همزمان با رشد سریع تکنالوژی و گسترش استفاده از انترنت، تغییرات در مراسم حج و برگزاری عید قربان نیز رخ داده و دیگر مانند گذشته کسی پس از برگشت از مراسم حج بیتالله شریف برای اقارب و خویشاوندانش داستان حج رفتن خود را تعریف نمیکند. حاجی از مراسم حج گزارش لحظه به لحظه دارد و دوستان و آشنایانش را به کمک شبکههای اجتماعی در جریان زیارتش قرار میدهد.
از سوی هم بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی به مناسبت عید قربان برای دوستان خود پیامهای تبریکی گوناگون از طریق مسنجر ارسال میکنند. این کاربران متنهای توصیفی مینویسند یا هم پیامهای صوتی که در آن کلمات توصیفی به کار رفته است، به دوستان شان ارسال میکنند.
بسیاری از حجاج وقتی از کشورشان به مقصد عربستان سعودی پرواز میکنند، عکس میگذارند و یا گزارش سفر شان را مینویسند. از رسیدن خود خبر میدهند و حتا از غذایی که در آنجا میخورند. این همه به لطف انترنت، موبایل و دسترسی به تکنالوژی فراهم شده است.
بسیاری از حجاج افغانستان نیز چنین اند. از میدان هوایی کابل تا مکه، مدینه، محل بود و باش، زمان و مکان زیارت و نوع پوشش لباسش در شبکههای اجتماعی، بهویژه فیسبوک، گزارش میدهند.
در سال جاری 30 هزار و 260 نفر از افغانستان برای زیارت خانه خدا به عربستان سعودی رفتهاند. از این میان 22 هزار و 50 نفر مرد و 8 هزار و 210 نفر دیگر زن هستند. این رقم نسبت به یک سال گذشته 6 هزار نفر افزایش یافته است.
حجاج افغانی که به انترنت و شبکههای اجتماعی دسترسی دارند، از خود عکس میگذارند، دعا منتشر میکنند و برای دیگران نیز طلب بخشش دارند.
عید مبارک
شماری از حجاج افغان از عربستان سعودی با نشر تصاویری شان از جریان ادای مراسم حج، عید را برای وطنداران خود تبریک گفته و دعا میکنند.
اسدالله شریفی، عضو مجلس نمایندگان افغانستان با نشر تصاویر خود و وزیر حج و اوقاف این کشور نوشته است:
دیدارهای آنی
شماری از حجاج اما به نشر تصاویر ملاقات شان با دیگر حجاج افغان یا افراد سرشناس در جریان مراسم حج منتشر میکنند.
سمیع درهای، یکی از فعالان مدنی افغانستان که به زیارت حج رفته است در آنجا با والی ولایت قندوز روبرو شده و نوشته که:
ارشاد آنلاین
حجاج تنها عکس و متن نمیگذارند. شماری از آنان در مورد روزهای خاص مراسم حج بهصورت زنده صحبت میکنند و برای مخاطبان شان در مورد آن به گفتگو می نشینند.
شیخ شریف بغلانی کهگدای، یکی از حجاج افغان است که به فیسبوک دسترسی دارد. او ضمن گذاشتن تصاویر و دعا در فیسبوکش، در یک ویدیوی زنده مخاطبانش را ارشاد و رهنمایی کرده است. او در این ویدیو در مورد روز عرفه معلومات میدهد:
راهنمایی آنلاین
در کنار این که شماری از حجاج در عربستان سعودی برای مخاطبان شان دعا میکنند و از آن در شبکههای اجتماعی یاد میکنند، شمار دیگر در گوشه و کنار جهان هستند که در مراسم حج حضور ندارند اما در مورد حج، قربانی و چگونگی ذبح قربانی معلومات میدهند.
یک حساب کاربری فیسبوک به نام «محمد ایاز نیازی»، یکی از استادان دانشکده شرعیات دانشگاه کابل، که ویدیوهایی از برنامههای مختلف آقای نیازی را منتشر کرده است، در یادداشتی نوشته است که «اگر پرسشی در مورد احکام قربانی و حج دارید میتوانید در کامنت زیر همین پُست بنویسید.» او در ادامه شماره تماس گذاشته و گفته است اگر پرسشی خارج از موضوع یاد شده باشد به آن تماس بگیرید.
عید آنلاین
همزمان با مراسم حج و پوشش آنلاین آن از طریق حجاج، برخی از کاربران شبکههای اجتماعی در حسابهای شخصی شان پیام همگانی منتشر کرده و عید را برای همه تبریک میگویند.
دکتر سلیم ساعی، استاد در دانشگاه کابل نوشته است که در گذشته رسم بر این بود که مردم روز عید به خانه همدیگر میرفتند اما حالا بهصورت آنلاین باهم عید میکنند. او نوشته است: