کچالو در بامیان به عنوان محصول درجه اول زراعتی شناخته شده است و حدود 56 درصد زمینهای بامیان، کچالو کشت میشوند. این ولایت بیشتر از 55 درصد نیاز کچالوی افغانستان را برآورده میکند. محصول زراعتی مورد علاقه افغانها.
اسدالله حبیبی، مشاور ریاست زراعت بامیان به خبرنامه گفت که مناسب بودن آب و هوای بامیان و همچنان سابقه مردم این ولایت در کشاورزی، سبب شده است که این محصول برداشت خوبی داشته باشد. او گفت مردم بامیان از هر جریب زمین 1000 (یک هزار) سیر کچالو برداشت دارند.
به گفتهی آقای حبیبی، در سروی که در سال 2012 از سوی پی آر تی صورت گرفته، حاصلات کچالوی بامیان سالانه به ارزش 120 میلیون دالر تخمین شده بود.

پیش از این اسدالله ضمیر، وزیر زراعت، آبیاری و مالداری افغانستان در گفتگوی اختصاصی با خبرنامه گفته بود “تولید کچالو در بامیان در سالهای اخیر افزایش چشمگیری داشته است و چند سال بعد، دهقانان بامیان ثروتمندترین افراد در میان مردم خود خواهند بود”.
توجه دولت
به گفتهی مقامهای وزارت زراعت افغانستان، کچالوی بامیان از جمله 15 محصول زراعتی پر عاید افغانستان است که توان رقابت با محصولات زراعتی کشورهای منطقه را دارد. اسدالله ضمیر، وزیر زراعت افغانستان میگوید که این وزارت تصمیم دارد بالای 15 محصول زراعتی پر درآمد سرمایهگذاری جدی کند.
با این وجود، این وزارت تاکنون بیش از 600 ذخیرهگاه کچالو را در بامیان ساخته است که شهروندان بامیانی از بابت نگهداری این محصول زراعتی راحت شده اند. اسدالله حبیبی مشاور ریاست زراعت بامیان در گفتگو با خبرنامه گفت که ” با ساخت این سردخانهها ضایعات کچالو در بامیان به حد اقل رسیده و عاید این محصول بلند رفته است.”

آقای حبیبی تاکید میکند که پیش از این مردم بامیان به علت نبود سرد خانه و نداشتن بازار برای فروش، به اندازه نیاز خودشان کچالو کشت میکردند. اما حالا برای فروش و صادرات نیز کچالو میکارند و کچالو تبدیل به یک محصول پر درآمد برای مردم این ولایت شده است.
او میگوید که از این پیش دهقانها مجبور بودند کچالو را در هنگام حاصلگیری حتی از قیمت کاه و علف ارزانتر بفروشند، چون نمیتوانستند آن را نگهداری کنند.
با این وجود مقامات ریاست زراعت بامیان باور دارند که ساخت سردخانهها سبب شده است در ماههای زمستان نیز تغییر زیادی در قیمتهای کچالو نیاید. زیرا مردم کچالوی شان را از سردخانهها بیرون میآورند و به قیمت مناسب به فروش میرسانند.
مسوولان وزارت زراعت افغانستان میگویند که این وزارت در کل 1200 سردخانه طبیعی ساخته اند که از آن جمله بیش از 600 سردخانه در ولایت بامیان است.

آقای ضمیر در گفتگوی اختصاصی که با خبرنامه داشت گفت که سروی این وزارت در سال 2009 نشان میدهد که بیش از 90 درصد محصول کشاورزان بامیان بخاطر عدم بازاریابی درست و نداشتن سرد خانهها ضایع میشد. به گفتهی وی حالا اما این ضایعات با ایجاد سردخانهها به 2 تا 3 درصد رسیده است و این سبب شده است عاید کشاورزان بامیان چندین برابر شود.
به گفتهی مقامهای ریاست زراعت بامیان هر ذخیرهگاه و سردخانه ظرفیت نگهداری 18 تا 20 تُن محصول را دارد. با این وجود اگر کشاورزان همهی 18 تن محصول خود را ذخیره کنند و بعد بفروشند عاید شان 3500 دالر خواهد بود؛ اما اگر آنها مقدار آن را بخاطر خرید تخم وامثال آن میفروشد به طور اوسط 1200 تا 1400 دالر عاید خالص خواهند داشت.

میله گل کچالو
با آنکه میله گل کچالو در بامیان هنوز رسمیت ندارد و این میله در بین کشاورزان بامیان معمول نشده است، اما تعداد زیاد از شهروندان بامیان خواستار برگزاری این میله میباشند. آنان از ریاست اطلاعات و فرهنگ و مقامهای ولایت بامیان میخواهند که برای برگزاری میله گل کچالو در این ولایت، کار کنند. آن ها به این باور اند که این کار سبب تشویق کشاورز بامیانی می شود و بهانهی خوبی برای برگزاری یک جش و سرور میان جوانان بامیان خواهد بود.
این خواست ها حتا در شبکه های اجتماعی پی گیری میشود. مثلا یک شهروند بامیانی در حساب کاربری فیسبوک اش در مورد میله گل کچالو در بامیان چنین نوشته است:
کچالو هدیه انگلستان
در زمان سلطنت امیر دوست محمد خان، دیپلماتها و جاسوسان انگلیسی روابط خوبی با نواب جبارخان، برادر دوست محمد خان داشتند. با این وجود هر انگلیسی که به کابل میآمد نواب خان میزبان او میشد و او را به قلعه بزرگش در غرب کابل فرا میخواند. دویچه وله نوشته است که نواب جبارخان تخم کچالو را از انگلیسیها گرفت و برای اولین بار در افغانستان این گیاه را کشت کرد.
غرب کابل در آن سال ها هنوز بخشی از شهر کابل محسوب نمیشد و مشهور به «دره چهارده» بود. قلعه جبار خان یکی از قلعههایی بود که در این منطقه وجود داشت و تا هنوز در آخر دشتبرچی منطقهای را به نام «قلعه جبار خان» میخوانند. به احتمال قوی زمینهای اطراف این قلعه، نخستین مزرعه کچالوی افغانستان بوده اند.

کلمه «کچالو» نام یک غذا در هندوستان است، نام کچالو در زبانهای افغانستان، مثل برخی کلمات دیگر، از هند آمده است. البته در هند به کچالو «آلو» میگویند، و چیزی را که ما به نام کچالو میشناسیم، در مناطقی از هند به غذای خاصی گفته میشود که آن را از کچالو میسازند. در واقع در افغانستان، نام آن غذا روی این نبات گذاشته و پذیرفته شده است.
خاستگاه اصلی
خاستگاه اصلی کچالو آمریکای جنوبی است. دانشمندان بقایای کچالو را در قسمتهایی از این شبه قاره بهخصوص در کشور پیرو کشف کرده اند که قدمت آن به 500 سال قبل از میلاد میرسد. مجله تاریخ نوشته است در آن زمان، مردمانی که در امپراطوری «اینکا» در آن مناطق زندگی میکردند، نه تنها کچالو را میکاشتند و میخوردند؛ بلکه آن را عبادت نیز میکردند. آنها کچالو را خشک میکردند و در سفرهای طولانی با خود میبردند. گذشته از این، گدامهای بزرگی از کچالو ساخته بودند که در سالهای قحطی و خشکسالی از آن استفاده میکردند.

دویچه وله نوشته است، دو رویداد سبب شد که کچالو به محبوبیت زیادی برسد: اول قحطی سالهای 1770 و دوم انقلاب صنعتی در قرن 19 میلادی. در اوایل سالهای 1770 قحطی کم سابقهیی کشورهای اروپایی را با کمبود مواد غذایی مواجه کرد. یکی از دلایل قحطی سرمای شدیدی بود که دیگر محصولات زراعتی را از بین برد ولی به کچالو آسیبی نرسید.
این رسانه نوشته است که در دوران انقلاب صنعتی، کارخانههای زیادی در آن کشورها به فعالیت آغاز کرده بود و به لشکر بزرگی از کارگران نیاز داشت. کچالو به خاطر ارزان بودن و ساده بودن کشت آن، به غذای اصلی کارگران بریتانیا در دوران انقلاب صنعتی تبدیل شده بود، طوری که از آن به عنوان سوخت ماشین انقلاب صنعتی نام میبرند. برای همین فریدریش انگلس، اهمیت تاریخی کچالو را در انقلاب صنعتی برابر آهن میداند.