جنرال جان نیکلسون، فرمانده آمریکایی نیروهای تحت رهبری ناتو در افغانستان هفته گذشته در مصاحبه با بی‌بی‌سی، روسیه را متهم به کمک تسلیحاتی طالبان در افغانستان کرد.
آقای نیکلسون گفت، با وجود این‌که در مبارزه علیه تروریسم و مواد مخدر علاقه‌مندی‌های مشترکی وجود دارد، اما روسیه اقداماتی را برای تضعیف تلاش‌های ایالات‌متحده برای صلح در افغانستان انجام می‌دهد. او تأکید کرد که مسکو طالبان را از طریق مالی و فرستادن سلاح حمایت می‌کند.
این جنرال آمریکایی تأکید کرده است: «مقام‌های افغانستان برخی از سلاح‌ها را به فرماندهان ما آورده‌اند و گفته‌اند که این سلاح‌ها را روس‌ها به طالبان داده‌اند».
فرماندهان نظامی آمریکا از جمله جنرال جان نیکلسون سال گذشته نیز چندین بار این احتمال را مطرح کرده بودند که ممکن است نیروهای طالبان تحت حمایت مالی و تسلیحاتی روسیه قرار داشته باشند. اما این‌بار، فرمانده آمریکایی نیروهای تحت رهبری ناتو در افغانستان برخلاف معمول و بدون استفاده از فعل شرطی، به‌طور مستقیم انگشت را به‌سوی مسکو نشانه رفت و به‌صراحت مدعی شد که روسیه با حمایت شبه‌نظامیان در افغانستان، در صدد برهم زدن توازن قوا و ایجاد اخلال در مأموریت نیروهای تحت رهبری ناتو است.
جنرال جان نیکلسون در ادامه به تلاش اغراق‌آمیز روسیه برای غیرواقعی نشان دادن تعداد نیروهای داعش و تقویت نظامی آنها اشاره کرده و این اقدام را به‌عنوان ترفندی از سوی مسکو برای توجیه حمایت از طالبان مطرح کرد.
دلیل نزدیکی روسیه با طالبان
هم‌زمان با متهم شدن روسیه به حمایت تسلیحاتی طالبان در افغانستان توسط امریکا، روز یک‌شنبه(5 حمل) مسکو هرگونه حمایت و کمک تسلیحاتی به شبه‌نظامیان طالبان در افغانستان را رد کرد و ادعای نیروهای نظامی آمریکا در این خصوص را بی‌اساس خواند.
سفارت روسیه در کابل با انتشار بیانیه‌ای ضمن تکرار مواضع کشورش در رد این ادعاها، چنین مسایلی را «شایعاتی پوچ» قلمداد کرده و نوشته: «ما بار دیگر بر این نکته تأکید داریم که این‌گونه اظهار نظرها کاملا نادرست و بی‌اساس است و از مطرح‌کنندگان آن می‌خواهیم به این سخنان احمقانه پایان دهند.»
مقام‌های روسی پیشتر گفته بودند که روابط «محدودشان» با طالبان به این دلیل حفظ گردیده که این گروه را به گفت‌وگوهای صلح تشویق کنند و در مورد امنیت شهروندان روسیه اطمینان داشته باشند. علاوه بر این، روسیه حمایت‌اش را از روند صلح در افغانستان اعلام کرده است.
از سویی هم برخی از مقامات طالبان نیز به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که از سال 2007 تاکنون ارتباطاتی با مسکو داشته و تأکید کرده‌اند که این روابط به «روابط سیاسی و اخلاقی(مورال)» محدود بوده است.
اما شماری از آگاهان بخش جنگ و صلح تأکید می‌کنند که رابطه روسیه و طالبان و حمایت این کشور از آنها مبتنی بر استفاده ابزاری و رویکردی تاکتیکی است. آنان تأکید می‌کنند که روسیه بر ادعای خود مبنی برآوردن صلح در افغانستان از طریق ارتباط با طالبان، صادق نیست.
اندرو ویس از مؤسسه کارنگی برای صلح بین‌الملل معتقد است: «نمی‌توان گفت روسیه در افغانستان حضور دارد. ما در این‌جا در مورد خاک انداختن و تلاش‌های روس‌ها برای لطمه زدن به مساعی ایالات‌متحده و ناتو صحبت می‌کنیم. روس‌ها دارند غرب و دولت افغانستان را در زمینه صلح دور می‌زنند. آنها در حال مشروعیت دادن به طالبان‌اند. این ادعای روس‌ها که طالبان تنها گروهی است که در مقابل داعش می‌رزمد، کاملا دروغ است.»
این آگاهان تأکید دارند که اقدامات روس‌ها خلاف ادعای‌شان به خشونت بیشتر در افغانستان و منطقه خواهد انجامید.
دشمنِ دشمنِ من دوست من است
برخی از آگاهان بخش سیاسی تأکید دارند که روسیه هرگز نمی‌خواهد مداخله مستقیم نظامی در افغانستان داشته باشد. آنان تأکید می‌کنند، چون روس‌ها در جریان حکومت آقای اوباما متوجه شدند که آمریکایی‌ها به فکر به چالش کشاندن آنها در خاک افغانستان اند، دست‌به‌کار شدند که در این مسأله غافل‌گیر نشوند.
ادریس رحمانی، آگاه مسایل سیاسی و پژوهش‌گر افغانستانی مقیم امریکا به خبرنامه گفت: «با این حال مسکو به خاطری که غافل‌گیر نشود، یکی از کارهایی که کرد، حمایت از نیروهای طالبان را در دستور کار خود گذاشت».
این آگاهان تأکید می‌کنند که روسیه هرگز اندیشه مداخله مستقیم نظامی در افغانستان را در سر نخواهد پروراند، حتی اگر ائتلاف غرب در این کشور با شکست مواجه شود. به باور آگاهان، جنگ تبلیغاتی که روسیه در افغانستان علیه غرب به راه انداخته است و هم‌چنان حمایت این کشور از طالبان را بر اساس مقوله «دشمنِ دشمنِ من، دوست من است» نیز می‌توان تعبیر کرد؛ نکته‌ای که در مورد حمایت ایران از طالبان نیز صدق می‌کند.
نزدیکی بیش از پیش پاکستان به روسیه
دو سال پیش برای نخستین‌بار روسیه اعلام کرد که برای مقابله با نفوذ داعش در افغانستان با گروه طالبان در تماس است. روسیه هم‌چنین در دو سال اخیر روابط خود را با پاکستان که از حامیان مهم طالبان پنداشته می‌شود، گسترش داده و گفته است برای برخورد با نفوذ داعش در افغانستان، همه گزینه‌ها را بررسی می‌کند. در این بین، رابطه مسکو و اسلام‌آباد از آن‌جا اهمیت بیشتری می‌یابد که رابطه پاکستان با آمریکا به‌شدت و در ماه‌های اخیر به‌سردی گراییده است. به گفته ناظران، این تحول میتواند پاکستان را بیش‌ازپیش بسیار به مسکو نزدیک کند.
سال گذشته میلادی روسیه سه نشست را با شرکت نمایندگان کشورهای منطقه در مورد افغانستان میزبانی کرد. هرچند آمریکا در سومین نشست مسکو دعوت شده بود، اما این کشور به دلیل احتمال مشروعیت‌بخشی به طالبان در این نشست، در آن حضور نیافت. افغانستان هم نماینده بلندرتبه‌ای به این نشست‌ها نفرستاد.
افغانستان قربانی میان دو قدرت
با این وجود، شماری از آگاهان بخش سیاسی به این باور اند که اگر امریکا و روسیه باهم بر سر آوردن صلح در افغانستان به یک دیدگاه مشترک نرسند، جنگ بیشتر از پیش در این کشور شدت خواهد گرفت و احتمال حمایت‌های مالی و نظامی از طالبان و دیگر گروه‌های مخالف مسلح نیز بیشتر می‌شود.
آنان تأکید می‌کنند، تحولات افغانستان در چهار دهه گذشته بر اساس تنش قدرت میان غرب و روسیه در منطقه بوده و پیش از آن، انگلیس‌ها نیز عین موقف آمریکایی‌ها را با روس‌ها داشتند.
ادریس رحمانی، آگاه مسایل سیاسی و پژوهش‌گر گفت: «فعلا این روابط(با طالبان) تقریبا خیلی عمیق شده است و به‌احتمال اغلب شامل حمایت مالی و نظامی می‌شود.»
این پژوهش‌گر روابط بین‌الملل تأکید دارد که افغانستان در این میان قربانی بزرگی است. در صورتی که حکومت روسیه و امریکا باهم کنار نیایند، افغانستان بار دیگر شاهد روزهایی مانند سال‌ها 1970 و 1980 خواهد بود.
این آگاهان تأکید می‌کنند که اگر حکومت جدید امریکا بتواند با روس‌ها در افغانستان کنار بیاید، شاید این کشور شاهد روزهای نسبتا بهتری باشد.
افزودن دیدگاه