مقام‌های حکومت افغانستان اعلام کرده‌اند که این کشور محموله ١٢٠تُنی کشمش افغانستان را برای نخستین‌بار به‌گونه‌ی مستقیم از بندر آقینه با واگن‌های راه آهن آقینه – اتامیرات به روسیه صادر کرده است.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت که پیش از این صادرات کشمش در یک روند پیچیده، پس از چندین‌بار تخلیه و بارگیری به این کشور صادر می‌شد. به گفته‌ی این مقام‌ها اکنون با صادرات مستقیم این محصول بازرگانی افغانستان، در بخش هزینه‌ی انتقال آن کاهش قابل ملاحظه‌ای آمده است و از نگاه زمانی نیز وقت کمتری را در بر می‌گیرد.
پیش از این صادرات کشمش افغانستان به روسیه، از طریق بندر حیرتان صورت می‌گرفت که آن روند زمان‌گیر بود. با این حال سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان تاکید می‌کند که اکنون تسهیلات چشم‌گیری در بندر آقینه ایجاده شده است که محصولات افغانستان به‌ویژه کشمش در واگن‌های معیاری جابجا شده و تا روسیه بدون تخلیه انتقال داده می‌شود.
بازار کشمش
کشمش یکی از تولیدات مهم صادراتی افغانستان به‌شمار می‌رود. بر اساس آمارهای اتاقهای تجارت و صنایع افغانستان، سالانه بیش از 100هزار تُن کشمش در افغانستان تولید می شود. در عین حال، میزان صادرات کشمش به کشورهای اروپایی، آمریکایی، آسیایی و در عین حال آسترالیا به ۲۴ هزار تُن در سال می رسد.
از سوی هم مقام‌های وزارت زراعت تصمیم دارند تا با ساخت کشمش‌خانه‌های متفاوت باغداران را به تهیه کشمش با کیفیت تشویق کنند. با آن که افغانستان انگور با کیفیت دارد اما باغداران به کشمش‌خانه‌های مجهز دسترسی ندارند.
لطف‌الله راشد، سخنگوی وزارت زراعت افغانستان به خبرنامه تاکید کرد که این وزارت بیش از ۱۳۶ کشمش‌خانه مدرن در افغانستان ساخته است. تلاش ها بر این است که این رقم افزایش یابد تا پس از این کشاورزان افغانستان، کشمش خود را بر روی زمین و بوریا خشک نکنند.
به گفته‌ی مقام‌های وزارت تجارت و صنایع افغانستان، این کشور سالانه صدها هزار تن میوه خشک تولید می‌کند که حدود ۱۲۰ هزار تن آن به کشورهای مختلف جهان صادر می‌شود. بلخ، هرات، قندهار و کابل از ولایت‌های کلیدی تولیدکننده میوه خشک در افغانستان می‌باشد.
در افغانستان حدود ۱۷ نوع انگور تاکنون شناسایی شده که از این انگورها انواع مختلف کشمش تولید می‌شود.
براساس آمارهای ارایه شده توسط وزارت تجارت و صنایع افغانستان، در حدود 4 تا ۹ درصد محصولات کشاورزی آن به ایران، روسیه، امارات متحده عربی، ترکمنستان و عراق صادر می‌شود. حدود 2 درصد از محصولات زراعتی افغانستان به ترکیه، تاجیکستان، سوریه، آمریکا و قزاقستان صادر می‌گردد.
بادام از میوه‌های خشک دیگر افغانستان است که خریداران زیادی در داخل و خارج از این کشور دارد. حدود ۱۶ نوع بادام در افغانستان تاکنون شناسایی شده که ستار بای، مجیدی، عبد الواحدی، قمبری و قهار بای از انواع مشهور آن است.
ولایت دایکندی در مرکز افغانستان یکی از ولایت‌های است که بیشترین بادام این کشور را تولید می‌کند. براساس آمار ارایه شده توسط ریاست زراعت این ولایت، دایکندی 15درصد کل صادرات بادام افغانستان را دارد.
مطالعات ابتدایی ریاست زراعت دایکندی نشان می‌دهد که این ولایت در سال‌های اخیر، بیش از ۱۵ تا ۱۶ هزار تُن بادام به بازار عرضه کرده است.
سید عبدالواحد فیروزی، رییس زراعت دایکندی به خبرنامه گفت که از جمع ولسوالی‌های نُهگانه این ولایت، در هفت ولسوالی آن بادام کاشته می شود. به گفته آقای فیروزی از جمله ولسوالی شهرستان بیشترین و بهترین بادام را دارد.
نقش اتصالی
با توجه به این که تولید و صادرات میوه خشک افغانستان به صورت چشم گیر افزایش یافته است، نقش بنادر این کشور به ویژه بندر آقینه با راه آهن متصل به تمرکمنستان، در صادرات این محصولات نیز حیاتی می گردد.
مقام‌های حکومت افغانستان می‌گویند که با کلید خوردن راه آهن آقینه- اتامیرات، صادرات و واردات افغانستان از این بندر به‌گونه چشم‌گیری افزایش یافته است.
راه آهن ترکمنستان-آقینه از اتامیرات و امام نظر ترکمنستان شروع شده و از بندر آقینه گذشته است و قرار است تا با عبور از شهرهای اندخوی، شبرغان، مزار شریف، خلم، قندز و شیرخان بندر افغانستان، به شبکه راه‌آهن تاجیکستان وصل شود.
با این وجود مقام‌های حکومت افغانستان می‌گویند کشورهای که در مسیر این راه آهن قرار دارد، زمینه انتقال اموال صادراتی و وارداتی افغانستان را به شکل خوبی فراهم کرده است.
مسافر قوقندی، سخنگوی وزارت تجارت افغانستان می‌گوید که پس از آغاز به کار راه آهن افغانستان-ترکمنستان، بیش از 560 واگن کالاهای مورد نیاز افغانستان که شامل مواد ساختمانی، گاز، نفت و امثال آن می‌شود از طریق این خط وارد افغانستان شده است.
او تاکید کرد تسهیلاتی که در بندر آقینه به‌وجود آمده تاثیرات مثبتی بالای کاهش نرخ‌ها در داخل افغانستان خواهد داشت.
از سوی هم مقام‌ها در وزارت فواید عامه افغانستان پیش‌بینی می‌کنند که با کلید خوردن راه آهن افغانستان- ترکمنستان، حجم بازرگانی از این بندر در حدود 3میلیون تُن افزایش می‌یابد.
محمود بلیغ، وزیر فواید عامه افغانستان حین ارایه‌ی گزارش پیشرفت و برنامه‌های اداره‌ی راه آهن افغانستان گفت که بر اساس پیش‌بینی‌ها، حجم کالاهای بازرگانی این بندر در سال 2017 به یک میلیون تُن و در سال 2018 به 3 میلیون تُن افزایش می‌یابد.
آقای بلیغ تاکید کرد که تلاش‌ها برای توسعۀ راه آهن بندر آقینه در دهلیزهای جنوبی، شمالی، غربی و شرقی افغانستان آغاز شده و به زودی با درنظرداشت نیازها به دیگر نقاط این کشور نیز گسترش خواهد یافت.
بندر تجارتی آقینه در فاصله 35 کیلومتری شهر اندخوی موقعیت دارد و یکی از بنادر مهم در عرصه تنظیم روابط تجارتی افغانستان با کشور های آسیایی و اروپایی و یکی از منابع مهم عایداتی آینده افغانستان پنداشته می شود.
اموال تجارتی که از طریق این بندر وارد افغانسان می‌گردد بیشتر کالاهای خوراکی، فنی، مواد نفتی، داروها و فرش‌ها است که از کشور های ایران، چین، ترکیه، امارت متحده عرب، آلمان، روسیه، اندونیزیا، مالیزیا،کوریا، جاپان و ترکمنستان وارد می گردد و به همین گونه محصولات کشاورزی و فرآورده های دامی و تولیدات صنعتی این کشور شامل قالی، پوست قره قل، روده گوسفند، زغیر، کنجد، اسفند دانه، شیرین بویه، اوستوق، کشمش، چهارمغز و بادام توسط تجاران افغان به ایران، ترکیه، فنلند، روسیه و عربستان صادر می‌شود.
کابل-مسکو
همزمان با آغاز صادرات کشمش افغانستان به روسیه از طریق بندر آقینه مسئله محوری روابط بازرگانی کابل-مسکو می باشد. با تغییر اوضاع امنیتی افغانستان و رابطه تنش آلود روسیه و آمریکا، مسکو توجه اش را بار دیگر پس از دو دهه به کابل متمرکز کرده است.
اخیرا، روس‌ها نگاه شان را نسبت به افغانستان بیشتر امنیت-محور ساخته اند. به این جهت، با توجه به این نگاه امنیتی، تاثیر سردی و گرمی روابط دو کشور بر داد و ستدهای اقتصادی هر یک نیز مورد توجه قرار می گیرد.
بر اساس گزارش ها، روسیه با افغانستان در بخش‌های هوانوردی، ساختمانی، حمل و نقل، انرژی، کشاورزی، معادن و آموزش عالی همکاری‌های جدی داشته است.
بر اساس آمار اتاق تجارت و صنایع افغانستان در سال گذشته‌ی خورشیدی، کابل به ارزش بیش از ۲۱ میلیون دالر کالا به روسیه صادر کرده و در عین حال به ارزش ۲۶۰ میلیون دالر نیز واردات داشته است.
بر همین اساس، مدیران بازرگانی افغانستان، روسیه را بازار خوبی برای کالای‌های افغانستان عنوان می‌کنند. پیش از این افغانستان محصولات این کشور را که شامل سبزی، میوه، قالی، پوست و قره قل می شد، به روسیه صادر میکردند اما بازرگانان افغانستان در تلاش اند که این روابط تجاری را با مسکو ارتقا دهند.
مسافر قوقندی سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان به خبرنامه گفت که حکومت افغانستان در تلاش است تا روابط بازرگانی خود را با کشورهای مختلف گسترش دهد. او تاکید کرد که افغانستان و روسیه بخاطر برقراری روابط خوب بازرگانی نشست‌های مشترک زیادی داشته اند.
به گفته‌ی سخنگوی وزارت تجارت و صنایع افغانستان در نشست مشترک تجاری این دو کشور که سال گذشته در کابل برگزار شد، چالش‌های فراروی روابط بازرگانی کابل-مسکو ارزیابی شد.
آقای قوقندی هدف اصلی از برگزاری این نشست را بهبود بخش تجارت و ترانزیت و ویزای تاجران افغانستان عنوان کرد.
در نشست اقتصادی کابل ـ مسکو نمایند‌گان بیش از ۳۰ شرکت بزرگ روسی حضور داشتند و روی چگونگی گسترش روابط بازرگانی این دوکشور بحث و تبادل نظر نمودند. مصوبه محوری این نشست این بود که شورای برای حل مشکلات بازرگانان افغان در مسکو ایجاد شود.