در هشتمین روز از جنگ شدید میان نیروهای امنیتی و طالبان در قندوز، آرامش نسبی بر این شهر حاکم شده است و عملیات جستجو و پاکسازی خانه‌ها از وجود طالبان مسلح ادامه دارد. سید محمد دانش سخنگوی والی قندوز در گفتگو با خبرنامه از کنترل کامل نیروهای امنیتی و حاکم شدن آرامش دوباره در این شهر خبر می‌دهد.
آقای دانش می‌گوید: “اکنون وضعیت شهر به حالت عادی برگشته، دکان‌ها باز است و مردم در شهر رفت و آمد دارند. دشمن در تمامی مناطق شکست خورده و فقط عملیات پاکسازی خانه‌ها در برخی مناطق شهر مانند کله‌مناره و چله‌مزار که طالبان هنوز هم در برخی خانه‌ها پنهان اند و مصروف جنگ، از سوی نیروهای امنیتی ادامه دارد.”
سخنگوی والی قندوز می افزاید، بیش از 20 هزار تن در نتیجه جنگ‌های چند روز اخیر قندوز به ولایت‌های دیگر مانند بغلان، تخار، مزار، بدخشان و کابل آواره شده اند. دو شنبه هفته پیش، طالبان ساعت سه بامداد از چند جهت به شهر قندوز حمله کردند و حدود ساعت چهار و نیم عصر همان روز، جنگجویان این گروه توانستند، چوک مرکزی شهر قندوز را تصرف کنند.
در روزهای گذشته عکس های مختلفی از بیجاشدگان قندوز که به ولایت‌های دیگری مانند تخار رفته بودند، در صفحات اجتماعی منتشر شد. برخی از فعالین سیاسی-مدنی در مناطق مختلف افغانستان، اقدام به جمع آوری کمک‌های نقدی و جنسی، برای این آوارگان نمودند.
جنگ قندوز، تلفات و خسارات جدی در پی داشت. غیرنظامیان بیشترین آسیب را در این جنگ دیدند. طالبان از غیر نظامیان و خانه های مسکونی، برای زیر فشار قرار دادن نیروهای امنیتی بیشترین استفاده را کردند. سخنگوی والی قندوز می‌گوید: “تا اکنون 13 سرباز امنیتی کشور شهید شده، 3 فرد ملکی نیز به شهادت رسیده و دهها زخمی غیر نظامی نیز برای تداوی به شفاخانه های این شهر منتقل شده اند.”
آقای دانش میزان تلفات طالبان را بیش از 300 کشته و صدها زخمی عنوان می‌کند.
دفتر والی قندوز نیز قبل از ظهر امروز، با انتشار پیامی در صفحه رسمی فیس‌بوک‌اش، از بهبود اوضاع امنیتی در شهر قندوز خبر داده و از کارمندان دولتی خواسته بود که به وظایف شان بر گردند.
سفر مقام های ارشد امنیتی به ولایات
جنگ در قندوز سبب شد وزیر داخله به این ولایت برود و از نزدیک اوضاع را در آن بررسی کند. وزیر امور داخله در سفر به قندوز بر جلوگیری از تلفات ملکی تاکیده کرده و گفته بود که “دشمن در میان خانه‌های مردم پنهان می‌شود و این امر ایجاب می‌کند که نیروهای امنیتی با دقت بیشتری عملیات پاکسازی را اجرا کنند تا مردم ملکی آسیب نبینند.”
علاوه بر قندوز، اخیرا ولایت های دیگری مانند بغلان، فراه، هلمند، جوزجان، ننگرهار و ارزگان نیز شاهد شدت یافتن حملات طالبان بوده است. در تازه ترین مورد، امروز جنگجویان طالبان، تصمیم سقوط دادن شهر لشکرگاه مرکز ولایت هلمند را داشتند، که توسط نیروهای امنیتی این حمله دفع شد.
سه روز پیش وزیر دفاع، معین ارشد امنیتی و فرمانده نیروهای ناتو در افغانستان، برای بررسی اوضاع امنیتی هلمند، به این ولایت سفر کرده بودند. هملند از دو ماه به این سو، بارها مورد حملات گسترده و گروهی طالبان قرار گرفته است که در چندین ولسوالی این ولایت بارها میان نیروهای امنیتی و طالبان، دست به دست شده اند.
هلمند هفته گذشته شاهد حمله شدید طالبان به دو ولسوالی ناوه و خانشین بود که طی آن طالبان توانستند بخش های زیادی از ناوه را از کنترل دولت خارج کنند و فرمانده پلیس این ولسوالی را هم به قتل برسانند. ولسوالی خانشین هم به فاصله چند روز به دست طالبان افتاد.
تاج محمد جاهد وزیر داخله افغانستان، بر علاوه دیدار از قندوز، از ولایت بغلان نیز دیدن کرد. بغلان از ولایت های نا امن در همسایگی ولایت قندوز و در مسیر شاهراه کابل – مزار قرار دارد و یکی از جبهه های خوب برای گروه طالبان می‌باشد. طالبان دو روز پیش توانستند یک چرخ بال نیروهای ارتش که به کمک محاصره گیرماندگان نیروهای امنیتی رفته بود، را سقوط بدهد. این گروه هچنان بر یک کاروان اکمالاتی پولیس نظم عامه، در ولسوالی بغلان مرکزی سه روز پیش حمله کرده و چندین موتر را به آتش کشیدند.
آن‌طرف تر در غرب افغانستان، ولایت مرزی فراه نیز اوضاع خوشی ندارد. خبرنگاران محلی در حوزه غرب افغانستان می‌گویند که طالبان از چند روز به این مرکز این ولایت در محاصره شدید خود دارد و هر آن احتمال حمله این گروه در مرکز شهر وجود دارد. هرچند مقام های امنیتی از وارد کردن تلفات به گروه طالبان در این ولایت خبر داده اند.
نمایندگان ولایت فراه در مجلس از احتمال سقوط این ولایت به دست طالبان مانند ولایت قندوز، ابراز نگرانی کرده و هشدار داده بودند که اگر به این ولایت توجه جدی نشود، به دست طالبان خواهد افتاد. اکنون تجربه تلخ جنگ قندوز و بیجا شدن مردم در بد ترین شکل آن، سبب شده است که برخی از شهروندان ولایت فراه نیز خانه های شان را ترک کنند.
اکنون عکس های از مرکز این ولایت که در صفحات اجتماعی به نشر رسیده، شهر را خالی نشان می دهد و اکثر دکان ها بسته اند. احتمالن این وضعیت به دلیل بالا بودن تهدیدات امنیتی می باشد. هر چند که نیروهای امنیتی گفته اند، خطر حمله گروه طالبان به شهر فراه اکنون رفع شده است.
حمیرا ایوبی نماینده ولایت فراه در مجلس، هر چند از بهبود نسبی امنیت این شهر پس از رسیدن نیروهای کمکی خبر داد؛ اما خواهان توجه بیشتر به تامین امنیت این ولایت شد.
در شرق افغانستان نیز اوضاع به سوی جنگی شدن به پیش می رود. هر چند وزارت دفاع سه روز پیش از وارد کردن ضربه جدی به جنگجویان داعش در ولسوالی اچین خبر داده و گفته است که نزدیک به صد شوری داعش را کشته اند.
اگر چه صدیق صدیقی سخنگوی وزارت داخله کشور در کنفرانس خبری امروز، اوضاع امنیتی در کل کشور را رو به بهبود دانست و از موفق بودن عملیات نظامی در ولایت‌های نا امن و آسیب پذیر کشور خبر داد.
وی از فرستادن نیروهای کمکی شهر لشکرگاه خبر داده و می‌گوید: ” دشمن از کمربندهای امنیتی، شهر لشکرگاه به عقب رانده شده است. اگر چه هنوز هم در این منطقه جنگ ادامه دارد.”
بی کفایتی مسوولین نظامی
رییس جمهور در سخنرانی اش که شب گذشته از تلویزیون ملی این کشور به نشر رسید، بر ضرورت آوردن اصلاحات در نهادهای کشور و بخصوص نهادهای امنیتی تاکید کرد و افزایش نا امنی‌ها در برخی مناطقی مانند قندوز را، مربوط به عدم شایستگی مسولین مسوول دانست.
رییس جمهور اشرف غنی می‌گوید: “بخش عمده مشکلاتی که در دو سال گذشته در کندز، هلمند، ارزگان و سایر نواحی کشور اتفاق افتاده است، از این جهت نبوده است که سربازان و افسران ما توانایی مقابله با دشمن را نداشته اند، بلکه به علت سپردن وظایف مهم به کسانی بوده است که از شایستگی مسلکی برخوردار نبوده و با ملاحظات غیر مسلکی در آن پست‌ها گماشته شده بودند.”
رییس جمهور در ادامه صحبت‌هایش علت تلفات نظامی را “فشار آوردن بر مسوولین به‌خاطر تعیین افراد نالایق در پُست نظامی” دانسته و بر ضرورت آوردن اصلاحات در نهادهای امنیتی تاکید کرد.
رییس جمهور شب گذشته گفت که “بدون آوردن اصلاحات لازم، نه برنده جنگ خواهیم بود و نه برنده صلح.”
در همین حال نمایندگان مجلس هم نسبت به افزایش نا امنی ها و عدم توانایی مسوولین سیاسی و نظامی، در شرایطی که حملات دشمن افزایش یافته است ابراز نگرانی کردند. محمد اکبری نماینده بامیان در مجلس افزایش نا امنی‌ها را به دلیل مدیریت نظامی و سیاسی ضعیف می‌داند.
سیمین بارکزی دیگر نماینده مجلس نیز با انتقاد از عملکرد ضعیف مسوولین نهادهای امنیتی، خواهان استعفای وزیران داخله و دفاع کشور شد.
با این حال، عبدالرئوف ابراهیمی رییس مجلس نمایندگان هم در صحبت‌های امروزش نسبت به گسترش نا امنی‌ها و خطر سقوط برخی ولایات دیگر، به شدت ابراز نگرانی کرد و گفت که ” سقوط قندوز موضوعی سوال برانگیز است و مسوولین امنیتی باید با حضور در مجلس به سوال‌هایی که درباره دلایل افزایش نا امنی‌ها در کشور وجود دارد پاسخ دهند.”
پاکستان حامی منطقه‌یی تروریزم
به دنبال شعله ور تر شدن آتش جنگ در ولایت‌های مختلف افغانستان که باعث نگرانی‌هایی در بین مردم شده است، مقامات حکومت افغانستان امروز در گفتگو با خبرنگاران به حامیان منطقه‌یی گروه‌های تروریستی اشاره می‌کنند. حامیانی که به گفته‌ای آنها، این گروه‌های مسلح را برای ایجاد نا امنی و وحشت به افغانستان می‌فرستند.
هارون چخانسوری سخنگوی ریاست جمهوری، گروه‌های تروریستی را به عنوان ابزار سیاست خارجی پاکستان دانست که برای رسیدن به اهداف و منافع خود، از این گروه‌ها بر علیه کشورهای منطقه و بخصوص افغانستان استفاده می‌کند.
سخنگوی ریاست جمهوری با اشاره به این‌که جنگ فعلی در افغانستان بسیار پیچیده تر از آن است که در ظاهر دیده می‌شود؛ می‌گوید: “این جنگ، جنگی استخباراتی، منطقه‌یی و جنگ مافیای مواد مخدر است. دشمنان قسم خورده کشور، به اشاره رهبران بیرونی شان، در صدد گسترش وحشت و نا امنی هستند.”
در همین حال، محمد رادمنش معاون سخنگوی وزارت دفاع نیز با اشاره به این‌که افغانستان با دشمن بیرونی مواجه است. اقای رادمنش می‌گوید: ” هرگاه پاکستان به تعهداتی که به کشورهای منطقه و جهان در مورد مبارزه با گروه‌های تروریستی داده است، صادقانه عمل کند، از بین بردن این گروه‌ها در افغانستان نیز کاری ساده و ممکن خواهد بود.”
آقای رادمنش ضمن انتقاد از این‌که گروه‌های تروریستی در کشور پاکستان آموزش دیده و تجهیز می‌شوند، یاد آوری می‌کند که “هرگاه تروریزم در منطقه از بین رفت، یقینا در افغانستان هم تاثیراتش دیده خواهد شد و این گروه‌ها از بین خواهند رفت.”
صدیق صدیقی، سخنگوی وزارت داخله نیز افغانستان را درگیر جنگی سخت و پیچیده می‌داند. آقای صدیقی به خبرنگاران گفت : “در خط اول مبارزه با تروریزم منطقه‌یی و جهانی نیز، افغانستان قرار دارد.”
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.