نویسنده: هانا ونس
نشر شده در: The New Arab
در یک بعد از ظهر پر از هیجان در اواسط ماه جون، حدود 50 بانوی جوان برای مسابقات تور بامیان افغانستان، مسابقه‌ای که تیم ملی دوچرخه سواری از آن انتخاب می‌شود، صف آرایی کردند.
در حالی که طالبان در این تابستان به پیشرفت ظاهراً بی‌امان خود در سراسر کشور ادامه دا‌ده‌اند، بامیان، موطن مجسمه‌های غول پیکر بودا، که توسط این گروه ملیشه در سال ۲۰۰۱ منفجر شد، در آرامش نسبی بوده است. بسیاری از این زنان برای نشان دادن مهارت‌های خود مسافت زیادی را پیمو‌ده‌اند – اقدامی که نشان از فداکاری کسانی دارد که مدت‌ها از فرصتی برای رقابت محروم بودند.
شکستن تابوی دوچرخه سواری در افغانستان دشوار است. تیم دوچرخه سواری زنان اسما در سال 1986 تاسیس شده است، اما دوچرخه سواری فقط در دوران پس از طالبان یک ورزش بوده است. همین چند سال پیش، کمتر از 100 زن افغان دوچرخه سواری می‌کردند. پس از سقوط طالبان، سال‌ها تلاش و فشار بین‌المللی، فضایی را برای زنان در حوزه عمومی ایجاد کرد. با این وجود، افزایش فرصت‌های ورزشی برای زنان روند کندتری داشته است.
شانون گیلپین، رئیس موسسه خیریه مونتن تو مونتن، در شروع به کار تیم دوچرخه سواری زنان نقش مهمی داشت. او در سال 2013، هنگام دوچرخه سواری کوهستان در این کشور، متوجه شد که گروه کوچکی از زنان تیم ملی دوچرخه سواری خود را تشکیل دا‌ده‌اند. بسیاری از این زنان که تجهیزات ضعیف اما اشتیاق فراوان داشتند، در زمان پناهندگی در ایران و پاکستان دوچرخه‌سواری را آموخته بودند. از آنجایی که هیچ مسابقه‌ای برای زنان در افغانستان برگزار نمی‌شد، موسسه خیریه گیلپین این تیم را برای شرکت در مسابقات بین المللی تجهیز و برای آن هزینه کرد.
گیلپین پیشرفتی را که در دهه گذشته شاهد بوده به این شکل توصیف می‌کند: “از زمان اولین دوچرخه سواری کوهستان در سال 2009، پیشرفت‌های خارق العاده‌ای برای زنان و دختران دیده‌ام. شمول زنان در دوچرخه سواری تبدیل به “جنبش حق دوچرخه سواری” شده است که ضرورت ارتقا دوچرخه سواری برای عدالت اجتماعی و آزادی حرکت را نشان می‌دهد. ”
در حالی که امروزه بدون شک در بیشتر این کشور پیشرفت‌هایی صورت گرفته است، اما همچنان دوچرخه سواری برای زنان، عملی غیر اسلامی و غیراخلاقی تلقی می‌شود. زنان به دلیل دوچرخه سواری مورد تهدید، تعرض و حتی شلیک قرار گرفته‌اند.
یالدوز هاشمی، یکی از زنانی که در بامیان رقابت می‌کند، همچنان با آزار و اذیت روبروست. او به یاد می‌آورد که در هنگام دوچرخه سواری شخصی سعی کرده با ماشین به او ضربه بزند. وی امیدوار است که دیدن تعداد بیشتری از زنان دوچرخه سوار به تغییر ذهنیت و پذیرش گسترده‌تری کمک کند اما قبول دارد که حضور در تیم ملی زندگی او را به خطر انداخته است. وی به دی نیو عرب گفت: “من نمی‌توانم به روستای زادگاهم در آلمار [جنوب غربی ولایت فاریاب، که در حال حاضر تحت کنترل طالبان است] بروم، زیرا طالبان من را می‌کشند.”
هاشمی در دوران کودکی رویای دوچرخه سواری را در سر می‌پرورانید، اما او فقط چند سال پیش و در 21 سالگی در سال 2018 این ورزش را شروع کرد. با این حال او قبلاً نیز موفق شده است: در ماه مارچ برنده جام گوهر شاد در کابل شد و اهداف بزرگ‌تری را برای خود تعیین کرد. هاشمی می‌گوید: “آرزوی من این است که در تورنمنت‌های بزرگ خارج از کشور مانند تور زنان فرانسه نماینده افغانستان باشم، تا در این مسابقات برای کشورم پیروز شوم و باعث افتخار همه در افغانستان شوم.”
فراتر از تابوی مذهبی، چالش بزرگ بعدی فساد بوده است. به عنوان مثال، مدافعانی که در ابتدا از دوچرخه سواری زنان حمایت کرده و این رشته را عملی کردند، در نهایت موج اول دوچرخه سواران را به نابودی کشاندند. در سال 2016، فدراسیون دوچرخه سواری افغانستان پس از آنکه دوچرخه و تجهیزات مسابقه ای را که توسط مونتن تو مونتن یک موسسه خیریه مستقر در کلرادو اهدا شده بود، گم شد برچیده شد. این فدراسیون که قبل از شروع بازسازی به مدت دو سال تعطیل بود، در چند سال گذشته دستاوردهای بزرگی کسب کرد.
زنان و دختران در کلاپ‌های دوچرخه سواری اجتماعی شرکت می‌کنند، دوچرخه‌سواری اعتراضی سازمان می‌دهند و در کار ساده دوچرخه سواری تا مکتب شرکت کرده و آن را گرامی می‌دارند. تعدادی از زنان در حال حاضر در فدراسیون، که بر هفت تیم ولایتی نظارت می‌کند، دارای نقش رهبری هستند. این تیم‌ها در تعداد فزاینده‌ای رقابت برای مردان و زنان، در دوچرخه سواری جاده‌ای، دوچرخه سواری کوهستان و بی ام ایکس شرکت می‌کنند.
در حین اینکه خطوط دوچرخه سواری در کابل و قندهار ظهور می‌کنند و خطوط جدید در هرات، جلال آباد، خوست و مزارشریف به دلیل وضعیت امنیتی تاخیر دارند، شهرهای بزرگ افغانستان کم کم دوچرخه سواری را به عنوان یک بخش اصلی از منظره شهری می‌پذیرند.
فضلی احمد فضلی، رئیس فدراسیون دوچرخه سواری افغانستان، قصد دارد تا با سه مسابقه دیگر که در اواخر سال برگزار می‌شود، مشارکت زنان را افزایش دهد اما به خوبی می‌داند که طالبان می‌توانند این ایده را به خطر بیندازند. وی گفت: “وضعیت در حال بدتر شدن است و همه ما نگران هستیم. من برای اطمینان از ادامه مسابقات با همه طرف‌های مرتبط کار خواهم کرد. من همچنین به کشورهای مسلمان دیگر که زنان‌شان طی سالهای اخیر در مسابقات ورزشی موفقیت‌های زیادی کسب کردهاند، نگاهی خواهم داشت. امیدوارم که حتی با حضور طالبان، از دوچرخه سواری زنان جلوگیری نشود. ”
مذاکرات صلح بین حکومت افغانستان و طالبان همچنان متوقف شده است زیرا این گروه ملیشه همچنان بخش‌های زیادی از کشور را به دست می‌آورد، و همین، مسبب افزایش نگرانی است مبنی بر اینکه دوچرخه سواران زن می‌توانند دستاوردهای اخیر خود را از دست بدهند. زنان تحت حاکمیت طالبان، از سال 1996 تا 2001، از ورزش و تقریباً از هر گونه مشارکتی در زندگی عمومی محروم بودند.
در آن زمان داشتن یک تیم دوچرخه سواری زنان غیرممکن و غیر قابل تصور بود. طالبان اخیراً اعلام کردهاند که 85 درصد کشور را تحت کنترل خود دارد و در هفته‌های اخیر گزارش‌هایی مبنی بر محدودیت شدید زنان در مناطق تحت کنترل خود – مانند ممنوعیت خروج از خانه بدون حجاب و بدون همراه مرد – منتشر شده است.
هاشمی می‌گوید: “من از آینده خود و کشورم می‌ترسم. من شنیده‌ام که بسیاری از مردم کشور را ترک می‌کنند، اما من ترک نخواهم کرد. ما به عنوان زن مدت‌ها برای حق و حقوق‌مان جنگیدیم. من تا زمانی که طالبان من را متوقف نکنند، به دوچرخه سواری ادامه خواهم داد. “
افزودن دیدگاه