تظاهرات‌های اعتراضی پشتون‌های پاکستان در قالب تحصن اسلام آباد وارد هفتمین روز خودش گردیده و معترضان همچنان تاکید دارند که باید رئو انور پولیس متهم به قتل نقیب الله دستگیر شده و مجازات گردد. این جوان ۲۷ ساله ماه گذشته در یک رویارویی با پلیس این کشور کشته شده و به دنبال این واقعه مردم وزیرستان اعتراضات خویش را شروع کرده اند و در بیرون باشگاه مطبوعات ملی در اسلام آباد خیمه زده اند.
جرگه قومی
به دنبال کشته شدن این مرد وزیرستانی مردم این محل جرگه قومی تشکیل داده و با فیصله همین جرگه مردان این قبایل به اعتراضات شان شروع کرده و به اسلام آباد آمده اند.
5000 هزار معترض
بر اساس برخی از گزارشها در هفتمین روز اعتراضات تعداد معترضان به بیش از ۵۰۰۰ نفر رسیده است. هرچند روزنامه پاکستانی nation از ذکر رقم دقیق مظاهره کنندگان خودداری کرده و تنها تعداد آنها را صدها نفر گفته است.
هشتگ رسانه‌های اجتماعی
این تظاهرات پس از آغاز، موجی از حمایت‌های مختلف را به دنبال داشته است. همچنین در کنار این که هرروز مردمان بیشتری با پیوستن به صفوف معترضان به تعداد آنها می افزایند در رسانه‌های اجتماعی نیز کاربران زیادی با استفاده از هشتگ #PashtunLongMarch به ترویج حمایت از تظاهر کننده گان پرداخته اند.
حمایت ملاله یوسفزی
یکی از حمایت کننده‌های این روند ملاله یوسفزی می باشد. این بانو که خودش یک فعال آموزشی و برنده جایزه صلح نوبل است در صفحه توییترش چنین نگاشته است: “من همبستگی خود را با اعتراضات مسالمت آمیز در حال جریان ابراز داشته و از نخست وزیر رییس ستاد مشترک ارتش و رییس دادگاه عالی استدعا دارم که هرچه سریعتر به خواست‌های خالصانه مردم فته و ایالت خیبر پختونخوا توجه و رسیدگی نمایند.”
حمایت روزنامه نگاران
این تحصن پشتونها در اسلام آباد حمایت شماری از روزنامه نگاران، وکلای مدافع، فعالان حقوق بشری و جامعه مدنی پاکستانی را نیز در پی داشته است. از این میان ملک اچکزی، خبرنگار و مترجم پاکستانی در حساب توییترش نوشته است که “هیچ گونه حقوق، امنیت و عدالتی برای مردم پشتون وجود ندارد، و اینک چرا این فهرست اصلا در رسانه‌های جریان اصلی پوشش داده نشده است؟ چرا این پشتونها به دیوار فشار می آورند و خواهان دموکراسی، قانون اساسی، و حقوق اساسی همانند شهروندان پاکستان هستند”
نادیده انگاری رسانه‌های اصلی پاکستان
گلالی اسماعیل فعال حقوق زن، نیز در تویتی در همین رابطه نوشته است که “این شرم آور است که جانبداری را در رسانهها می بینیم، اعتراضات امروز در اسلام آباد اصلا اعتراض کوچکی نبود. هزاران نفر از پشتون‌های سراسر کشور برای اعتراض به نسل کشی پشتونها گرد هم آمده بودند اما رسانه‌های اصلی کشور هیچ پوششی بر این مورد نداشت.
It's such a shame to see the biased media, today's protest in Islamabad wasn't a small protest. Thousands of Pashtuns came from all over to protest against Pashtun Genocide but the mainstream media didn't give it any coverage. #pashtunlongmarch #NaqeebMehsud
— Gulalai Ismail ګلالۍاسماعیل (@Gulalai_Ismail) February 1, 2018
ایمل خان کاکر وکیل مدافع، نیز در رابطه به همین مسله چنین تویت کرده و گفته است: “ما لازم داریم که از این ایدیولوژیی که ملاله را خاین، مشعل را کافر، و نقیب را تروریست می داند خلاص شویم.”
همزمان با این برخی از سیاست مداران نامدار پشتون در پاکستان نیز به حمایت این تحصن برخواسته اند. از آن جمله، افراسیاب ختک سیاستمدار و عضو مجلس سنای پاکستان، در صفحه تویترش گفته است که “دستگیری‌های گسترده در تظاهرات ضد طالبان در دره اسماعیل خان در 24 ساعت گذشته به روشنی نشان می دهد که سیاست‌های دولت برای حفاظت از “طالبان خوب” بسیار نابجا است و این اصلا دور از انتظار نیست. انتشار کمپین گرایان ضد تروریستی.”
خواست‌های معترضان
تحصن کنندگان که شهروندان وزیرستان می باشند مجموعه ای از خواست‌ها را از دولت پاکستان دارند. آنان علاوه بر این که از دولت می خواهند که قاتل نقیب الله محسود را دستگیر نماید همچنان خواستار این هستند که تمامی کسانی که در نیم دهه گذشته تحت عنون مبارزه با ستیزه جویان از بین رفته اند باید اسناد و مدراک قتل شان به دادگاه قانونی ارایه شده و جرایم آنان در دادگاه قانونی به اثبات برسد.
این در حالی مطرح می شود که چندی قبل جوان دیگری به نام مشعل جهت نشر مطالب کفرآمیز در صفحه فیسبوکش به قتل رسیده بود. هرچند بعدها معلوم گردید که چنین ادعاهایی علیه او اشتباه بوده است. فرهاد علی معاون جرگه جوانان فته، یکی از سازمانها ی برجسته یی که تحصن را در اسلام آباد رهبری می کند، گفت: “هزاران نفر از پسران جوان پشتون در نیم دهه گذشته تحت عنوان مبارزه با ستیزه جویان از بین رفته اند.” او همچنان گفته است که: “ما خواهان این هستیم که این جوانان که متهم به هر جرمی باشند، شواهد و مدارک آن در یک دادگاه قانونی ارئه شده و به اثبات برسد.”
آقای علی همچنان اضافه کرد که یکی از خواسته‌های اصلی دیگر تحصن کنندگان این است که روند کلیشه یی که همواره پشتونها را ستیزه جو می نامند نیز متوقف شود. او گفته است که “هر زمانی که در هر جای دیگری از پاکستان اتفاق خاصی رخ می دهد آنان رفت و آمدها را در مناطق ما ممنوع می کنند، ما می خواهیم این روند خاتمه یابد، لطفا بگذارید که ما در صلح زندگی کنیم.”
یکی دیگر از خواست‌های این تحصن کنندگان پاکسازی ماین‌های جاسازی شده در مناطق قبایلی و مخصوصا وزیرستان جنوبی است. بر اساس برآوردها این ماینها از سال ۲۰۰۹ به این طرف جان ۳۵ نفر از ساکنان این مناطق را گرفته و شماری زیادی از شهروندان این مناطق نیز در این رویدادها زخمی و معیوب شده اند.
تغییر در وضعیت پشتون ها
چنین اعتراضاتی از سوی پشتونها و برای احقاق حقوق این گروه قومی در پاکستان بی سابقه است. براساس گفته‌های رحیم الله یوسفزی سردبیر مستقر در پشاور: “مردمان مناطق قبایلی در طول سال‌های زیادی تحت تاثیر کار‌های دولت قرار داشته و از این بابت همواره احساس خشم و نفرت داشته اند اما کشته شدن نقیب الله تنها نقطه اوج بود.”
هر چند این تظاهرات همچنان ادامه داشته و مقامات دولتی پاکستان به تحصن کنندگان اطمینان داده اند که صدای آنها شنیده می شود و به خواسته‌های شان توجه صورت خواهد گرفت اما هنوز هم شک و تردید‌های در باره تحقق این وعدهها وجود دارد. چنانچه سیمبال خان تحلیلگر امنیتی و ازپژوهشگران در یک مرکز تحقیقات استراتژیک بین المللی در اسلام آباد گفته که او شک دارد که این اعتراضات منجر به تغییر واقعی در وضعیت پشتونها شود.
خانم خان با اشاره به انتخابات ملی که برای ماه جولای برنامه ریزی شده، گفته که: “تمام این جنبش‌های که می بینید، تنها یک بسیج قبل از انتخابات است.” او این راهپیماییها را سیاسی می خواند.
در پاسخ به خواست ها
بر اساس گزارش‌های نشر شده در رسانه‌های پاکستانی شاهد خاقان عباسی نخست وزیر پاکستان در دیدار با هیات جرگه تحصن در اسلام آباد گفته که از تمام منابع برای دستگیری ریو انور استفاده خواهد شد زیرا به گفته او این مورد تنها مربوط به حکومت ایالتی نبوده بلکه متعلق به کل دولت پاکستان است. در جریان همین صحبتها نخست وزیر پاکستان از قربانی هایی که مردم مناطق قبایلی در جریان جنگ با تروریزم متحمل شده اند ابراز قدردانی کرده و این قربانیها ارزشمند و بی سابقه خوانده است.
همچنین در پاسخ به خواست‌های معترضان مبنی بر اسکان دوباره بیجاشدگان داخلی به آنان گفته که از امکانات لازم برای تجدید اسکان این مردم استفاده خواهد شد.
اما در مورد اشخاصی که در نتیجه انفجار ماینها زخمی شده اند آقای عباسی گفته که به آنها اکرامیه‌های مناسب داده خواهد شد و این ماینها هم به زودی از منطقه پاکسازی می گردد.
روایت‌های متناقض
هر چند برخی از گزارشها در درون پاکستان روایت از دیدار نخست وزیر با این هئیت تحصن کننده را منتشر کرده اما برخی از روایت‌های دیگر می گوید که تنها یکی از وزرای کابینه آقای عباسی با این هئیت دیدار کرده و به آنها تعهد دولت در قبال برآورده شدن خواسته‌های شان را داده است.
با این همه، اولین تحصن پشتونها در اسلام آباد شکل گرفته است. به باور برخی از آگاهان این تحصن نشان گر آن است که پاکستان چند قومی نیز شکاف‌های اجتماعی عمیق خود را نشان می دهد. با آن که ارتش پاکستان بر همه امور داخلی این کشور تسلط داشته و بیم از مداخله پنهان ارتش و سازمان اطلاعاتی این کشور در پایان دادن به این تحصن وجود دارد، اما به باور برخی از آگاهان افغان به نظر می رسد که فرصت‌های نیز برای افغانستان در فشار بیشتر بر اسلام آباد از درون، به میان آمده است.
همزمان با این برخی از مقامات افغان نیز از این تحصن حمایت کرده اند. در این میان، اکرم خپلواک رییس دارالانشای شورای عالی صلح گفته است که اقوام آنسوی خط دیورند قربانیان تروریزم بوده و برای رهایی خود از این پدیده اقدام کرده اند که باید از این اقدام آنها حمایت صورت گیرد. او در عین حال تصریح نموده که: “این که حالا ملت، علما و جوانان برخواسته اند و صدای صلح را بالا کرده‌اند، باید همه جهانیان برای تأمین صلح و ثبات در منطقه، افغانستان، پاکستان و دو طرف خط دیورند صدای صلح را همراهی و حمایت کنند. حلقاتی که در این منطقه ناامنی می‌خواهند و تلاش دارند که با ایجاد ناامنی به اهداف‌شان برسند و تروریستان که افغان نیستند و از بیرون آمده‌اند، بر ضد آنان باید مشترکا اقدام کنند.”
تا کنون مشخص نیست که این دیدگاه آقای خپلواک سیاست رسمی دولت افغانستان در قبال این تحصن می باشد، اما اولین صداها در حمایت از تحصن کنندگان پشتون پاکستانی در افغانستان نیز بلند شده است. با این حال، مشخص نیست که چه زمانی تحصن کنندگان در اسلام آباد به این اعتراضات خود پایان می دهند.