آمار خشونت با خبرنگاران در افغانستان، در سال جاری میلادی از سوی نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران، نگران کننده عنوان شده است. تنها یکی دو روز پس از افزایش این نگرانی‌ها، روز گذشته نعمت الله زهیر، خبرنگار محلی آریانا نیوز در ولایت ناآرام هلمند، در انفجار ماین کنار جاده‌ای کشته شد. زهیر زمان که همراه با دیگر خبرنگاران مصروف پوشش خبری یک عملیات نظامی بود، موترش در ساحه سورگذر حوزه دوم لشکرگاه، با ماین کنار جاده‌ای برخورد کرد.
در اثر انفجار این ماین، یک نفر دیگر که همراه او در موتر بود، زخم برداشته است.
نهادهای حامی رسانهها و خبرنگاران، نگرانی خود را از افزایش چشم‌گیر خشونت علیه خبرنگاران در سال 2016 بیان کرده اند. کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان سال جاری میلادی را خونین‌ترین سال برای خبرنگاران افغان، بعد از سال 2000 می‌دانند . این کمیته در اعلامیه‌ای گفته است که اگر روند خشونت‌ها با خبرنگاران به همین‌گونه ادامه پیدا کند، آزادی بیان و آزادی رسانهها که عمده‌ترین دستاورد افغانستان در 15 سال گذشته می‌باشد، از بین خواهد رفت.
کمیته مصونیت خبرنگاران از حکومت افغانستان و به‌خصوص نهادهای امنیتی خواهان جدیت در تامین امنیت خبرنگاران شده است.
ارگ ریاست جمهوری افغانستان در اعلامیه گفته است که «این گونه اعمال تروریستی هیچگاهی مانع آزادی بیان نمی‌گردند و ارادۀ خبرنگاران را برای خبررسانی و اطلاع دهی، ضعیف نخواهد ساخت.»
از سوی هم عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان، در نشستی در کابل، کشته شدن خبرنگار آریانا نیوز در هلمند را نکوهش کرد و گفت که هراس افگنان برهیچ کسی رحم نمی‌کنند.
آقای عبدالله افزود که هدف قراردادن خبرنگاران یکی ازتکتیک‌های هراس افگنان است و نیروهای دولتی باید تلاش‌های جدی برای محافظت از جان خبرنگاران انجام دهند.
تقاضای کمک از ناتو
سازمان گزارشگران بدون مرز گفته است که دشمنان دمکراسی و آزادی اطلاع‌رسانی در افغانستان جنگ و تهدید خود علیه رسانهها و خبرنگاران را تشدید کرده‌اند.
این نهاد از کشورهای عضو ناتو، همچنین نمایندگان اتحادیه اروپا به شمول رییس این شورا، کمیسیون و نماینده عالی اتحادیه اروپا خواسته است که “به شکل پیدا و روشن از رسانهها و روزنامه‌نگاران حمایت کنند.”
براساس آمار این نهاد از سال۱۳۸۰ (۲۰۰۱ میلادی )، خبرنگاران در افغانستان برای انجام وظیفه خود بهایی سنگینی پرداخته اند. دست کم ٣۵ خبرنگار برای انجام وظیفه اطلاع رسانی جان داده‌اند. ١۶ تن از این روزنامه‌نگاران خارجی و ١٩ خبرنگار دیگر افغانستانی بودند که در ولایت‌های مختلف به قتل رسیدند؛ اما در همه موارد قاتلان آن‌ها به مجازات نرسیده‌اند.
در این خبرنامه آمده که گزارشگران بدون مرز مذاکره با طالبان را از سوی کشورهای دمکراتیک عضو ناتو و دولت افغانستان، بدون پیش شرط پذیرش تعهدات بین‌المللی بینادین و رعایت حقوق بین‌الملل بشردوستانه و بیش از هر چیز کنوانسیون‌های ژنو، غیر قابل پذیرش می‌داند.
در رده بندی جهانی سال ۲۰۱۶، آزادی مطبوعات افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۲۰ قرار دارد که عمدتا ناشی از فشارهایی است که گروه‌های شورشی بر روزنامه نگاران وارد می‌کنند.
2016 خونین‌ترین سال
کمیته مصونیت خبرنگاران افغان، که یک نهاد غیردولتی در کابل است، سال ۲۰۱۶ را “خونین‌ترین” سال برای خبرنگاران افغانستان عنوان کرده و گفته است که در سال روان میلادی، ۳۷۷ مورد خشونت عیله خبرنگاران را ثبت کرده اند که از جمله ۱۱ خبرنگار جان خود را از دست داده اند.
از سوی هم، نی یا نهاد حمایت کننده رسانه‌های آزاد افغانستان اعلام کرده است که سال جاری از مرگ‌بارترین سال، در هشت سال گذشته برای خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای در افغانستان بوده است.
گزارش منتشر شده توسط سازمان‌های بین المللی حمایت رسانهها، نشان می‌دهد که ۲۰۱۶ بدترین سال برای آزادی بیان و کارمندان رسانهها در افغانستان از سال ۲۰۰۱ به بعد بوده است. گزارش( ACJC) نشان می دهد در شش ماه اول سال جاری، در مجموع ۵۴ مورد خشونت با اهل مطبوعات و رسانه صورت گرفته است که شامل قتل، حمله فیزیکی، بازداشت و تهدید خبرنگاران در سراسر افغانستان است.
این رقم، افزایش ۳۸ درصدی خشونت علیه خبرنگاران را در مقایسه با شش ماه اول سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهد.
در تحقیق که از سوی کمیته مصونیت خبرنگاران انجام شده است، بیشترین خشونت علیه خبرنگاران درکابل پایتخت افغانستان، ولایت زابل در جنوب، دایکندی در مرکز، هلمند و لوگر در شرق افغانستان بیشتر بوده است.
یافته‌های کمیته مصونیت خبرنگاران نشان می‌دهد که منسوبین دولت، عاملان بیشترین موارد این نوع خشونت بوده اند. گروه طالبان نیز مسوول ۱۶ مورد (۳۹ در صد تمام موارد) خشونت علیه خبرنگاران خوانده شده و این نهاد، افزایش خشونت و تهدیدها از سوی این گروه را نگران کننده خوانده است.
مجازات عاملان خشونت
اتحادیه اروپا از دولت افغانستان می‌خواهد که به معافیت جرم‌های که علیه خبرنگاران صورت می‌گیرد، پایان دهد. این اتحادیه چند روز پیش، به مناسبت دوم نوامبر «روز بین المللی پایان معافیت جرایم علیه خبرنگاران»، نگرانی عمیق خود را نسبت به افزایش بی سابقه خشونت علیه خبرنگاران در افغانستان بیان کرد.
فرانز مایکل میلبن، نماینده ویژه اتحادیه اروپا، در کابل گفت که ارقام این معافیت‌ها بی‌نهایت نگران‌کننده است. او تمام موارد خشونت علیه خبرنگاران را محکوم کرده و تاکید کرد که آزادی بیان حق بنیادی مردم افغانستان است و تمام طرف‌ها باید به آن احترام بگذارند.
آقای میلبن افزود: “من از دولت افغانستان می‌خواهم تا هر قضیه خشونت علیه خبرنگاران را تعقیب کرده و عاملان آن را مورد پی‌گرد قرار دهد. دولت باید یک محیط مصوون کاری برای کارمندان رسانهها فراهم کند.”
در اعلامیه‌ی اتحادیه اروپا به مناسبت روز بین المللی پایان معافیت جرایم علیه خبرنگاران، آمده است که این اتحادیه همچنین انتظار دارد که دولت افغانستان به تعهدات خود به اقدامات هماهنگ برای اطمینان از آزادی بیان مردم و هم‌چنان آزادی رسانهها از جمله رسانه‌های اجتماعی که در دومین گفت‌و‌گوی مشترک اتحادیه اروپا وافغانستان در مورد حقوق بشر در اول ماه جون سال جاری برگزار شده بود، صادق بماند.