چند روزی میشود که عکس دختری ورزشکار در صفحات مجازی و رسانههای اجتماعی به اشتراک گذاشته میشود و همه به خاطر کاری که تا حال هیچ دختر افغان انجام نداده، از او قدردانی میکنند.
«حنیفه یوسفی»، دختری است که برای اولین بار موفق به فتح «قله نوشاخ» در ولایت بدخشان شده است. او که اکنون یکی از پررنگترین چهره رسانههای اجتماعی افغانستان است، توانسته در مدت 3 هفته(21 روز) از بین سه هم گروهی خود، نوشاخ را فتح کند.
نوشاخ؛ بلندترین قله در افغانستان و دومین قله بلند مستقل رشته کوه هندوکش است که 7492 متر بالاتر از سطح دریا قرار دارد. نوشاخ در شمال غرب ولایت بدخشان و در مرز با پاکستان قرار دارد. دامنه شمالی و غربی این کوه در خاک افغانستان و دامنه جنوبی و شرقی آن در خاک پاکستان واقع شده است.
ببر کوهستان
قله نوشاخ پیش از این نیز فاتحان بسیاری داشته که هر کدام در زمانهای مختلف موفق به فتح نوشاخ شده و از خود نامی در تاریخ کوهنوردی به جا گذاشتهاند.
این بار دختری در تاریخ کشور افغانستان توانسته نوشاخ را فتح کند و پرچم افغانستان را بر بلندای آن به اهتزاز درآورد. حنیفه یوسفی از میان تیم چهار نفری خود، تنها کسی بود که به قله رسید. این گروه مدت یک ماه به بدخشان سفر کرده و بعد از تلاش بسیار، حنیفه در هفته سوم توانست به بلندترین نقطه افغانستان قدم بگذارد و به گفته خودش، پرچم کشورش را که به آن افتخار میکند، در بلندای این قله برافرازد.

از کوهنوردان مختلفی که به افغانستان آمده و نوشاخ را فتح کردند، میتوان به نخستین گروه کوهنوردی جاپانی در سال 1960 یاد کرد که به این قله صعود کردند. «توشیاکی ساکای» و «گورو ایواتسوبو» از این گروه به قله رسیدند. نخستین افغانها، «ملنگ جان دریا» و «عمروالدین سنجار» نیز در سال 2009 به این قله رسیدند. نخستین ایرانی کوهنورد نیز به نام بهزاد محمدی بعد از 50 روز موفق به صعود به این قله شد و لقب ببر کوهستان را از مربیان خود دریافت کرد.
حنیفه یوسفی دختر 24 ساله افغانستان ساعت 4:50 دقیقه بعد از ظهر روز جمعه 19 اسد سال 1397 برابر با 10 اگست سال 2018، پس از 21 روز کوهنوری، موفق به فتح قله نوشاخ شد. با این وجود، حنیفه یوسفی، دختری است که با این فتح خود، توانست رکورد بهزاد محمدی، مرد ایرانیتبار را در مدت زمان فتح قله نوشاخ بشکند.
حنیفه یوسفی کیست؟
حنیفه یوسفی دختر افغان از ولایت غزنی، اما متولد کابل است. او به دلیل مشکلات موجود در خانواده و شرایط اجتماعی کشور، نتواسته به تحصیلات خود ادامه بدهد و حالا وارد کلاسهای آموزشی جهشی شده و در تلاش فراغت از مکتب است. او برای اولینبار در سال 2016 توسط یک دوستاش به «مؤسسه کوهنوردان اسند» معرفی شده و با علاقهای که داشته، وارد این ورزش میشود.
او به ولایتهای بسیاری در افغانستان سفر کرده و قلههای نسبتا بلند این کشور را فتح کرده که اینبار توانست به قله نوشاخ برسد.
مؤسسه اسند
موسسه اسند یک سازمان غیرانتفاعی است. سه سال از فعالیت این سازمان در افغانستان میگذرد و در راستای توانمندی زنان به خصوص در حوزه ورزش فعالیت میکند. این مؤسسه در سه بخش خدمات اجتماعی فعالیت دارد که بخش سوم آن شامل کوهنوردی دختران میباشد.
در بخش کوهنوردی در اسند، 15 دختر عضو اند. این دختران در طول آموزش کوهنوردی به کوههای اطراف شهر کابل و همچنان به ولایت دیگر سفر کرده و به قلههای بلند کوهها دست پیدا نمودهاند.

اما بزرگترین برنامه آنها فتح قله نوشاخ بوده که پس از سه سال برنامهریزی عملی شده است.
مسئولین اسند به خبرنامه میگویند که در بخش کوهنوردی تلاش دارند دختران دیگری که مشتاق هستند را به تیم اضافه کنند و به آن عده از دخترانی که توان رفتن به خارج از کشور را نداشته و دست از رویاهایشان میکشند، کمک نمایند.
این دفتر با ایجاد اعتماد و روابط مستقیم با خانوادههای دختران، باعث ایجاد فضای مناسب برای پیشرفت اعضای این گروه شدهاند. با وجود امنیت ضعیف در افغانستان، اما این تیم قبل از سفر به نقاط دوردست کشور، ابتدا از وضعیت امنیتی آن آگاهی حاصل کرده و بعد از جلسهای که با خانوادهها ترتیب میدهند، راهی سفر میشوند.
مسئولین اسند میگویند که در این میان مقامات مرکزی و محلی افغانستان همیشه با آنها همکاری کرده و در زمینه ایجاد فضای امن، تلاش کردهاند.
آنها در صحبت با خبرنامه گفتند که تمام مردم افغانستان از اینکه دختران و زنان افغان پیشرفت میکنند، خیلی خوشحال هستند و از این برنامهها و فعالیتها استقبال گرمی دارند.
فتح قله نوشاخ، هدف گروه اسند
گروه کوهنوردان اسند بعد از سه سال تلاش و پشتکار فراوان برای رسیدن به قله نوشاخ، توانستند در سال جاری موفق به فتح این قله شوند. این قله که بلندترین قله افغانستان است، توسط دختری به نام حنیفه یوسفی فتح شد.
حنیفه در گفتوگو با خبرنامه میگوید: «ما برای صعود به قله نوشاخ سه سال برنامهریزی کردیم تا امسال توانستیم به ولایت بدخشان سفر کنیم. برای این سفر، از میان ما، 4 نفر از ماهرترینهای کوهنوردان انتخاب شدند و برای مدت یک ماه راهی این سفر شدیم و من از روز رسیدنم تا فتح یک قله با ارتفاع 7000 متر، فقط 21 روز فاصله داشتم، روزهایی که به صعود فکر میکردم، خیلی زود تمام شد و من توانستم به نوشاخ برسم و برای کشورم افتخارآفرینی کنم».
از دید او، نه تنها حنیفه، بلکه تمام زنان افغان توانستند به این قله صعود کنند.
یک ماه در کوهستان بدخشان
حنیفه دختر جوان و افتخارآفرین افغانستان از خاطرات این سفر میگوید: «راستش وقتی به کوه رسیدیم و آماده بالا رفتن بودیم، خیلی مطمئن نبودم که میتوانم به قله برسم یا نه، و هر روزی هم که میگذشت، اوضاع سختتر میشد، سردی هوا و برف گاهی حرکت را سخت میکرد، اما من وقتی به پیروزی و برگشتن میان تیم خود فکر میکردم، مصمم میشدم این راه را طی کنم».
او میگوید: «بالا رفتن از صخرهها و کوه خیلی سخت است؛ آن هم زمانی که پاهایم هم خسته بودند و هم از شدت سرما بیحس میشدند؛ ولی هیچ وقت به اینکه نمیشود به قله رسید، فکر نمیکردم و هر بار به همین موضوع که من با پیروزی از این کوه پایین میشوم؛ تمرکز کردم و در آرزوی اینکه پرچم سه رنگ افغانستان را به قله نوشاخ میرسانم، هر گام را استوارتر و هر (Ice Axe) تبر یخ را محکمتر به دل کوه میزدم و برای بالا رفتن اشتیاق بیشتری داشتم».

حنیفه میافزاید: «وقتی به قله رسیدم، دستانم از سردی بیحس بود و من نمیتوانستم پرچم را بالای سرم نگهدارم».
او لحظه فتح قله را وصفناپذیر میداند و میگوید آن حس را هیچ کلامی ندارد و نمیتواند با کلمات توصیفاش کند.
آغاز کوهنوردی و چالشها
با اینکه هنوز ورزش کوهنوردی در افغانستان رونق چندانی ندارد، اما هستند دختران و پسرانی که به این ورزش علاقه داشته و برای آموختن این ورزش، اشتیاق نشان میدهند.
مشکلات و چالشها در ورزش کوهنوردی برای دختران افغانستان بیشتر از پسران است. اندک خانوادهای پیدا خواهد شد که دخترانشان را برای رسیدن به علایقشان یاری کنند و با آنها موافق باشند که این امر برای حنیفه و خانواده او نیز مستثنا نبوده است.
حنیفه در صحبتهایش از مخالفت خانوادهاش سخن گفت. او میگوید که خانوادهاش در اوایل کمی مخالف بودند، اما در این میان شوهر خواهر و خود خواهرش از تصمیم او استقبال کردند و او را تشویق نمودند تا به گروه کوهنوردان بپیوندد. حنیفه گفت که برادرش از همه خانوادهاش بیشتر مخالف بود، اما زمانی که شرایط دفتر اسند را دید و با اساتید ما صحبت کرد، و بعد از دو سه سفری که داشتیم، او نیز خاطرش راحت شد و حالا هیچ یک از اعضای خانواده مخالف این رشته ورزشی من نیستند.
اما او میگوید هستند دوستانی که گفته بودند به کوهنوردی نرود، زیرا این ورزش خطرناک است و به درد یک دختر نمیخورد، ولی او با حمایت خانواده و فراهمآوری فرصت از سوی دفتر اسند، توانسته یکی از ماهرترین و درخشانترین کوهنوردان افغانستان باشد.
فرصتها از اسند برای حنیفه
دفتر اسند یکی از راههایی بود که توانست به حنیفه این فرصت را بدهد تا او برای رسیدن به آرزوها و علایقش گام بردارد. حنیفه موفق نشده که تحصیلات خود را ادامه بدهد، ولی حالا با همکاری این سازمان توانسته تا بار دیگر به آموختن درس و ادامه تحصیل بپردازد. مصارف مالی کمی که برای تحصیل حنیفه در نظر گرفته شده است، از خارج افغانستان تمویل میشود.
حنیفه میگوید که همیشه دوست داشته یک دکتر باشد، زیرا قبلا مادرش خیلی مریض بوده و او میخواسته دکتر شود تا مادرش را تداوی کند، اما با شرایطی که پیش آمده، او دیگر نتوانسته به درس و تحصیل بپردازد.

حالا این دفتر اسند است که با همکاری مسیر زندگی حنیفه را تغییر میدهد و با کمکهای مالی هرچند اندک، او را برای فراگیری و ادامه تحصیل وا میدارد.
حنیفه میگوید، حالا میخواهد در گروه کوهنوردان بدرخشد و به دخترانی همانند خود کمک کند تا توانا شوند.
او گفت که بعد از این دوست دارد به دختران و زنان کشورش خدمت کند و تغییری هرچند کوچک، به سهم خودش در زندگی ایجاد کند.