هرچند پژوهش‌ها در مورد خطر بروز سرطان و مدتِ خواب با نتایج متفاوتی همراه هستند، اما مطالعاتی که هر روز بر تعدادشان افزوده می‌شود، نشان داده‌اند که بین «بی خوابی و خواب نامنظم» و افزایش خطر سرطان ارتباط وجود دارد.
مطالعات نشان می‌دهند که افزایش ریسک چندین نوع سرطان – از جمله سرطان پستان، پروستات و تیروئید- با خواب بی‌کیفیت مرتبط است.
حتما بارها شنیده‌اید که داشتن یک برنامه‌ی خواب منظم تاثیر مثبتی روی سلامتی دارد. رعایت یک برنامه‌ی منظم خواب که با ساعت زیستی بدن مطابقت دارد، سالم‌ترین عادت خواب است که می‌توانید ایجاد کنید. با این حال، برای بسیاری از مردم این کار ساده نیست. فشار کار، استرس، قرار گرفتنِ بیش از حد در معرض نور موبایل و نور مصنوعی در شب، برخی از مواردی هستند که روند خواب را با مشکل مواجه می‌کنند.
تحقیقات مستدل و رو به رشدی وجود دارند که نشان می‌دهند خطر رخ دادن سرطان در افرادی که شیفت شب کار می‌کنند، بالاتر است. بسیاری از مطالعات تأثیر کار شیفت شب را بر سرطان پستان مورد بررسی قرار داده‌اند و به این نتیجه رسیده‌اند که خطر این بیماری با کار شبانه و قرار گرفتن در معرض نور در شب افزایش می‌یابد. مطالعات نشان می‌دهند که سرطان‌ها، از جمله سرطان روده بزرگ، معده، پوست و ریه، در افرادی که شب‌ها بیدار هستند، بالاتر است.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۸ روی زنانی که به مدت طولانی در شیفت شب کار می‌کردند، نشان داد که احتمال ابتلا به سرطان در آنها ۱۹ درصد بیشتر از زنانی است که در طولانی مدت کار شبانه نداشتند. حتی خطر ابتلا به انواع خاص سرطان از جمله پستان، دستگاه گوارش و پوست بالاتر بود. محققان دریافتند که هر ۵ سال کار در شیفت شب با افزایش ۳.۳ درصدی خطر سرطان پستان ارتباط دارد. به دلیل قدرت این تحقیق، کار در شیفت شب توسط آژانس تحقیقات سرطان و سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک فاکتور ایجادکننده‌ی سرطان شناخته شده‌است.
نتایج این مطالعات سبب نگرانی فزاینده‌ی دانشمندان و متخصصان پزشکی شده‌است: ریسک بروز سرطان در کنار برنامه خواب نامنظم که باعث می‌شود فرد عملکردی مغایر با ساعت زیستی خود داشته باشد، افزایش می‌یابد.
ساعت زیستی ما چرخه‌ی خواب و بیداری و بسیاری از فرایندهای اساسی بدن، از جمله هضم، عملکرد سیستم ایمنی و تولید هورمون را هدایت و کنترول می‌کند. اختلال در ساعت زیستی اغلب عامل اصلی خواب بی‌کیفیت و اختلالات خواب است و حتی در بروز مشکلات و بیماری‌های مزمن، از جمله افسردگی و سایر اختلالات خلقی، دیابت، چاقی و بیماری قلبی نقش دارد.
آیا میان اختلالات خواب و سرطان ارتباطی وجود دارد؟
اختلالات خواب مانند بی خوابی (اینسومنیا)، سندرم پای بی‌قرار و آپنه‌ی خواب هم بر میزان خواب و هم در کیفیت خواب تأثیر می‌گذارند و همچنین می‌توانند از نشانه‌ها یا فاکتورهای بروز اختلال در ساعت زیستی باشند.
تحقیقاتی وجود دارند که ارتباط بین چندین اختلال خواب شایع و افزایش خطر سرطان را نشان داده‌اند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد افرادی که دچار بی خوابی، آپنه‌ی خواب(وقفه‌ی تنفسی در خواب) و خواب‌پریشی هستند، بیش از بقیه در معرض خطر ابتلا به چندین نوع سرطان از جمله پستان، دهان و پروستات قرار دارند.
پیوندهای علمی بین آپنه‌ی خواب انسدادی (OSA) و خطر بروز سرطان بسیار قوی است. OSA نوعی اختلال است که سبب بروز اشکال در تنفس هنگام خواب می‌شود، و به طور موقت جریان تنفس را قطع می‌کند. تحقیقات، آپنه‌ی خواب انسدادی را با افزایش خطر ابتلا به سرطان و مرگ و میر بالاتر میان بیماران سرطانی مبتلا به OSA ارتباط می‌دهند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ نشان داد که آپنه‌ی خواب انسدادی و اختلال درخواب همراه با آن با شکل تهاجمی‌تر سرطان ریه مرتبط است.
هنوز تحقیق کافی انجام نشده که بتوانیم قطعی صحبت کنیم، و در تحقیقات روی رابطه‌ی بین سرطان- OSA شاهد نتایح مختلفی بوده‌ایم. یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۶ نشان داد که OSA با ریسک بالاتر چند نوع سرطان (ملانوما، لوزالمعده و کلیه) مرتبط است. در همین مطالعه، افزایش مرگ ناشی از سرطان برای مبتلایان به آپنه خواب(وقفه‌ی تنفسی در خواب) و خطر سرطان متاستاتیک مشاهده نشد.
هنوز هم در مورد رابطه‌ی بین کیفیت خواب و سرطان تحقیقاتی در حال انجام است. در حال حاضر می‌دانیم که آپنه‌ی خواب برای سلامتی مضر و برای مغز و قوه‌ی شناختی خطرناک است، ریسک بیماری قلبی عروقی، چاقی و دیابت و همچنین مرگ را افزایش می‌دهد. به هر حال، تاثیر بی خوابی و اختلالات خواب بر سلامتی قابل انکار نیست. از این رو، در صورتی که دچار مشکلات خواب هستید، با مراجعه به داکتر یا امتحان کردن درمان‌های طبیعی بی خوابی، گام مثبتی در جهت سلامتی‌تان بردارید.