیچ نوع مشکل کار کردن در اردوی ملی برای خواهران و برادران ما وجود ندارد. این یک عمل فردی است و دلالت بر این نمیکند که این عکسالعمل کل اردو است. ما به خواهران خود بی نهایت ارج قایل هستیم. ما مکلف هستیم که شرایط خوب کاری را برای شان مهیا کنیم. همین اکنون ما این فضا را ایجاد کرده ایم و در قطعات مشکل ما و هم قطعات جزوتام و ریاستهای ما که شانه به شانه با برادران شان کار میکنند، هیچ نوع تشویش وجود ندارد. کدام پدیده منفی هم که وجود داشته باشد، ما قاطعانه با آن برخورد میکنیم.
خبرنامه: آقای بهرامی سوال آخر این است که با توجه به ماجراهای سیاسی و تنشهای سیاسی که بین جریانهای مختلف سیاسی در افغانستان وجود دارد، در صورتی که وضعیت پیچیده شود و لازم باشد، آیا ارتش افغانستان دخالت میکند یا نه بهعنوان یک ارتش بیطرف باقی میماند؟
بهرامی: اردوی ملی که به همه هم وطنان به اطمینان بگویم، یک اردوی ملی است و اردوی سیاسی وابسته به تنظیم و جریان و اشخاص و افراد نیست. اردوی ملی همیشه تطبیق کننده قانون و تطبیق کننده فیصلههای زعامت سیاسی افغانستان میباشد.
افزودن دیدگاه