نویسنده: کتی گنن
نشر شده در: ای پی نیوز
کابل، افغانستان (AP) – حتی خرید مایحتاج خانه در محله‌های عمدتا هزاره در غرب کابل می‌تواند خطرناک باشد. یک روز در هفته گذشته، عادله خیری و دو دخترش برای خرید پرده جدید بیرون رفتند. کمی بعد، پسرش شنید که یک بس بمب گذاری شده‌است – چهارمین وسیله نقلیه منفجر شده طیِ فقط 48 ساعت.
وقتی مادرش به تماس‌های او جواب نداد، با هراس و اضطراب جستجو در شفاخانه‌های پایتخت افغانستان را شروع کرد. او خواهرش حسنیه را در شرایط بحرانی با بیش از 50 درصد سوختگی یافت. سپس متوجه شد که مادر و خواهر دیگرش مینا هر دو جان باخته‌اند. سه روز بعد، روز یکشنبه، حسنیه هم درگذشت.
در مجموع، 18 تن در یک رشته بمب گذاری دو روزه علیه مینی‌ون‌ها در منطقه دشت برچی کابل کشته شدند. این جدیدترن مورد در یک کمپین بی‌رحمانه و خشونت آمیز بود که جامعه اقلیت هزاره افغانستان را هدف قرار داده بود – کمپینی که هزاره‌ها هراس دارند پس از خروج نهایی نیروهای آمریکایی و ناتو در این تابستان بدتر شود.
ماهانه صدها افغان در اثر خشونت مربوط به جنگ دائمی دراین کشور کشته یا زخمی می‌شوند. اما هزاره‌ها، که حدود 9٪ از جمعیت 36 میلیون نفری این کشور را تشکیل می‌دهند، به دلیل قومیت – متمایز از سایر گروه‌های قومی، مانند تاجیک و ازبک و اکثریتِ پشتون – و مذهبِ خود در هدف قرار گرفتن عامدانه، یکه و تنها هستند. غالب هزاره‌ها مسلمان شیعه هستند، که مورد نفرت رادیکال‌های سنی مانند گروه داعش قرار دارند و توسط بسیاری در این کشور که اکثریت سنی دارد، مورد تبعیض قرار می‌گیرند.
۲۰ سال پیش، پس از فروپاشی طالبان، هزاره‌ها امید به دموکراسی جدید در افغانستان را با آغوش باز پذیرفتند. آنها که فقیرترین جامعه این کشور بودند، با پیشرفت در زمینه‌های مختلف، از جمله آموزش و ورزش، بهبود دنیای خود را شروع کردند.
درحال حاضر، بسیاری از هزاره‌ها برای محافظت از خود سلاح به دست می‌گیرند آن هم در شرایطی که پیش بینی می‌شود جنگی برای در دست گرفتن کنترل در میان بسیاری از طرف‌های افغانستان رخ بدهد.
در داخل محوطه مسجد نبی رسول اکرم (ص)، که توسط کیسه‌های ریگ محافظت می‌شود، قدرت الله برومن در میان هزاره‌هایی بود که این هفته در مراسم خاکسپاری عادله و مینا شرکت کرد.
وی گفت که حکومت به هزاره‌ها اهمیتی نمی‌دهد و در محافظت از آنها ناکام بوده‌است. “هر کسی که استطاعت ترک این کشور را دارد، در حال رفتن است. کسانی هم که نمی‌توانند بروند، همین جا می‌مانند تا بمیرند. من آینده بسیار تاریکی برای مردم‌مان می‌بینم.”
دلایل زیادی وجود دارد که هراس و وحشت را به دل هزاره‌ها انداخته‌است.
یک شاخه شرور داعش از زمان ظهور خود در سال‌های 2014 و 2015، علیه شیعیان افغانستان اعلام جنگ کرده و مسئولیت بسیاری از حملات اخیر به هزاره‌ها را بر عهده گرفته است.
اما هزاره‌ها به شدت نسبت به حکومت شک و تردید دارند چرا که از آنها محافظت نمی‌کند. برخی نگرانند که جنگ‌سالاران وابسته به حکومت، پشت برخی از حملات قرار دارند.
مشاور سابق حکومت، تورک فرهادی به آسوشیتدپرس گفت که درون رهبری سیاسی، “از بالا به پایین”، “فرهنگ تاسف‌آور” تبعیض علیه هزاره‌ها وجود دارد. وی گفت: “حکومت در یک محاسبه بدبینانه به این نتیجه رسیده است که زندگی هزاره کم‌بهاست.”
به گفته ودود پدرام، مدیر اجرایی سازمان حقوق بشر و ریشه کن کردن خشونت مستقر در کابل، از سال 2015، حملات رخ داده، منجر به کشته شدن دست کم 1200 هزاره و زخمی شدن 2300 نفر دیگر شده‌است.
هزاره‌ها در مکاتب، عروسی‌ها، مساجد، کلاب‌های ورزشی و حتی در بدو تولد به کام مرگ کشیده شده‌اند.
سال گذشته افراد مسلح به یک شفاخانه زایمان در مناطق عمدتا هزاره در غرب کابل حمله کردند. وقتی تیراندازی به پایان رسید، 24 نفر از جمله نوزادان و مادران آنها کشته شدند. ماه گذشته، یک بمبگذاری سه گانه در مکتب سیدالشهدا در همان منطقه سبب کشته شدن نزدیک به 100 نفر، عمدتا دانش آموزان هزاره شد. این هفته، هنگامی که شبه نظامیان به کارگران مین‌زدایی حمله کردند، دست کم 10 نفر را کشتند، شاهدان گفتند که مهاجمان سعی می‌کردند هزاره‌ها را برای کشتن در میان کارگران هدف بگیرند.
پاتریشیا گاسمن، مدیر آسیا در دیده بان حقوق بشر گفت، برخی از این حملات، که عمداً غیرنظامیان، شفاخانه‌ها و کودکان را هدف قرار داده‌اند، می‌توانند به سطح جنایات جنگی برسند.
سازمان پدرام از کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد درخواست کرده‌است تا کشتار هزاره‌ها را به عنوان نسل کشی یا جنایت علیه بشریت مورد تحقیق و بررسی قرار دهد. این سازمان و دیگر گروه‌های حقوق بشری همچنین در سال 2019 به دیوان کیفری بین‌المللی کمک کردند تا پرونده‌های مشکوک جنایات جنگی را در افغانستان تنظیم کند.
مصطفی وحید، هزاره سالخورده‌ای که هنگام دفن مینا و مادرش گریه می‌کرد. «جهان در مورد مرگ ما صحبت نمی‌کند. دنیا خاموش مانده است. مگر ما انسان نیستیم؟»
پارچه مخملی سیاه رنگی که با آیات قرآنی به رنگ طلایی منقوش شده بود، روی دو بدن را پوشانده بود. خانواده و دوستانشان آنها را روی تخت‌های چوبی حمل کردند و داخل گورها قرار دادند. پدر مینا اشک‌ریزان روی زمین افتاد.
وحید گفت: “ایالات متحده می‌تواند به فضا برود، اما نمی‌تواند بفهمد چه کسی مسئول همه این اتفاقات است؟ آنها می‌توانند یک مورچه را در فضا ببینند، اما نمی‌توانند ببینند چه کسی هزاره‌ها را می‌کشد؟”
در برابر این کشتارها، صحبت‌هایی برای مسلح کردن جوانان هزاره برای دفاع از جامعه خود، به ویژه در مناطقی در غرب کابل که جمعیت هزاره‌ها بیشتراست، به گوش می‌رسد. برخی از هزاره‌ها می‌گویند حمله 8 می به مکتب سیدالشهدا نقطه عطف بود.
این اتفاق یک تغییر جهتِ قابل توجه برای جامعه‌ای است که امید زیادی به افغانستان جدید در دل داشت. پس از سقوط طالبان، بسیاری از جنگجویان هزاره بر اساس برنامه خلع سلاح حکومت اسلحه خود را تسلیم کردند، در حالی که طرف‌های دیگر تمایلی به انجام این کار نداشتند.
غلامرضا براتی، یک رهبر برجسته مذهبی هزاره، گفت: “ما فکر می‌کردیم قلم و کتاب بزرگترین سلاح ماست، اما اکنون فهمیدیم که در واقع به اسلحه نیاز داریم.” به گفته براتی، كه به تدفین بسیاری از دختران كمك كرد، به پدران دخترانی كه در حمله مکتب كشته شده‌اند گفته می‌شود كه در اسلحه سرمایه گذاری كنند.
براتی نشسته بر فرش‌های مسجد ولیعصر در غرب کابل، گفت که هزاره‌ها از دموکراسی ایجاد شده از سوی ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده ناامید شده‌اند. وی گفت که هزاره‌ها تا حد زیادی از موقعیت‌های مهم حذف شده‌اند.
هزاره‌ها نگران ادامه حملات داعش و احتمال بازگشت طالبان به قدرت پس از خروج آمریكا هستند. اما آنها در مورد بسیاری از جنگ سالاران به شدت مسلح که بخشی از حکومت هستند هم نگرانی زیادی درند. برخی از آنها در گذشته علیه هزاره‌ها خشونت به خرج داده‌اند و هزاره‌ها می‌ترسند که اگر افغانستان پس از خروج نیروهای خارجی مجددا به جنگ داخلی وحشیانه در اوایل دهه 1990 میلادی برگردد، این کار را دوباره انجام بدهند.
رجب علی اورزگانی به عنوان یکی از جوان‌ترین فرماندهان هزاره در طول جنگ افشار – که در آن زمان فقط 14 سال داشت – به نوعی به عنوان یک قهرمان قومی در جامعه خود تبدیل شد.
او که اکنون 41 ساله است و هنوز توسط نام مستعارش، منگول شناخته می‌شود، اوایل این ماه با اسوشیتید پرس به افشار بازگشت تا از این مکان بازدید کند. او در مسیر متوقف شد تا برای مردگان در یک گور دسته جمعی که نزدیک به 80 مرد، زن و کودک کشته شده را در بر داشت، نماز بخواند. یک بنرسیاه در ورودی افراشته شده بود.
منگول پس از خروج آمریكا و ناتو امید زیادی به صلح در افغانستان نداشت.
او گفت: “وقتی خارجی‌ها از این کشور بروند، به احتمال 1000٪ جنگ رخ خواهد داد. جنگ مانند گذشته با گروه‌های مختلف اتفاق خواهد افتاد و ما از خانواده و عزت خود دفاع خواهیم کرد.”
افزودن دیدگاه