اوضاع آشفته قندز و بغلان؛ چرا شورشیان بار دیگر بر شمال افغانستان تمرکز کرده اند؟

قندز اکنون به یک شهر پر از سکوت و ترس تبدیل شده و پریشانی از وضعیت موجود در آن ولایت، موج می زند. بر اساس گزارش ها خانه های غیرنظامیان در شهر قندز ویران شده و مردم هنوز هم با بیم از حمله دوباره طالبان زندگی می‌کنند.

جمعه شب طالبان بر شهر قندز حمله کردند و برای مدت کوتاهی جنگ را در بخش های از این شهر ادامه دادند. این بار سوم است که بعد از سقوط حکومت طالبان در سال 2001 شهر قندز مورد حمله شورشیان قرار می گیرد. برای بار اول در سال 2015 بخش های بزرگی از شهر قندز برای چند روز تحت تصرف این گروه بود.

با آن که جنگ در داخل شهر قندز تمام شده اما در همسایگی این ولایت، گزارش ها از ولایت بغلان حاکی از ادامه جنگ با شورشیان طالبان از روز گذشته تا اکنون می باشد. طالبان بامداد روز یکشنبه حملات خود را بالای مناطقی از شهر پلخمری مرکز ولایت بغلان شروع کردند. برخی گزارش ها می رساند که تا کنون، شاهراه قندز-بغلان به دلیل این جنگ بسته می باشد.

براساس گزارش ها میزان تلفات شورشیان در ولایت قندز به 60 تن می رسد و طالبان 80 تن دیگر را در ولایت بغلان از دست داده اند. همزمان با این 20 تن از نیروهای امنیتی و 5 غیرنظامی در جنگ قندز کشته شده و 85 نیروی امنیتی دیگر نیز زخمی شده اند.

بعد از جنگ

مقامات امنیتی می گویند که اوضاع امنیتی قندز به صورت نورمال برگشته و شورشیان طالبان از این شهر بیرون رانده شده اند.

اما به گفته برخی از شهروندان قندز مردم در این ولایت هنوز با ترس و بیم زندگی می کنند و هراس دارند که شورشیان بار دیگر بر این شهر حمله نمایند. با این حال، برخی از نمایندگان قندز در مجلس نمایندگان، از کارکرد نیروهای امنیتی در مقابله با شورشیان تمجید می نمایند.

نیلوفر جلالی کوفی نماینده مردم ولایت قندز به خبرنامه گفت: “نیروهای پولیس و دفاعی افغانستان در مقابل طالبان بسیار خوب جنگیدند و حمله‌ی طالبان که بسیار قوی سازماندهی شده بود، توانستند از بین ببرند و طالبان را به عقب راندند.”

همزمان با این، ظهر امروز (دوشنبه یازده 11 سنبله) شهر قندز شاهد یک حمله انتحاری بود که بیم از تلفات غیرنظامیان و نیروهای امنیتی در آن وجود دارد.

اما در سوی دیگر در بغلان، گزارش شده که هنوز اوضاع این ولایت به حالت عادی برنگشته است. به همین دلیل شاهراه قندز-بغلان تا کنون به روی مسافرین مسدود است.

جاوید بشارت سخنگوی پولیس بغلان به خبرنامه گفت: “راه قندز- بغلان به این دلیل بر روی مسافرین بسته است که ما میخواهیم مناطقی که طالبان حضور دارند را پاسازی کنیم چون آن مناطق جنگل زار است.”

چرایی حملات

در تازه ترین تحولات، برخی از ولایات شمالی افغانستان شاهد افزایش خشونت ها بوده است. در این میان خشونت ها در قندز و بغلان در روز های گذشته در صدر اخبار قرار داشته است.

امرالدین ولی عضو شورای ولایتی قندز، ناامنی های ولایت قندز و سقوط این ولایت را به والی آن ولایت نسبت داده و رهبری او را زیر سوال می برد. با این حال او نمی گوید که چگونه والی می تواند به تنهایی امنیت یک ولایت را تامین نماید.

همزمان با این چرایی حمله طالبان در ولایت بغلان و برخی از ولایت های شمالی از نظر یک نماینده این ولایت متفاوت است.

اسدالله شهباز نماینده مردم ولایت بغلان در مجلس نمایندگان به خبرنامه گفت: “دو دلیل برای نامنی های شمال وجود دارد. اول اینکه طالبان می خواهند قدرت خود را نمایش بدهند و زورگیری کنند و دیگر این که تعدادی از مناطق ولایت بغلان مانند دهنه غوری و ساحات بغلان مرکزی در تصرف طالبان بود و طالبان از امکانات خود استفاده می‌کنند تا مناطق دیگر را نیز تحت کنترول خود بگیرند تا به آمریکا نشان بدهند که قدرت آنان بیشتر از حکومت افغانستان است.”

شهر آرام اما پر از ترس

برخی از گزارش ها حاکی از آن است که شورشیان با ورود به شهر قندز از غیرنظامیان و منازل آن ها به عنوان سپر انسانی استفاده کردند.

عصمت الله مرادی سخنگوی والی قندز به خبرنامه گفت: “طالبان در خانه های مردم جای گرفتند و از مردم منحیث سپر استفاده کردند.. مردم را از خانه های شان آواره کردند و ساحات عام المنفعه را خراب کردند و در بین مردم یک ترس و وحشت را ایجاد کردند.”

مقامات امنیتی ولایت قندز اطمینان می‌دهند که بار دیگر این ولایت به دست طالبان سقوط نمی‌کند و بعضی از مناطقی که در آن تهدید وجود دارد در حال تصفیه می باشد. این مناطق شامل زاخیل است که در آن عملیات جریان دارد و خانه به خانه تلاشی و پاک سازی صورت می گیرد.

اما آقای ولی عضو شورای ولایتی قندز تاکید می کند که اگر وضعیت قندز اینگونه ادامه یابد بار دیگر خطر سقوط این شهر وجود دارد. او افزود: “تمام ولسوالی های قندز به شمول مرکز در تهدید طالبان است. اگر وضعیت همین گونه به پیش برود شاید ما بار چهارم نیز سقوط قندز را تجربه کنیم.”

آقای شهباز نماینده مردم بغلان نیز در باره اوضاع امنیتی این ولایت می گوید که اگر از سوی حکومت مرکزی توجه جدی به بغلان نشود، امکان دارد اوضاع بدتر از این گردد.

همزمان با اوضاع بد امنیتی و جنگ شورشیان در ولایت های بغلان و قندز، روز یکشنبه (10 سنبله) جنرال نذیر محمد نیازی، یکی از فرماندهان نیروهای خیزش مردمی ولایت بدخشان نیز در نتیجه یک انفجار کشته شد. آقای نیازی از قدرتمندترین مردان محلی در این ولایت بود که به باور برخی ها نقش جدی را در محافظت از بدخشان در مقابل شورشیان طالبان بازی می کرد. با کشته شدن آقای نیازی، اکنون گمانه زنی ها از نفوذ بیشتر شورشیان در بدخشان نیز وجود دارد. همزمان با این ولایت بلخ نیز شاهد رویدادهای جدی امنیتی می باشد. افزایش خشونت ها در شماری از ولایت های شمالی زنگ خطر جدی برای آینده امنیت شمال بوده و به باور آگاهان، نیاز است تا حکومت توجه جدی تری به امنیت این بخش افغانستان نماید.