همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات کشور ها و سازمان های بین المللی بر پایان مصوونیت عاملین خشونت علیه خبرنگاران تاکید کرده اند اما سازمان گزارشگران بدون مرز (RSF)می گوید که هشت ماه پس از آغاز مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان بیلان صلح برای آزادی رسانه‌ها فاجعه‌بار است.
سازمان گزارشگران بدون مرز و مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان در اعلامیه ای وضعیت رسانه‌ها و آینده‌ی خبرنگاری و خبرنگاران در افغانستان را دشوار خوانده گفته اند که هشت ماه پس از آغاز مذاکرات صلح میان دولت افغانستان و طالبان بیلان صلح برای آزادی رسانه‌ها فاجعه‌بار است.
در این اعلامیه آمده است که در شش ماه گذشته دست‌کم ۲۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای قربانی حملات هدفمند شده که از این میان 8 نفر بشمول چهار زن کشته شده اند.
این دو نهاد حامی رسانه ها با بیان اینکه نزدیک به ۳۰ خبرنگار و کارمند رسانه در ارتباط با انجام کار رسانه‌ای در افغانستان تهدید شده افزوده اند: «فضای وحشت و ترور برای خبرنگاران به ویژه برای روزنامه‌نگاران زن که پیش از این در وضعیت ناامنی شغلی و پرمخاطره بودند، بدتر شده است.»
در اعلامیه گفته شده که بر اساس گزارش سالانه مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان ۱۰۰ مورد خشونت علیه زنان خبرنگار از جمله قتل، تهدید به مرگ، حملات فیزیکی، تحقیر و اهانت ثبت شده است.
فریده نیکزاد، مسوول مرکز حمایت از زنان ژورنالیست در افغانستان تاکید کرده:« تهدید فزیکی و کاری خبرنگاران زن نه تنها از لحاظ امنیتی بلکه در نتیجه گسترش ویروس کرونا نیز افزایش یافته است».
به گفته او ۲۰ درصد از خبرنگاران یا شغل خود را از دست داده اند و یا از سوی آمرین شان به رخصتی های بدون معاش سوق داده شده‌اند.
در این اعلامیه مشترک تاکید شده که تهدیدات و خشونت‌ها علیه خبرنگاران در افغانستان تاثیر مستقیم بر فعالیت و کار رسانه‌ها داشته و آزادی اطلاع‌رسانی را با مشکل مواجه کرده و خبرنگاران در رابطه با موضوعات مختلف از جمله روند صلح که از سوی نیرو های خارجی، گروه های گوناگون در داخل حکومت و طالبان تحت فشار قرار می گیرند وادار به خود سانسوری شده اند.
به نقل از این اعلامیه طالبان خبرنگاران و مدیران رسانه‌ها را در چندین ولایت تهدید کرده و مقامات محلی نیز خواستار پایان دادن به برنامه های مشخص سیاسی و تفریحی شده‌اند.
رضا معینی، مدیر بخش ایران و افغانستان RSF می گوید:« صلح و همزیستی صلح آمیز که افغان ها خواهان آن هستند بدون مشارکت تمام جامعه و بدون تضمین آزادی بیان و آزادی رسانه‌ها و مستقل نا ممکن است.»
این دو نهاد حامی رسانه خواهان حفظ و تقویت دستاوردهای نوزده سال گذشته در افغانستان شده تاکید کرده که صلح عادلانه و پایدار هیچگاهی بدون تضمین آزادی رسانه‌های ممکن نخواهد بود.
این در حالی است که در رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۱ افغانستان از میان ۱۸۰ کشور جهان در رده ۱۲۲ قرار دارد.
تاکید بر پایان دادن مصوونیت عاملان خشونت علیه خبرنگاران
در همین حال هیئت معاونیت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) و نمایندگی‌های سیاسی اتحادیه‌ی اروپا و نمایندگی‌های سیاسی، استرالیا، کانادا، دنمارک، فنلند، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هالند، ناروی، سویدن، امریکا و انگلستان در کابل در یک بیانیه‌ی مشترک خواهان پایان دادن به مصوونیت عاملان ترور و خشونت علیه خبرنگاران شده گفته اند که از خبرنگاران در افغانستان محافظت شود.
در این اعلامیه مشترک تاکید شده که خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای و به‌ویژه خبرنگاران زن در معرض خطر قرار دارند و نیز معافیت و مصونیت عاملان جرایم علیه خبرنگاران سبب شده که فضای ترس بر کار رسانه‌ای حاکم شود.
آنان افزوده که معافیت و مصونیت عاملان جرایم علیه خبرنگاران سبب شده که قابلیت کار رسانه‌ای محدود شود و رسانه‌ها نتوانند فعالیت‌های‌شان را به‌صورت آزادانه انجام دهند.
در این اعلامیه مشترک آمده است که فضای کار رسانه‌ای آزاد و مستقل در افغانستان با قربانی و دشواری‌های زیادی به وجود آمده و آنان به حمایت دوامدار خود به‌منظور دفاع و پشتیبانی از رسانه‌های آزاد و مستقل در افغانستان به‌عنوان بزرگ‌ترین دستاوردهای افغانستان طی دو دهه‌ی گذشته متعهد اند.
نمایندگی سیاسی کشور ها و نهاد های بین المللی رسانه‌های آزاد و مستقل را معیار اساسی یک افغانستان همه‌شمول که از تمام اقشار نمایندگی کند خوانده تاکید کرده که رسانه‌های آزاد جهت کمک به مبارزه با فساد و اجازه‌دادن به مردم برای مشارکت معنادار در دموکراسی با دسترسی به اطلاعات دقیق و قابل اعتماد لازم دانسته می‌شود.
اطمینان شورای مصالحه از حفظ دست اورد رسانه ها
از سوی هم شورای عالی مصالحه در اعلامیه ای گفته است که پس از شكل‌گیری نظام پسا ۲۰۰۱، نقش مطبوعات در زمینه تحقق ارزش‌های مردم‌سالاری، آزادی بیان، روند دولت-ملت‌سازی، مبارزه با فساد، ایجاد شفافیت و حساب‌دهی و پویایی و تنویر افکار عمومی، بسیار ارزنده و تأثیرگذار بوده است.
شورای مصالحه تاکید کرده که رسانه‌های آزاد و مردم‌سالار یکی از «بزرگ‌ترین و مهم‌ترین» دست‌آوردهای مردم افغانستان در ۲۰ سال گذشته بوده و حفظ این دست‌آورد، تقویت و حمایت از آن، مسوولیت و «وظیفه ملی» آنان است.
به گفته شورای مصالحه در دو دهه گذشته، خبرنگاران و روزنامه‌نگاران علی‌رغم تهدیدهای امنیتی و موانع و چالش‌های فراوان به خوبی از پس وظایف و مسوولیت‌های شان بیرون آمده اند.
شورای مصالحه تاکید کرده در این مدت، رسانه‌های افغانستان در راستای گسترش آزادی بیان و اطلاع‌رسانی، قربانی‌ها و هزینه‌های سنگین پرداخته‌اند و این قربانی‌ها در روند صلح نادیده گرفته نخواهد شد.
افزودن دیدگاه