یکی از چهره های خبرساز حکومت وحدت ملی و چند دهه اخیر افغانستان، بار دیگر بمبی را در حضور رسانه ها منفجر کرد. انتقاد از رهبری حکومت وحدت ملی؛ اما اینبار با لحن به شدت تُند و بی پیشینه.
جنرال دوستم، معاون اول ریاست جمهوری که – هم اکنون عملیات‌های نظامی را در فاریاب اداره می‌کند- باور دارد که او در حکومت کنونی هیچ سهمی ندارد.
آقای دوستم، پرسشی را با لهن تلخی مطرح کرد که:” حکومت میان اشرف غنی و داکتر عبدالله عبدالله پنجاه – پنجاه تقسیم شده است. پس، سهم جنرال دوستم در کجایی این حکومت هست؟”
معاون اول ریاست جمهوری با حسرت و دریغ می‌گوید، تا هنوز او دو والی را مقرر کرده و با طعنه می‌افزاید که حکومت، همین دو تن را نیز باید برطرف کند. او گفت که” یک سفیر نداریم. دو تا والی به گفتۀ ما انتخاب شده است. همین دو تا را نیز فردا برطرف کنند. این تقسیم قدرت از نظر ما عادلانه نیست. ما برای ایجاد این حکومت کار کردیم، زحمت کشیدیم. حداقل یک ده سفیر داشته باشیم. یکی از نزدیکان ما باید معاون وزیر داخله و یا معاون وزیر دفاع باشد.”
ناتوانی در اداره حکومت
جنرال دوستم، در دیدار با خبرنگاران در بخش های نزدیک مرز ترکمنستان – به سفرهای پی هم اشرف غنی به خارج از کشور اشاره می کند – و می گوید که ” رییس جمهور چگونه می تواند از امریکا، یا فرانسه یا آلمان کشور را اداره نماید؟ اگر می خواهید کشور را اداره نمایید، آن گونه که من کشور را اداره می کنم، اداره کنید.”
به باور جنرال دوستم، نفوذ پاکستان در افغانستان آنقدر نیرومند شده که دیگر برای حکومت افغانستان ” به جز سرک های اسفالت شده، دیگر چیزی باقی نمانده است.”
جنرال دوستم هم اکنون در ولایت فاریاب می باشد و مشغول تصفیه طالبان از بخش های شمالی افغانستان است.
او تاکنون هفت-هشت بار به بخش های شمالی به ویژه ولایت های ازبیک نشین جوزجان، فاریاب و سرپل سفر کرده و عملیات های بزرگ را برای تصفیه طالبان راه اندازی کرده است. ظاهرن، سفرهای وی به بخش های از شمال باعث شده شماری از ولسوالی ها که بدست طالبان افتاده بود، دوباره زیر اداره دولت در بیاید.
جنرال دوستم اما حکومت مرکزی را متهم می کند که تلاش دارد جایگاه مردمی اش را ناتوان بسازد؛ مسأله ای که به باور جنرال دوستم خیال است و محال است و جنون!
سهم ازبیک‌ها از کرسی‌های دولتی
نزدیکان جنرال دوستم، معاون اول ریاست جمهوری به این باور اند که حلقۀ خاصی در حکومت – که شاید اشاره به تیم اشرف غنی باشد – مهم ترین و کلیدی ترین کرسی‌های دولتی را برای خود گرفته اند.
بشیر احمد ته ینج عضو مجلس نمایندگان و از نزدیکان جنرال دوستم به خبرنامه می‌گوید، در حالی که ازبیک تباران افراد شائسته و واجد شرایط زیادی برای تکیه به برخی از کرسی‌های مهم دولتی دارند، اما هیچ کسی از ازبیک تباران در چنین کرسی‌ها دیده نمی‌شود.
وی افزود که” تمام کرسی‌های مهم و کلیدی تنها به یک تیم خاص تعلق گرفته است و این مسأله موجب نارضایتی مردم ازبیک تبار شده است.”
آقای ته ینج می افزاید که جنرال دوستم و تیم‌اش برای قوم ترک‌تبار مطالبات خاص خود را دارند و هشدار می‌دهد که ” اگر اشرف غنی و عبدالله عبدالله به این مطالبات شان پاسخ مثبت ندهند، پیامدهای بعدی مربوط حکومت خواهد شد.”
واکنش حکومت
اما حکومت افغانستان می گوید جنرال دوستم باید این مشکل را از نزدیک در نشست با رییس جمهور حل کند. دفتر سخنگوی ریاست جمهوری به خبرنامه می‌گوید که جنرال دوستم در سطح کلان دولت کار می کند، در تمام تصمیم گیری های کلان حکومت شریک است و نظر او در تمامی موارد خواسته می شود.
شاه حسین مرتضوی معاون سخنگوی رییس جمهور افغانستان به خبرنامه گفت که ” صلاحیت های معاونین رییس جمهور مشخص است، تصمیم گیری‌ها در حکومت فردی نیست، بل مشارکتی و جمعی است. اگر جنرال صاحب از نحوه تقسیم قدرت شکایت دارد، باید این مساله را در نشست هایش با رییس جمهور مطرح کند و از نزدیک مشکل را حل سازد.”
آقای مرتضوی افزود که جنرال دوستم در سطح بالای حکومت کار می کند، از صلاحیت هایش مطابق قانون استفاده می کند. رییس جمهور همواره پیش از تصمیم گیری های کلان در حکومت افغانستان را در مشورت با اعضای رهبری این حکومت اتخاذ نموده است.
ضد ضربه جنرال
حکومت وحدت ملی بر بنیاد شماری از نظرسنجی‌هایی که در یکی دو سال اخیر نشر شده اند، میزان محبوبیت اش را در میان مردم به شدت از دست داده است. دلایل مختلفی از جمله ضعف در تأمین امنیت، ناتوانی در مبارزه با فساد اداری، رکود اقتصادی و عدم اشتغال زایی برای کاهش محبوبیت حکومت وحدت ملی افغانستان بیان شده است.
بر بنیاد یک نظرسنجی بنیاد آسیا در سال دوهزار و پانزده میلادی، میزان نارضایتی مردم در سال پار ” بی پیشینه” توصیف شده است.
اما اخیرا کاخ ریاست جمهوری گام‌های را برای ارایه تصویری متفاوت تر از کارکرد حکومت وحدت ملی برداشته است. در این میان، ارگ ریاست جمهوری به تازگی نوار تصویریی را از آدرس رسانه‌های اجتماعی کاخ ریاست جمهوری نشر کرده که در آن به میزان پیشرفت در آموزش و پرورش اشاره شده است.
گام های از این دست، تلاشی برای ارائه چهره مثبت حکومت افغانستان پنداشته می‌شود. اما در اوج همین تلاش ها، در کنار نارضایتی و انتقادهای عمومی، انتقادهای تند و تیز معاون اول ریاست جمهوری می‌تواند ضد ضربه ای شمرده شود که برای ارگ ریاست جمهوری و کاخ سپیدار، خوشایند نیست. جنرال دوستم، از چهره های کاریزماتیک و قابل احترام در میان طبقات مختلف قومی – نژادی در افغانستان شمرده می‌شود و حرف هایش می‌تواند در سطح ملی و بنین المللی تاثیر گذار باشد.
مختار پدرام همکار این گزارش بوده است.