کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان با نشر گزارش سالانه‌‌اش می‌گوید که در سال‌های اخیر حملات هدفمند و برنامه‌ریزی شده علیه اقشار خاصی از غیرنظامیان در افغانستان افزایش یافته است.
سیما سمر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در نشست خبری دیروز (دوشنبه ۱۰ثور) گفت: «بر اساس معلومات جمع‌آوری شده توسط این کمیسیون، از سال ۱۳۹۴ خورشیدی حملات داعش علیه هزاره‌های شیعه‌مذهب آغاز شده و تاکنون نیز ادامه داشته است».
خانم سمر افزود، در این حملات هدفمند که در کابل، هرات و میرزاولنگ سرپل صورت گرفته، ۵۵۰ تن از شهروندان ملکی شیعه‌مذهب کشته و زخمی شدند.
او در ادامه گفت، آمار تلفات غیرنظامیان بر اساس نوع حوادث در مقایسه با سال قبل تغییراتی داشته که سهم حملات انتحاری و پیچیده، بیش از هر مورد دیگر، در حدود ۲۸ درصد افزایش پیدا کرده است.
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان حملات انتحاری روز دوشنبه در کابل و قندهار را محکوم کرد و گفت: «حمله بر تأسیسات و افراد غیرنظامی جزء تخطی‌های قوانین بین‌المللی بشردوستانه و قوانین بین‌المللی جنگ است و ضرورت به بررسی بسیار جدی از سوی نهادهای مربوطه دارد. به خصوص محکمه جزایی بین‌المللی می‌تواند در این قضایا مداخله کند».
یافته‌های گزارش سال 1396 کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان نشان می‌دهد که طرف‌های درگیر در منازعات مسلحانه، خصوصا گروه‌های مخالف مسلح دولت، به موازین حقوق بشر و حقوق بشردوستانه توجه جدی نداشته و عملا در جنگ از تاکتیک‌ها و شیوه‌هایی استفاده کرده‌اند که باعث افزایش تلفات غیرنظامیان می‌شود. در نتیجه، تلفات غیرنظامیان در افغانستان در طول سال 1396 مثل سال‌های قبل ادامه داشته و به جان، سلامتی و دارایی‌های غیرنظامیان آسیب‌های جدی وارد شده است.
آمار تلفات
بر اساس گزارش سالانه کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، در طول سال 1396 مجموع تلفات غیرنظامیان در این کشور به 9413 نفر رسیده است. از این میان، تعداد کشته‌ها 3239 و تعداد زخمی‌ها 6174 بوده است. 4141 تن آنها مرد، 803 تن آنها زن(8.5%) و 2692 تن کودک(28.5%) بوده‌اند. سن و جنسیت 1777 نفر دیگر(18.8%) نامشخص بوده است. این ارقام بیان‌گر این است که آمار تلفات مردان بیشتر از زنان و کودکان است. پس از مردان، کودکان بیشترین تلفات را داشته و زنان در مرحله سوم قرار دارند. نسبت کشته‌ها به مجموع تلفات در میان مردان بیش از زنان و کودکان است؛ درحالی‌که کشته‌ها، 47.3 درصد از مجموع تلفات غیرنظامیان در میان مردان را تشکیل می‌دهند، این نسبت بین زنان 38.1 و بین کودکان 12.5 درصد است.
مقایسه با سال 1395
در مقایسه با گزارش کمیسیون حقوق بشر افغانستان در سال 1395، آمار کشته‌ها حدود 15 درصد افزایش‌یافته، اما آمار زخمی‌ها حدود 21 درصد و مجموع تلفات نیز 9 درصد کاهش‌یافته است. در سال 1395، کشته‌ها، 26.6 درصد از مجموع آمار تلفات غیرنظامیان را تشکیل می‌داده، اما آمار کشته‌ها در سال 1396، به 34.4 درصد از مجموع تلفات رسیده است. این افزایش کشته‌ها می‌تواند به این معنا باشد که منازعات مسلحانه از شدت بیشتری برخوردار شده و حملات مرگ‌بارتر شده است که در نتیجه آن، درصد بیشتری از افراد صدمه‌دیده غیرنظامی، کشته شده‌اند.
عاملان تلفات غیرنظامیان
بر اساس یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، عامل بیش یک‌چهارم از تلفات غیرنظامیان یعنی 26.6 درصد نامعلوم مانده است. عامل 65.2 درصد تمام تلفات غیرنظامیان گروه‌های مخالف مسلح دولت و عامل 7.8 درصد دیگر نیروهای طرفدار و حامی دولت بوده‌اند. 0.4 درصد نیز در اثر حملات راکتی نیروهای پاکستانی تلفات دیده‌اند. در مقایسه با سال 1395، سهم عاملان نامعلوم، 46 درصد افزایش‌یافته که می‌تواند به علت عدم دسترسی کارمندان کمیسیون به مناطق دوردست و همچنین ناشناس ماندن قربانیان به دلیل استفاده از مواد انفجاری قوی‌تر باشد. سهم راکت‌پرانی نیروهای پاکستانی در مرزهای شرقی 41 مورد بوده که نسبت به 17 مورد سال 1395، افزایش 66 درصدی را نشان می‌دهد.
مخالفان مسلح دولت
مخالفان مسلح دولت مهم‌ترین عامل در ایجاد تلفات غیرنظامیان بوده‌اند. از 65.2 درصد از تلفات غیرنظامیان که توسط مخالفان دولت انجام‌شده است، 57 درصد آن (5370 مورد) به طالبان به شمول شبکه حقانی و 8.1 درصد (764 مورد) به داعش مربوط می‌شود. در مقایسه با سال قبل، سهم طالبان در ارتکاب تلفات غیرنظامیان، حدود 7 درصد کاهش‌یافته، اما سهم داعش حدود 30 درصد افزایش‌یافته است. در تلفات ملکی که توسط طالبان ایجاد شده، 36.7 درصد از مجموع آمار تلفات، کشته‌شده‌اند، اما در تلفات ملکی که داعش مسئول آن بوده است، کشته‌ها، 42.8 درصد از مجموع تلفات را تشکیل می‌دهد. این تفاوت‌ها می‌تواند به این معنا باشد که فعالیت‌های داعش علیه شهروندان شدت یافته و این گروه، از مواد انفجاری و تکنیک‌های کشنده‌تر استفاده کرده است.
نیروهای طرفدار دولت
در این دوره گزارش‌دهی، در اثر حملات نیروهای دفاعی و امنیتی دولت افغانستان و نیروهای بین‌المللی، 736 تن از افراد غیرنظامی، کشته و مجروح شده‌اند. به صورت تفکیک‌شده، سهم نیروهای دفاعی و امنیتی افغانستان در ارتکاب تلفات غیرنظامیان، 6.8 درصد = 641 نفر و سهم نیروهای بین‌المللی 1 درصد = 95 نفر بوده است. مقایسه آمار دو سال اخیر نشان می‌دهد که سهم نیروهای دولتی و حامی آن در ارتکاب تلفات غیرنظامیان نسبت به سال 1395، در حدود 45 درصد کاهش یافته که دست‌آورد قابل‌توجهی است.
تلفات غیرنظامیان بر اساس نوع حوادث
بر اساس یافته‌های کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان در سال 1396، از مجموع تلفات غیرنظامیان، 3001 مورد آن (31.9درصد) در اثر حمله انتحاری، 1840 مورد (19.5درصد) در اثر جنگ‌های زمینی، 1436 مورد (15.3درصد) درنتیجه ماین‌های کنار جاده، 1255 مورد (13.3درصد) در اثر ترور و کشتار، 1400 مورد (14.9درصد) در نتیجه حملات راکتی و 481 مورد (5.1درصد) درنتیجه حملات هوایی اتفاق افتاده است.
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان می‌گوید، آمار این گزارش تنها مواردی است که توسط کمیسیون ثبت شده و ممکن است شمار مجموعی تلفات غیرنظامیان بیش از این باشد.
تأکید بر امنیت مراکز انتخاباتی
در ماه‌های اخیر و همزمان با آغاز روند ثبت‌نام رأی‌دهندگان، موجی از حملات مراکز انتخاباتی را هدف قرار داده و منجر به تلفات غیرنظامیان شده است. رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان تأکید کرد که حکومت باید امنیت این مراکز را تأمین کند.
خانم سمر گفت: «دولت باید امنیت مردم را تأمین کند و به خصوص امنیت خانم‌ها، زیرا اکثر زنان در افغانستان تذکره ندارند. زنان مجبورند ابتدا تذکره بگیرند تا برای انتخابات ثبت‌نام نمایند.»
رییس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از مردم افغانستان نیز خواست تا تصمیم بگیرند و به جنگ و کشتار که همه روزه از آنها قربانی می‌گیرد، بایان دهند.
حمله بر رسانه‌ها
پس از تشکیل کمیته مشترک رسانه‌ها و حکومت، روند رسیدگی به قضایای خشونت علیه روزنامه‌نگاران و خبرنگاران سرعت گرفته است. در عین حال، هنوز چالش‌های جدی در زمینه فعالیت آزادانه رسانه‌یی وجود دارد و دولت افغانستان در زمینه تأمین امنیت خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ها، موفق نبوده است. علاوه بر گزارش‌هایی که توسط نهادهای مربوط تهیه‌شده و حاکی از ادامه خشونت علیه فعالان رسانه‌یی است، در کمیسیون حقوق بشر نیز قضایا و گزارش‌هایی از حمله بر رسانه‌ها ثبت شده است.
حملات هدفمند
در سال‌های اخیر به نظر می‌رسد که حملات هدفمند و از قبل برنامه‌ریزی‌شده علیه اقشار خاصی از مردم غیرنظامی افزایش‌یافته است. بر اساس معلومات جمع‌آوری‌شده توسط کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، از سال 1394 خورشیدی حملات داعش که علیه هزاره‌های شیعه‌مذهب افغانستان آغاز شده، در سال 1396 نیز ادامه یافته و در اثر حملات هدفمند انتحاری این گروه در کابل، هرات و میرزاولنگ سرپل، ۵۵۰ تن از شهروندان ملکی شیعه‌مذهب کشته و رخمی شدند.
اقدامات پیش‌گیرانه
دولت افغانستان برای پیشگیری و کاهش تلفات غیرنظامی، قدم‌های خوبی برداشته است، از جمله «پالیسی ملی کاهش تلفات ملکی» تصویب و «بورد جلوگیری و کاهش تلفات افراد ملکی» تأسیس شده است. احتمالا به دلیل همین اقدامات، درصد سهم نیروهای طرفدار دولت در ارتکاب تلفات غیرنظامیان در سال 1396 نسبت به سال قبل از آن، حدود 45 درصد کاهش یافته است. برخی از گروه‌های مخالف مسلح مثل طالبان با وجود این‌که در اعلامیه‌های مطبوعاتی‌شان بر حفاظت از افراد غیرنظامی تأکید کرده‌اند، اما نیروهای متعلق به این گروه‌ها عملاً از شیوه‌ها و تاکتیک‌هایی استفاده می‌کنند که نتیجه حتمی آن، افزایش تلفات غیرنظامیان است.
افزودن دیدگاه