روز گذشته نیز مثل دیگر روزهای چند ماه اخیر در نقاط مختلف افغانستان نبردهای خونین جریان داشته است که خون‌بارترین آن حمله‌ی انتحاری طالبان با یک موتر مملو از مواد انفجاری بالای ریاست امنیت ملی ولایت سمنگان در شهر ایبک بوده است. به نقل از منابع محلی در حمله‌ی طالبان بالای ریاست امنیت ملی سمنگان، ۱۰ تن کشته و ۵۳ تن به شمول غیرنظامیان زخمی شدند. عبدالطیف ابراهیمی، والی سمنگان به رسانه‌ها گفته بود که هدف گروه طالبان حمله بر ساختمان ولایت و فرماندهی پولیس بوده است، اما پس از آن‌که موفق به اجرای حمله بر این دو ساختمان دولتی نشده، بر ریاست امنیت ملی حمله کرده است.
گروه طالبان حمله بر ریاست امنیت ملی سمنگان را بر عهده گرفته و در اعلامیه‌ی نوشته اند که در این حمله 119 تن نیروهای امنیت ملی افغانستان را کشته اند. ذبیح الله مجاهد، سخنگوی گروه طالبان در صفحه‌ی توییتر خود عکسی از یک سرباز زخمی امنیت را نشر کرده و در توضیح آن نوشته است: «به کسانی‌که زبان دیپلماسی را نمی‌فهمند.» در هفته‌ی گذشته طالبان در پاسخ به درخواست حکومت افغانستان در راستای کاهش خشونت و آتش‌بس، گفته بودند که؛ «اگر کسی بخواهد جنگ را اول متوقف کند و دوباره صحبت کند، این درخواست غیر منطقی است. جنگ به این دلیل است که تاکنون گزینه دیگری پیدا نکرده ایم.» گروه طالبان توقف جنگ و کاهش خشونت را خواسته غیرمنطقی دانسته و همچون گذشته بر ادامه جنگ در افغانستان تأکید کرده اند.
صلح مرگبار
پس از امضای توافقنامه صلح ایالات متحده آمریکا با طالبان در قطر، حکومت افغانستان همواره در حال رفتار متناقض بوده است. رییس جمهور غنی در روزهای نخست در واکنش به توافقنامه صلح آمریکا با طالبان که یک اصل اساسی آن رهایی 5000 زندانی طالبان از زندان‌های افغانستان بوده است، بر عدم تعهد حکومت افغانستان در این مورد تأکید کرده بود و رهایی زندانیان طالبان را از جمله صلاحیت‌های حکومت افغانستان خوانده بود، اما دیری نگذشت که رییس جمهور غنی از موضع خود گذشت و فرمان رهایی زندانیان طالبان را امضا نمود. با این‌حال، در مورد رهایی زندانیان طالبان روش خودش را در پیش گرفت که همواره مورد انتقاد آمریکایی‌ها و طالبان بوده است.
اکنون که بیش از 4000 هزار زندانی طالبان از زندان‌های حکومت افغانستان بی‌هیچ تضمین و ملاحظه‌ای آزاد شده اند، اما هنوز گفتگوهای صلح بین‌الافغانی شروع نشده که هیچ، بلکه در این مدت نیروهای تازه نفس طالبان که از تعطیلات زندان برگشته اند، دوباره در میدان‌های جنگ علیه نیروهای امنیتی و مردم افغانستان به خشونت روی آورده اند. چنانچه فضل هادی مسلم‌یار، رییس مجلس سنا، روز سه شنبه (۱۷سرطان) در نشست عمومی مجلس سنا گفته بود که؛ «در ولایت لغمان نیروهای امنیتی چندین طالب را که به مردم در مسیر شاهراه عمومی کابل- جلال آباد مشکلات ایجاد می‌کرد کشته اند که بسیاری از آنها افراد رها شده‌ی طالبان بودند که با وصف تعهدات کتبی شان به جبهات طالبان برگشته اند.»
با این‌حال، حکومت افغانستان همچنان بر روند رهایی زندانیان طالبان ادامه داده است، بی‌آنکه در رابطه به شروع گفتگوهای بین‌الافغانی موضع مشخص و یا برنامه داشته باشد. حکومت افغانستان در زمینه‌ی صلح چندین نهاد را ایجاد کرده که به نوعی در عرض همدیگر قرار دارند. بنابراین، هیچ از یک نهادهای مرتبط به صلح تا هنوز عملکرد چشم‌گیر و قابل لمس را از خود شان نشان نداده، جز اینکه همه‌روزه با همدیگر ملاقات نمایند و عکس‌های ملاقات شان را در شبکه‌های اجتماعی نشر کنند. برخلاف آن‌چیزی که در میدان جنگ جریان دارد از وقتی این روند صلح شکل گرفته، رویدادهای خونین نیز بیشتر شده است. چنانچه روز گذشته برعلاوه حمله خونین در ایبک، سخنگوی طالبان نوشته است که؛ در قول اردوی شاهین ولایت بلخ نیز یک تن از طالبان نفوذی ۷ نیروی امنیتی کشور را کشته است. و در چنین روز، در ولایت‌های بدخشان، قندز و پروان بالای نیروهای امنیتی حمله شده و نزديك به ٤٠ تن در اين سه ولايت كشته و زخمى شده اند.
طالبان اراده برای صلح ندارند، حکومت چطور؟
مشخص است که طالبان اراده‌ی برای صلح با حکومت افغانستان ندارند. طالبان همواره بر عدم مشروعیت نظام سیاسی فعلی و حکومت افغانستان تأکید کرده و با عنوان «اداره کابل» از حکومت افغانستان نام می‌برند. طالبان در ظاهر یک گروه ایدئولوژیک بنیادگرای‌اسلامی و سلفی است که به لحاظ ارزشی با نظام کنونی و حکومت فعلی ناسازگار هستند، اما در واقعیت این گروه خیال بازگشت به قدرت و انحصار قدرت کابل را با حمایت کشورهای منطقه و حامیان بین‌المللی شان در سر دارند. حداقل در یک سال اخیر طالبان روایت پیروزی را به نفع خود شان تغییر داده و با امضای توافقنامه صلح با آمریکا، برای خود شان مشروعیت نیز کسب کرده است و اکنون یکی از طرف‌های اصلی منازعه قدرت در افغانستان شناخته می‌شوند. طالبان از «غار توره بوره» به اینجا رسیده‌اند که با بزرگترین قدرت سیاسی-نظامی جهان توافقنامه صلح امضا می‌کنند که تمام مفاد آن توافقنامه نیز به نفع طالبان بوده است، آن‌گاه چگونه ممکن است که جذب نظام سیاسی فعلی شوند و با چنین حکومتی که در بدنامی و فساد در جهان مقام اول دارد، صلح نموده و همکاری کنند. طالبان وضعیت کنونی را به خوبی ارزیابی نموده و تحت هیچ شرایطی با حکومت افغانستان توافقنامه صلح امضا نمی‌کنند. اما از سوی دیگر، به نظر می رسد حکومت افغانستان به رهبری رییس جمهور غنی نیز اراده‌ی برای صلح با طالبان ندارد. حکومت افغانستان همواره مسیرهای را در پیش گرفته که به پیچیده‌تر شدن پروسه صلح انجامیده و روند مذاکرات آمریکایی‌ها را به چالش کشانده است. حکومت افغانستان با درک این وضعیت که رهایی زندانیان طالبان هیچ کمکی به تأمین امنیت و برقراری صلح در افغانستان نمی‌کند، بر اثر فشار آمریکایی‌ها تاکنون ۴ هزار ۱۹۹ تن زندانی طالب را رها ساخته، اما نه آن‌طوری که آمریکایی‌ها با طالبان توافق کرده بودند. بلکه طوری این پروسه را پیش برده که منجر به پیچیده‌تر شدن گفتگوهای صلح شده است. بااین‌حال، به نظر می‌رسد که رییس جمهور غنی برنامه دارد تا این وضعیت سردرگم را تا پایان این دوره مأموریت اش ادامه دهد، تا اینکه گذر زمان چه سرنوشتی برای طالبان، مردم افغانستان حکومت و نظام آینده و از البته ماندن یا رفتن آمریکایی‌ها از افغانستان رقم خواهد زد.
افزودن دیدگاه