مقام‌های محلی ولایت نورستان، در شرق افغانستان از افزایش حضور گروه‌های تروریستی در این ولایت ابراز نگرانی نموده و می‌گویند اگر حکومت برای سرکوب داعش، طالبان و دیگر گروه‌های مخالف مسلح دولت اقدام نکند، امنیت ولایت‌های شرقی و شمالی افغانستان با خطر بیشتر مواجه می‌شود. حکومت مرکزی در پاسخ می‌گوید که نورستان در اولویت برنامه‌های امنیتی این کشور قرار دارد.
نگرانی‌ها در نورستان پس از آن بالا گرفته که در روزهای گذشته گروهی از شورشیان طالب تلاش کردند ولسوالی برگ‌متال، در مرز با چترال پاکستان را تصرف کنند. حمله تهاجمی این گروه از سوی نیروهای افغان عقب زده شد و به گفته‌ی مقام‌های امنیتی افغانستان، در این حمله تلفات سنگین به طالبان وارد گردید.
نورستان در شرق افغانستان یکی از ولایت‌های ناامن این کشور است که از سمت شمال با ولایت بدخشان، از شرق با چترال و کشمیر پاکستان، از جنوب با ولایت کنر و از سمت غرب با ولایت‌های پنجشیر، کاپیسا و لغمان مرز مشترک دارد.
این ولایت دارای هشت واحد اداری است. پارون مرکز این ولایت است و هفت شهرستان دیگر آن نورگرام، دوآب، مندول، واما، وایگل، کامدیش و برگ‌متال می‌باشد.
مناطق ناامن
انجنیر سعدالله پاینده‌زوی، رییس شورای ولایتی نورستان به خبرنامه گفت که چندین واحد اداری در نورستان ناامن است و حضور گروه‌های تروریستی در آن مناطق، زندگی مردم را مختل ساخته است.
به گفته‌ی رییس شورای ولایتی نورستان از سه شهرستان غربی نورستان به‌نام‌های نورگرام، دوآب و مندول تنها نورگرام از امنیت نسبتا خوبی برخوردار است. وضعیت امنیتی وامه خوب بوده ولی منطقه دوآب ناامن بوده و تقریبا 60 درصد از این شهرستان در کنترل مخالفان مسلح حکومت افغانستان است.
او افزود که شهرستان کامدیش از 8 سال قبل در محاصره مخالفان مسلح قرار دارد و 90 درصد مناطق آن در کنترل طالبان قرار دارد. به گفته او حدود 40 درصد از برگ‌متال نیز در کنترل طالبان است، در شهرستان وایگل نیز طالبان نفوذ کامل دارند و تنها حدود 2 کیلومتر از این منطقه در کنترل حکومت باقی مانده است.
به گفته رییس شورای ولایتی نورستان بیشترین حملات بر شهرستان‌های کامدیش، برگ متال و دوآب صورت می‌گیرد.
اما سعید مهمند، سخنگوی والی نورستان ادعا دارد که وضعیت امنیتی در نورستان مشکلی ندارد و تنها دو روز قبل، مشکل امنیتی در ولسوالی برگ‌متال وجود داشت اما طالبان شکست خورده و تلفات سنگین داده‌اند. به گفته او حالا این منطقه در کنترل نیروهای امنیتی افغانستان است.
جنرال دولت وزیری، سخنگوی وزارت دفاع ملی افغانستان نیز می‌گوید که پس از حمله شورشیان به برگ‌متال، تلفات سنگینی به آن‌ها وارد شده و رساندن اکمالات به نیروهای امنیتی نیز توسط هلیکوپترهای ارتش صورت گرفته است.
او گفت که “قوای مسلح کشور کاملا در خدمت نورستان و مردم افغانستان است. هرجایی که تحرکات دشمن باشد در آن عملیات اجرا می‌کنیم. در نورستان تحرکات دشمن بود مگر شکست خوردند، کشته شدند، زخمی شدند و تلفات زیاد بالای شان وارد شد.”
14 گروه
شمار جنگ‌جویان مخالف مسلح دولت افغانستان در نورستان روشن نیست اما دو روز قبل گزارش شده بود که حدود 600 جنگ‌جوی مخالف مسلح از مناطق کامدیش و کرنگل آمده و ولسوالی برگ‌متال را محاصره کرده‌اند.
اما شمار گروه‌های مخالف مسلح دولت در این ولایت تا 14 گروه گزارش شده است. این گروه‌ها شامل لشکر طیبه، جیش محمد، طالبان و داعش می‌باشد که در مناطق مختلف حضور دارند.
رییس شورای ولایتی نورستان در این مورد گفت که “مثلا در وایگل داعش فعالیت دارد. این گروه در دوآب، نورگرام و مندول نیز شروع به سرباز گیری کرده است.”
به گفته سخنگوی والی نورستان گروه‌های مختلفی در این ولایت حضور دارند اما به‌صورت مشخص گروه طالبان حضور بیشتری دارد. او افزود که برخی از جنگ‌جویان خارجی نیز در نورستان دیده شده‌اند.
آقای مهمند تاکید کرد که “بعضی دست‌اندازی‌های خارجی و یا بعضی کمک‌های خارجی هم ممکن است وجود داشته باشد. در این جنگ‌ها حضور چهار جنرال پاکستانی دیده شده است. برخی کشته شده‌ها هم اتباع پاکستانی هستند.”
وزارت دفاع افغانستان تاکید دارد که در این کشور بیش از 20 گروه تروریستی حضور دارند اما در هر جایی که باشند از سوی نیروهای نظامی افغانستان سرکوب می‌شوند.
دولت وزیری در این مورد گفت که “نورستان در اولویت‌های وزارت دفاع است. همیشه آنجا عملیات داریم. امروز و دیروز که در برگ‌متال مشکل ایجاد شده بود، خوب مدیریت شد.”
وزارت دفاع افغانستان در خبرنامه‌ای گفته است که در حمله نیروهای افغان به ولسوالی برگ‌متال ولایت نورستان 11 دهشت‌افگن به شمول یک فرمانده محلی طالبان به‌نام قاری یوسف کشته شده و 9 تن دیگر زخمی شده‌اند.
هرچند وزارت دفاع افغانستان رقم تلفات نیروهای افغان را اعلام نکرده است اما رییس شورای ولایتی نورستان به خبرنامه گفت که در برگ‌متال، 4 تن از نیروهای افغان شهید و 10 تن دیگر زخمی شده‌اند. او می‌گوید که یک غیرنظامی شهید و یک غیرنظامی دیگر نیز زخمی شده است.
منابع شورشیان
افغانستان همواره ادعا دارد که پاکستان در ناامنی‌های این کشور دست دارد و مخالفان مسلح نیز از پاکستان به افغانستان می‌آیند. روز گذشته حافظ امین، رییس دفتر والی نورستان نیز به رسانه‌ها گفته بود که افراد طالبان از پاکستان آمده و رهبری آن نیز به دست افسران بازنشسته ارتش پاکستان است.
انجنیر سعیدالله پاینده‌زوی، رییس شورای ولایتی نورستان نیز می‌گوید که باز بودن مرز در منطقه چترال پاکستان و هم مرز بودن نورستان با پاکستان، زمینه را برای ورود شورشیان به این ولایت فراهم کرده است.
علاوه بر داشتن مرز مشترک با پاکستان، این ولایت با دو ولایت ناامن دیگر یعنی بدخشان و کنر، نیز هم‌مرز می‌باشد. پیش از این گزارش شده بود که داعش در کنر آغاز به سربازگیری کرده است؛ بخصوص در شهرستان غازی آباد که به ولایت نورستان متصل است
اهمیت نورستان
مقام‌های محلی نورستان به این باورند که گسترش ناامنی در این ولایت، ولایت‌های شرقی و شمال شرقی این کشور را متأثر می‌سازد و اگر شورشیان بتوانند در نورستان پایگاه‌های شان را تحکیم بخشند، مسیر عبور و مرور از شرق به شمال‌شرق و سپس شمال افغانستان فراهم می‌شود.
رییس شورای ولایتی نورستان در این مورد گفت که “در صورت ناامن شدن نورستان، امنیت بالای همه ولایت‌های مشرقی و شمالی که از طریق بدخشان و پنجشیر وصل هستند، تاثیر دارد.”
افزون بر این، موقعیت خاص جغرافیایی نورستان با توجه به دره‌های سرسبز، پر پیچ و خم و همچنان دشوارگذر بودن این مناطق، نورستان را به شدت مورد توجه گروه طالبان قرار داده است.
در گذشته نیز برخی از آگاهان به حکومت افغانستان هشدار داده بودند که اگر به وضعیت نورستان رسیدگی نکند، ممکن است این ولایت تبدیل به پایگاه محکمی برای شورشیان شود.
پیش از این نیز طالبان بر چندین منطقه در شمال افغانستان تمرکز کرده بود. در سال جاری این گروه برخی از مناطق استراتژیک را در ولایت‌های شمالی و غربی برای مدتی در کنترل گرفت. در آن زمان گفته می‌شد که طالبان به دنبال ایجاد مسیر امن اکمالاتی و وصل ساختن شرق و جنوب افغانستان به شمال این کشور می‌باشند.
مشکلات مردم
منابع محلی در نورستان گفته‌اند در جایی که مخالفان مسلح حضور دارند، ساکنان محل از سوی آنان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند و حتا شکنجه می‌شوند. گروه‌های شورشی از مردم این مناطق خواسته‌اند تا با آن‌ها یک‌جا شده و فعالیت‌های تروریستی انجام دهند.
رییس شورای ولایتی نورستان به خبرنامه می‌گوید که شماری از ساکنان وایگل، برگ‌متال، کامدیش و دوآب چندین بار به شورای ولایتی نورستان مراجعه کرده و خواهان توجه حکومت برای تامین امنیت مناطق‌شان شده‌اند.
او گفت که “در وایگل مردم را مجبور ساختند که همکاری کنند و اگر همکاری نکنند خانه‌های‌شان را آتش زده و آنان را از خانه‌های شان بیرون می‌کنند.”
هرچند این عضو شورای ولایتی از عدم دریافت پاسخ از سوی حکومت محلی و مرکزی سخن می‌گوید اما سخنگوی والی نورستان می‌گوید که درحال حاضر تهدیدی متوجه مردم نیست و اگر تهدیدی وجود داشته باشد، حکومت آماده اجرای هر نوع عملیات است.
نگرانی‌ها از وضعیت امنیتی در نورستان درحالی شدت یافته است که در ماه اسد امسال عبدالله عبدالله، رییس اجرایی حکومت افغانستان در سفری به آن ولایت روی مسایل امنیتی نورستان بحث کرد و گفت در شورای امنیت در مورد آن تصمیم گرفته می‌شود.
نورستان در حال حاضر 3 هزار پولیس دارد اما در آن ارتش، نظم عامه و پولیس مرزی حضور ندارد. در سفر عبدالله عبدالله به این ولایت، رییس شورای ولایتی نورستان گفته بود که “در نورستان یک کندک اردو موجود نیست، یک کندک نظم عامه موجود نیست، یک کندک سرحدی وجود ندارد، این چی رقم ولایت سرحدی است.”
نگرانی‌های امنیتی در نورستان در حالی مطرح شده است که در بسیاری از ولایت‌های دیگر نیز، مناطقی در کنترل گروه‌های تروریستی است که تبدیل به پایگاه امنی برای این گروه‌ها شده است. این گروه‌ها حالا با در اختیار داشتن چنین مناطق امنی، بدون نگرانی از آنجا برای آموزش نیروها و هم‌چنین طراحی حملات دیگری استفاده می‌کنند که امنیت سایر مناطق را نیز در معرض تهدید قرار می‌دهد.
به باور بسیاری از آگاهان، در نورستان نیز نیاز است تا قبل از این که گروه‌های شورشی بیش از پیش بر این ولایت مسلط شوند و مناطقی بیشتری را در کنترل بگیرند، حکومت افغانستان به این ولایت مرزی توجه ویژه‌ای داشته باشد. تسلط طالبان و دیگر گروه‌های تروریستی در این منطقه، به ناامنی‌ها در دیگر ولایات از جمله ولایت‌های شمالی که حالا هم شاهد افزایش جنگ و ناامنی است، خواهد افزود.