مانند هر بازار مالی دیگری، فعالیت در بازار ارز دیجیتال هم نیاز به واسطه دارد. این واسطه‌ها امروزه به شکل صرافی‌های آنلاینی عمل می‌کنند که خود به دو دسته متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. اگر اندکی هم با این صنعت آشنا باشید، احتمالا نام صرافی ارز دیجیتال بایننس یا کوین بیس و از سوی دیگر، یونی سواپ یا سوشی سواپ را شنیده‌اید.
این پلتفرم‌ها علیرغم شباهت ذاتی، تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند که ناشی از عملکرد متمرکز یا غیرمتمرکز آنهاست. پیش از توضیح این تفاوت‌ها، لازم به تذکر است هدف این مطلب، تشویق شما به سرمایه‌گذاری در صرافی‌های ارز دیجیتال نیست. درعوض، شما را به رعایت احتیاط هنگام ورود به این بازار و انتخاب پلتفرم‌های معاملاتی جهت واریز سرمایه دعوت می‌کنیم.
صرافی ارز دیجیتال متمرکز چیست؟
صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال (Centralized Crypto Exchange) یا به‌اختصار CEX معمول‌ترین پلتفرم‌های معاملاتی در این بازار هستند. منظور از متمرکز این است که پلتفرم موردنظر توسط یک شرکت یا نهاد مشخص اداره می‌شود. از این رو، آنها را می‌توان با کارگزاری‌های فارکس یا دیگر بازارهای مالی مقایسه کرد. بایننس، کوین بیس، کراکن و بای‌بیت چند نمونه صرافی ارز دیجیتال متمرکز هستند. به‌عنوان مثال صرافی کوین بیس (Coinbase) توسط شرکت Coinbase Global Inc در آمریکا اداره می‌شود و مدیریت آن را نیز برایان آرمسترانگ (Brian Armstrong) برعهده دارد.
چهار ویژگی صرافی ارز دیجیتال متمرکز
شاخص‌ترین ویژگی‌های یک صرافی متمرکز را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
کیف پول حضانتی
یک صرافی ارز دیجیتال متمرکز نه‌تنها وظیفه برقراری ارتباط بین مشتریان با بلاکچین‌ها و نیز دیگر معامله‌گران، بلکه وظیفه مدیریت و ذخیره‌سازی امن دارایی‌های آنها را برعهده دارد. این کار به واسطه یک کیف پول ارز دیجیتال داخلی انجام می‌شود. از آنجا که کاربران این صرافی‌ها، کلیدهای خصوصی رمزارزهای خود را در اختیار ندارد، به این کیف پول، حضانتی یا Custodial گفته می‌شود.
مهم‌ترین مزیت این شیوه نگهداری دارایی، عدم نگرانی از بابت انتشار کلیدهای خصوصی یا نگرانی‌های امنیتی است. درعوض، این صرافی ارز دیجیتال متمرکز است که وظیفه تامین امنیت دارایی‌های شما را برعهده دارد. اما دقت کنید که حتی زیرساخت‌های معروف‌ترین پلتفرم‌ها نیز ممکن است هدف حمله هکرها قرار بگیرد. کیف پول داخلی یک صرافی، به‌عنوان یک منبع برای واریز و برداشت هنگام ترید یا حتی مدیریت سرمایه عمل می‌کند.
اردربوک در صرافی ارز دیجیتال متمرکز
بسیاری از صرافی‌های رمزارز متمرکز، شامل دو بازار خرید و فروش آنی و پیشرفته هستند. در بازار آنی، قیمت بر اساس قیمت لحظه‌ای بازار تعیین می‌شود. اما در بازارهای پیشرفته، معامله بین کاربران و بازارسازها صورت می‌گیرد. به همین دلیل در صفحه ترید در بخشی به نام اوردربوک (Order Book) سفارشات باز و عمومی دیگر کاربران با قیمت‌ها و حجم‌های تعیین شده از سوی آنها را مشاهده می‌کنید. در این صرافی‌ها سفارشات خریدار و فروشنده به طور مستقیم انجام می‌گیرد؛ یعنی فروشنده با قیمت معینی، رمزارز خود را به خریداری که خواهان خرید در آن قیمت است، می‌فروشد.
احراز هویت در صرافی متمرکز
یکی از مهم‌ترین نکاتی که هنگام انتخاب صرافی ارز دیجیتال متمرکز باید در نظر بگیرید، شرایط آن پلتفرم در مورد احراز هویت است. این فرآیند در صرافی‌های خارجی با عنوان KYC شناخته می‌شود و طی آن، کاربر باید اطلاعات هویتی‌اش را ارائه کند. هدف از آن نیز قابل پیگیری کردن تخلفات مالی است.
برخی صرافی‌های خارجی همه کاربران خود را از ابتدا ملزم به انجام KYC می‌کنند. اما برخی دیگر که معمولا اعتبار کمتری نیز دارند، هنوز این فرآیند را اجباری نکرده یا حداقل ضرورتی برای انجام آن تا حجم مشخصی از معامله و برداشت تعیین نکرده‌اند. با این حال، کاربران ایرانی باید توجه کنند که فعالیت در صرافی‌های خارجی همواره شامل ریسک بسته شدن حساب‌شان است.
امکانات معاملاتی پیشرفته
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های انواع صرافی ارز دیجیتال متمرکز، ارائه دسترسی به محصولات مالی جانبی است. به این محصولات، اصطلاحا مشتقات گفته می‌شود و معمولا برای تریدرهای حرفه‌ای‌تر مناسب هستند. معاملاتی آتی یا فیوچرز و معاملات اهرم، مهم‌ترین این محصولات هستند. از سوی دیگر، این پلتفرم‌ها معمولا ابزارهای مدیریت ریسک بیشتری در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند که مهم‌ترین آنها حد ضرر و حد سود هستند.
صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز چیست؟
یک صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز (Decentralized Crypto Exchange) یا DEX در حقیقت یک اپلیکیشن یا نرم‌افزار منبع باز است که روی یک بلاکچین عمل می‌کند. به این ترتیب، شخص یا نهاد خاصی کنترل آن را به دست ندارد. برنامه‌نویسان و توسعه‌دهنده‌ها با توجه به کد اولیه یک صرافی متمرکز، می‌توانند در توسعه آن شرکت کنند. یونی سواپ، سوشی سواپ، پنکیک سواپ، کرو و ژوپیتر از معروف‌ترین این پلتفرم‌ها هستند.
سه ویژگی صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز
اصلی‌ترین ویژگی‌های انواع صرافی DEX را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
بازار همتا به همتا
مهم‌ترین ویژگی یک صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز، عملکرد آن به‌عنوان یک بازار همتابه‌همتا یا P2P است. آنها از قراردادهای هوشمند برای برقراری ارتباط بین کاربران و انجام تراکنش بین آنها استفاده می‌کنند. به‌این‌ترتیب نیاز به واسطه، بسیار کمرنگ شده و وظیفه تامین نقدینگی از عهده صرافی برداشته می‌شود.
کاربران برای تامین نقدینگی در یک صرافی غیرمتمرکز، باید کیف پول‌های غیرحضانتی‌شان مانند متامسک یا تراست والت را به دکس مربوطه متصل کنند. در این روش، آنها کنترل بیشتری روی کلیدهای خصوصی خود دارند و در عوض، وظیفه تامین امنیت دارایی‌ها نیز با خودشان است.
عدم لزوم احراز هویت
یکی از مهم‌ترین مزایای انواع صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز عدم لزوم احراز هویت برای کاربران است. مهم‌ترین دلایل این موضوع، عدم فعالیت این پلتفرم‌ها تحت نظارت نهادهای نظارتی متمرکز، فعالیت به‌عنوان یک بازار P2P و نیز عدم تمرکز خود صرافی است. این ویژگی سبب شده DEXها نزد کاربران ایرانی محبوبیت بیشتری پیدا کنند.
خدمات دیفای
صرافی‌های متمرکز نیز تا حدی خدمات مالی غیرمتمرکز یا دیفای را به کاربران خود ارائه می‌دهند؛ اما چنین امکاناتی را در یک صرافی غیرمتمرکز بزرگ و معتبر، بیشتر می‌توان پیدا کرد. وام‌دهی، استیکینگ و ری‌استیکینگ، فارمینگ و غیره نمونه‌های از این امکانات هستند.
سخن آخر صرافی ارز دیجیتال متمرکز یا غیرمتمرکز؟
هریک از انواع صرافی ارز دیجیتال متمرکز یا غیرمتمرکز مزایا و معایب خاص خود را دارند. درحالی‌که امنیت صرافی‌های متمرکز بیشتر است، اما شاید پلتفرم‌های غیرمتمرکز برای تریدرهای ریسک‌پذیر که به دنبال توکن‌های جدیدتر هستند، مناسب‌تر باشند. هر تریدر باید با توجه به امنیت و اعتبار پلتفرم مورد نظر، استراتژی‌های معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و نوع دارایی مورد نظرش، نسبت به انتخاب صرافی مناسب خود اقدام کند.
منبع : zoomg.ir
افزودن دیدگاه