نویسنده: لین او دانل
نشر شده در: فارین پالیسی
بامیان، افغانستان – این ماه که افراد مسلح طالبان به یک ولسوالی دور افتاده افغانستان حمله کردند، ساکنان آن را مورد وحشت قرار داده و کسب و کارهای محلی را غارت کردند، و بعد دست به کار بسیار نگران کننده‌تری زدند: طالبان خواهانِ نام و سن دختران و زنانی شدند که به گفته آنها باید با جنگجویان جوان این گروه ازدواج می‌کردند.
به گفته مردم در ولسوالی سیغان، در ارتفاعات مرکزی ولایت بامیان، شورشیان برخی از مردان را که سعی در مقاومت داشتند، مورد ضرب و شتم قرار داده و برخی از باشندگان را مجبور کردند کمدهای لباس را به آنها نشان دهند تا سن دختران و زنانی که در آنجا زندگی می‌کنند، معلوم شود. در میان زنانی که نام آنها را یادداشت کردند، زنان بیوه مردانی بودند که همراهِ ارتش افغانستان علیه شورشیان مبارزه کرده، کشته شده بودند.
زنان وحشت‌زده هرچه می‌توانستند جمع کردند و موتر گرفتند یا پای پیاده راه افتادند تا از آنچه که برخی بدترین کابوس خود توصیف می‌کردند، فرار کنند: کابوس ربوده شدن توسط طالبان و بردگی جنسی!
باعث سخی زاده، یک معلم 28 ساله ریاضی گفت: “وقتی مردم محلی از این موضوع مطلع شدند، همه زنان خود، به ویژه دختران جوان را از سیغان بیرون کردند، آنها اولین کسی بودند که تخلیه شدند.” وی گفت وقتی از ترس اینکه شورشیان در داخل خانه‌اش مین گذاری کنند، خواسته درهای خانه را ببندد، توسط افراد مسلح طالبان مورد ضرب و شتم قرار گرفته است.
برخی از زنان موفق به فرار به ولایات دیگر شدند همان جا هم ماندند، در حالی که برخی دیگر به روستاهای اطراف رفتند. از جمله کسانی که بازگشته‌اند همسر باعث سخی‌زاده، نفیسه سخی زاده 24 ساله است که به همراه خواهر باعث بصیره 30 ساله و یک دختر از اقوامش به نام تمنا ۱۹ ساله به کابل فرار کردند. در طول سفر 150 مایلی، آنها مرتباً در ایست‌های بازرسی طالبان متوقف می‌شدند. آنها اخیراً به سیغان بازگشتند.
سخی‌زاده‌ها روی بالشتک‌هایی در اتاقی در خانه فامیلی‌شان که خیلی دور از خیابان اصلی شهر نیست، نشسته‌اند، صورت‌های‌شان به جز چشم‌ها پوشیده است. این زنان وحشت و هراسی را که در زمان حمله شورشیان به خانه‌ها و کسب و کارشان و اعلام برنامه‌های‌شان برای زنان حس کرده بودند، توصیف کردند.
در ماه‌های اخیر شایعاتی مبنی بر افراط و قساوت طالبان در ولسوالی‌هایی که طی پیشروی تهاجمی‌شان در سراسر کشور گرفته‌اند، منتشر شده‌است. در شرایطی که نیروهای امنیتی دولت تحت رهبری ضعیف و فقدان استراتژی برای جلوگیری از پیشرفت طالبان دچار مشکل بوده‌اند، شورشیان پرچم سفید خود را در حدود یک سوم ولسوالی‌های افغانستان به اهتزاز درآورده‌اند.
در ولایت بامیان، جایی که ارتش افغانستان حضور ندارد، پلیس با نیروهای به اصطلاح خیزش مردمی همکاری کرده‌است تا طالبان را در دو ولسوالی سیغان و کهمرد شکست دهد. محمد طاهر زهیر، والی این ولایت گفت که شورشیان را از 60 تا 100 مایلی کوه‌ها و ولایت بامیان بیرون رانده‌اند.
زهیر در سخنرانی خود در مسجد بامیان به مناسبت عید قربان، طرح ربودن و ازدواج با زنان را “انتقام گیری خطرناک و بی‌رحمانه از همسران و بیوه‌های نیروهای امنیتی که برای شما جنگیده‌اند” توصیف کرد.
به گفته زهیر، پلیس و ساکنان، شورشیان در 14 جولای بر سیغان غلبه کردند، آن را به مدت چهار روز نگه داشتند تا اینکه در یک درگیری شدید دو ساعته توسط ملیشه‌های محلی مجبور به عقب نشینی شدند. نیروهای امنیتی دیر به صحنه آمدند، زیرا طالبان جاده منتهی به مرکز ولسوالی را مین گذاری کرده بودند.
طی این چهار روز، طالبان به زنان دستور دادند که در خانه‌های خود بمانند، مغازه‌ها و انبارهای سوخت را غارت کردند، به جستجوی کارمندان دولت پرداختند، خانه‌ها را به دنبال اسلحه زیر و رو کردند، به بهانه “مالیات شرعی” مواد غذایی و مال ها را سرقت کردند و مالیاتی را به مبلغ 8000 افغانی، حدود 100 دالر، برای هر باشنده این ولسوالی وضع کردند.
رعب‌انگیزترین مورد برای خانواده‌های سیغان این بود که از مساجد محلی دستور تهیه لیست کلیه زنان و بیوه‌های جوان صادر شد. شورشیان همچنین خواستار فیلم‌هایی از مردان محلی را که به نیروهای مسلح ملی پیوسته‌اند، خواه هنوز در خدمت باشند و خواه کشته شده باشند – به همراه نام همسرانشان شدند.
عمر صدر، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی افغانستان گفت، طالبان از یک ایدئولوژی اسلامی بسیار محافظه‌کارانه پیروی می‌کنند که زنان را “کنیز” یا کالا و بنابراین “غنیمت” تلقی می‌کند. وی گفت: “این اتفاق قبلاً، در دهه 1990، هنگامی كه كابل و مناطق شمال سقوط كرد رخ داد- آنها زنان را ربودند و آنها را مجبور به ازدواج با نیروهای خود كردند.”
وی گفت: “هرگاه شورشیانی مانند طالبان سرزمینی را تصرف کنند، ایدئولوژی‌شان به آنها اجازه می‌دهد که هر دارایی و املاکی که در آنجا باشد به عنوان غنیمت تصاحب کنند. این دارایی‌ها زنان را شامل می‌شود، آنها حتی مجبور نیستند با این زنان ازدواج کنند، و همین نوعی بردگی جنسی است. ” او ادامه داد که این عمل در عین حال نوعی “پاکسازی قومی” است.
پیروزی‌های نظامی شورشیان در ماه‌های اخیر این نگرانی را تشدید کرده‌است که هر پیشرفتی که در حقوق زنان طی 20 سال گذشته حاصل شده به سرعت در سراسر کشور رو به زوال می‌رود.
بامیان، موطن مجسمه‌های بودا که توسط طالبان نابود شدند، ممکن است آغازی برای عقب نشاندن شورشیان باشد.
سیغان یکی از هشت ولسوالی ولایت بامیان است که به دلیل مجسمه‌های عظیم بودا که در مارچ 2001 توسط طالبان تخریب شد، شناخته شده‌است. آنها در اواخر همان سال، پس از حملات 11 سپتامبر سرنگون شدند. رهبران از مرز شرقی به پاکستان فرار کردند، جایی که در آن از آن زمان تاکنون از پناهگاه و حمایت برخوردار بوده‌اند.
سیغان در یک دره حاصلخیز در هندوکش قرار داشته، حدود 30،000 نفر جمعیت دارد که غالب آنها تاجیکهایی هستند که مغازه‌ها و مشاغل را اداره می‌کنند و هزاره‌ها که در روستاها گندم و میوه کشت می‌کنند و مال پرورش می‌دهند.
باعث سخی‌زاده، معلم ریاضی، گفت برخی از شورشیانی که وارد این منطقه می‌شدند به دری، زبان محلی، ارتباط برقرار نمی‌کردند. رهبران صورت خود را پوشانده و با هیچ باشنده‌ای صحبت نمی‌كردند و فقط دیگران را راهنمایی می‌كردند. آنها فقط منطقه را بررسی می‌کردند تا موقعیت‌های خود را مشخص کنند.
نفیسه سخی‌زاده گفت که او و دیگر زنان در خانه به محض شنیدن خبر آمدن طالبان و عقب نشینی نیروهای محلی از سیغان فرار کردند. وی گفت كه یك شب در یك روستای محلی ماندند، تا اینكه خبر رسید كه طالبان كمسیون‌هایی را برای تکمیل برخی وظایف خاص ایجاد كرده‌اند – یكی از آنها ردیابی دختران و زنان متاهل بود.
وی گفت كه آنها یك موتر اجاره كرده و به ولایت میدان وردك رفتند و در ترافیك وسایط نقلیه كه به دلیل پیشروی طالبان در گریز بودند، گیر کردند. “بنابراین ما از موتر پیاده شدیم و چمدان‌های خود را در چرخ دستی قرار دادیم و راه افتادیم. واقعا شلوغ بود و گرد و غبار فراوان و جمعیت زیادی وجود داشت، وحشتناک بود.”
وی گفت پس از آنکه ولسوال منطقه به پلیس محلی دستور داد در برابر پیشروی طالبان مقاومت نکنند و عقب نشینی کنند، خواهر همسرش بصیره نیز به این فرار پیوست. این عقب نشینی به اصطلاح تاکتیکی توسط رهبری نظامی تا زمان تغییرات اخیر، طالبان را قادر ساخته‌است تا ولسوالی‌های کشور را تحت کنترل خود درآورند.
وی گفت: ” بعد از اینكه اخبار مبنی بر گردآوری زنان و دختران برای ازدواج اجباری به گوش رسید، همه زنهای خانواده ما رفتند”. تمنا، از اقوامش، گفت که او از بازگشت طالبان وحشت دارد و این برنامه طالبان کابوس او و زنان جوان دراین ولسوالی شده است.
زهیر، والی تازه منصوب شده، پس از یک سال خدمت به عنوان وزیر در کابل، در اوایل ماه جاری به پست خود رسید. وی دستور داد تا پلیس و نیروهای خیزش مردمی موضع تهاجمی بگیرند، و هر دو ولسوالی، سیغان و کهمرد طی چند روز از شورشیان پس گرفته شدند.
زهیر گفت طالبان همچنین دختران و زنان را مجبور به ازدواج در سایر مناطق کشور کرده‌اند، من جمله تخار و بدخشان در شمال.
او در سخنرانی روز عید خود گفت: “طالبان سرکوبگر و قاتل هستند، چرا از دست آنها فرار کنیم. باید با آنها بجنگیم، یا بمیریم یا آنها را بکشیم، خدا بزرگ است. “
افزودن دیدگاه