امروزه غذاهای چرب و آماده شده طرفداران بیشتری در بین مردم به خصوص جوانان دارد، بدون این‌که از عوارض آن آگاه باشند.
کبد دومین عضو بزرگ بدن انسان است که وظیفه آن رد کردن تمام مواد غذایی و نوشیدنی مصرف شده از یک فیلتر است. این بدان معناست که کبد فاکتورهای مضرر مواد غذایی را گرفته و آن‌ها را به صورت بدون ضرر وارد سیستم‌های دیگر بدن می کند.
کبد به طور طبیعی خود را توسط سلول‌هایی ترمیم و پاکسازی می‌کند و در صورت چرب شدن، این سلول‌ها از بین می‌رود و کبد دیگر قادر به ترمیم و پاکسازی خود نیست.
علایم کبد چرب
این بیماری غالبا بدون علامت بوده، اما می‌تواند به‌مرور زمان و با افزایش میزان چربی کبد با دل‌درد، بی‌اشتهایی، ضعف مفرط، تهوع، کاهش وزن، کاهش تمرکز و توجه و تیرگی پوستِ گردن و زیر بغل و ضایعات پوستی کدر تظاهر کند.
عوامل ایجاد کبد چرب
عمده‌ترین عوامل کبد چرب استفاده بیش از حد از غذاهای چرب و آماده شده، کم‌تحرکی، مصرف دوا بیش از حد معمول، دیابت نوع 2، رژیم غذایی نادرست و استرس درونی و نهفته میباشد.
انواع کبد چرب
کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب بارداری از انواع کبد چرب میباشد.
کبد چرب غیرالکلی زمانی به وجود می‌آید که کبد در از بین بردن چربی‌ها، دچار مشکل شود و چربی‌ها در بافت‌های کبد جمع می‌شود و فرد دچار چاقی می‌گردد.
کبد چرب الکلی مربوط به الکل است؛ زمانی که یک شخص الکل زیادی مصرف نماید، کبد صدمه می‌بیند و توانایی از بین بردن چربی‌ها را از دست می‌دهد.
کبد چرب بارداری نادر است، اما جمع شدن چربی در کبد در زمان بارداری، می‌تواند خطرات زیادی را برای مادر و جنین به وجود بیاورد و این بیماری با هورمون‌های این دوره رابطه دارد.
کبد چرب بارداری باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه و عفونت‌های شدید یا خونریزی می‌شود و علایم آن در سه ماه اول بارداری رخ می‌دهد که از جمله حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت راست شکم و زردی میباشد.
بایدها و نبایدها
اشخاصی که کبد چرب دارند، باید چند نکته را رعایت کنند که از جمله نوشیدن هشت گیلاس آب در طول روز، استفاده از محصولات سویا، پرهیز از غذاهای سرخ شده، استفاده زیاد از سبزی و میوه‌ها، پرهیز از لبنیات چرب، پرهیز از نوشابه‌ها و استفاده محدود از مواد نشایسته‌ای و کربوهایدرت‌ها میباشد.
درمان و پیش‌گیری از کبد جرب
غذاهای سالم و بعضی از دواهای گیاهی برای درمان و پیش‌گیری از کبد چرب مفید است.
سویا
پروتئین سویا، تجمع چربی را در کبد افراد چاق به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد.
مصرف سویا تا حد زیادی علایم کبد چرب را بهبود می‌بخشد. در بسیاری از افراد چاق، انتقال چربی به خارج از کبد با اختلالاتی همراه است و پروتئین سویا قادر است این انتقال را تسهیل کرده و علایم بیماری کبد چرب را کاهش دهد.
گیاه خار مریم
گیاه خار مریم یک گیاه خودرو و یک نوع آنتی اکسیدان قوی میباشد که در برابر آسیب‌های سلولی در مقابل رادیکال‌های آزاد، از کبد محافظت می‌کند.
ماده‌ای به نام گلوتاتیون در خار مریم، کبد را سم‌زدایی می‌کند و برای پیش‌گیری از سنگ صفرا مفید است.
این گیاه، در مقابله با سرطان پروستات، رحم و سینه نیز موثر است و رشد سلول‌های سرطانی را نیز کاهش می‌دهد.
سیر
سیر گیاهی است که به عنوان یک طعم‌دهنده در آشپزخانه استفاده می‌شود، اما بر علاوه یک طعم‌دهنده، دارای خواصی است که برای کبد چرب مفید است.
سیر دارای ترکیبات سلفوری به نام آلین یا آلیسین، آرژیتن و سلنیوم میباشد که از کبد محافظت می‌کند.
قهوه
مصرف قهوه به کاهش سطح آنزیم‌های غیرطبیعی کبد کمک می‌کند.
مصرف کافئین سبب کاهش حجم آنزیم‌های کبدی غیرمعمول در افرادی که دچار کبد چرب هستند، می‌شود.
روغن زیتون
روغن زیتون دارای آنتی اکسیدان است و توانایی تنظیم کار سلول کبد را دارد و برای آسیب‌های مزمن کبدی مفید است.
بهترین راه برای کنترول کبد چرب، کنترول وزن بدن میباشد و با روغن زیتون می‌توان وزن بدن را کنترول کرد.
ماهی
مصرف ماهی جهت کاهش تورم و تنظیم چربی مفید است. ماهی‌های چرب مانند ماهی سالمون، ساردین، تونا و قزل‌آلا منبع غنی از اسیدهای چرب امگا 3 می‌باشند. اسیدهای چرب امگا 3 سبب کاهش سطح چربی کبد و کاهش تورم می‌شود.
چهارمغز
چهارمغز دارای منبع غنی امگا 3 است که برای کبد مفید میباشد.
افرادی که در وعده‌های غذایی خود از چهارمغز استفاده کنند، در درمان این بیماری نتیجه خوبی می‌گیرند.
مصرف دانه گل آفتابگردان
دانه‌های آفتابگردان یک اکسیدان قوی است که در برابر آسیب‌های بیشتر از کبد محافظت می‌کند.
چای سبز
چای سبز جهت کاهش جذب چربی بسیار مفید است و می‌تواند بیماری کبد چرب را بهبود ببخشد.
مصرف چای سبز می‌تواند مانع جذب چربی توسط بدن شود، اما این نتایج هنوز قطعی نشده است. هم‌چنین مطالعاتی در حال انجام است که نشان می‌دهد مصرف چای سبز سبب کاهش ذخیره چربی در کبد و بهبود عملکرد آن خواهد شد.
میوه‌هایی که برای کبد چرب مفید است
سیب، مالته، توت زمینی، آلو، کشمش، شاتوت، تمشک و ناک از جمله میوه‌هایی است که برای کبد چرب مفید است.
این میوه‌ها دارای آنتی اکسیدان‌ها میباشد. زمانی که کبد تصفیه‌سازی می‌کند، رادیکال‌هایی آزاد می‌شود که برای کبد مضر است، اما با مصرف این میوه‌ها، کبد در مقابل رادیکال‌ها صدمه نمی‌بیند.
