فصل سرد زمستان و بازار داغ بازی‌های زمستانی؛ 4 بازی جدید زمستانی در افغانستان

مردم افغانستان از قدیم زمستان را با سرگرمی‌ها، بازی‌ها و میله‌ها سپری می‌کردند. مخصوصا در گذشته‌ها آن‌ها بنابر نبود وسایل آموزشی و تکنالوژی جدید، گردهم جمع شده و هر کس مطابق سن و سال و ذوق و علاقه خود، به یکی از سرگرمی‌های سنتی رو می‌‌آوردند، مثلا زمانی که برف‌باری می‌شد؛ عده‌ای به عنوان برفی شدن، مهمانی می‌دادند. یا مردم برای سرگرمی شب‌های طولانی زمستان، به کتاب خواندن و قصه و داستان گفتن می‌پرداختند، در خانه‌ها شاه‌نامه خوانی بود و روزها به برف‌پاکی و اجرای بازی‌های محلی مصروف می‌بودند. مردم زراعت‌پیشه روزهای آفتابی در بیرون از خانه با جمعیتی می‌نشستند و از فایده‌های برف‌باری برای سال آینده ابراز خوشی می‌کردند. در مناطقی هم عده‌ای به شکار می پرداختند.

گفته می‌شود سرگرمی‌ها و بازی‌های زمستان در اکثر مناطق یک‌سان بوده، اما در هرجا مشخصه خاص خود را داشته است، قسمی که بازی “یخمالک” و “پلخمان‌بازی” در ولایت پنجشیر متفاوت‌تر از دیگر جاهاست؛ چرا که این منطقه دارای دامنه‌های پر فراز و نشیب می‌باشد. حتی به مصافه‌های طولانی یخمالک بین جوانان مسابقه داده می‌شود.

افغانستان زمستان‏‌های سرد و پر برفی دارد. در بسیاری از ولایت‏‌ها، فصل زمستان بسیار طولانی است. به همین خاطر بسیاری از روزها مدارس‌تعطیل است. در زمستان کودکان و نوجوانان هر ولایت بازی‏‌های مخصوص محلی خود را دارند. «یخمالک»، «پاغُنده بازی»، «آدم‌ک برفی ساختن»، از بازی‌‏های پُرهیجان و پُرطرفدار کودکان و نوجوانان است. در روزهای برفی زمستان، کودکان و نوجوانان هر محله و کوچه با شادی و شوخی جمع می‏‌شوند و با کمک هم‌دیگر، روی برف‏‌ها جایی را برای سُر خوردن می‏‌سازند. از سرما می‏‌لرزند و می‏‌خندند. دستان یخ‏‌زده‌شان را با بخار دهان‏‌شان گرم می‏‌کنند. با شادی و هیجان پاغُنده بازی می‌‏کنند. بعضی‏ از نوجوانان هم در آفتاب کنار دیوار، جمع‌شده تُخم جنگی می‏‌کنند. آن‏ها یک گلوله برف را فشار می‏دهند تا سخت شود. بعد آن‏قدر آن را به دیوار می‏‌مالند که نوک آن تبدیل به یخ شود. هر زمان که احساس کردند تخم مرغ برفی آن‏ها آماده شده است، با هم جنگ می‏دهند. گلوله برفی هر کسی شکست، بازنده است.

و اما ورزش‌های زمستانی که جدیدا در افغانستان مرسوم گردیده است

اسکی

شما ممکن است که فکر کنید اسکی ورزش جدیدی است. البته در افغانستان جدیدا مرسوم گردیده؛ ولی باید بدانید که اسکی یکی از قدیمی‌ترین طرق مسافرت بوده که بشر شناخته است. خود کلمه «اسکی» از کلمه ایسلندی scidth می‌آید که معنی «کفش برفی» را می‌دهد.

بعضی از تاریخ‌نویسان عقیده دارند که حتی مبدأ و پیدایش اسکی به عهد حجر باز می‌گردد و حجاری‌هایی پیدا شده که بشر را در حال اسکی کردن نشان می‌دهند.

اسکی به عنوان یک ورزش، برای نخستین‌بار در ناروی شروع شد. در حقیقت، شهر «مورگدال» در این کشور به عنوان «مهد ورزش اسکی» شهرت دارد، زیرا این منطقه برای زمان‌های درازی منطقه بسیار برف‌گیری بوده است. در زمستان موقعی که اهالی بومی، برای شکار یا مسافرت به کوه‌ها می‌روند، یا برای خرید یا دید و بازدید به دهکده یا بازار می‌روند، مجبورند که برای راه رفتن از چوپ اسکی استفاده کنند.

بالاخره اگر فکر می‌کنید که مسابقات اسکی یک پدیده جدید است، باید بدانید که در ناروی حدود سال 1767 مسابقاتی بین حریفان زبردست، ترتیب داده می‌شده است.

ورزش کرلینگ

این ورزش نیز جدیدا در افغانستان مرسوم گردیده است. کرلینگ ورزشی است که با هُل دادن سنگ‌ها روی صفحاتِ یخی انجام می‌شود. این سنگ‌ها به سمتِ هدفی متشکل از سه دایره متداخل لغزانده می‌شوند. کرلینگ در اواخر قرون وسطی در اسکاتلند به وجود آمد.

در این بازی گرده‌ای سنگین از جنس سنگ خارا را، که «سنگ» خوانده می‌شود، به سوی نقطه هدف، که «خانه» خوانده می‌شود، رها می‌کنند. برای اثرگذاری در مسیر سنگ، دو تن از بازیکنان جلو و اطراف سنگی را که در حال حرکت است، جارو می‌زنند. هر بازی 10 دور انجام می‌شود. هر تیم چهار بازیکن دارد و می‌تواند هشت سنگ رها کند. گروهی که در آخر بازی بیشترین امتیاز را داشته باشد، برنده است. امتیاز بر اساس نزدیکی سنگ‌ها به نقطه هدف تعیین می‌شود.

هاکی روی یخ

نام یکی از رشته‌های ورزشی پرطرفدار است که در آمریکای شمالی (ایالات متحده و کانادا) تنها به عنوان هاکی نامیده می‌شود، اما در افغانستان که جدیدا مرسوم گردیده است؛ بشتر به اسم هاکی روی یخ معمول گردیده است.

بازی هاکی، یک بازی تیمی است که بر روی یخ انجام می‌شود. ورزش هاکی در کشورهای سردسیری که فصل سرما و یخ‌بندان در آنان طولانی است، دارای محبوبیت بسیار زیادی است، به صورتی که در کشورهای اسکاندیناوی و کانادا، هاکی ورزش اول آن کشورها به حساب می‌آید.

ورزش دوگانه (اسکی و نشانه‌زنی)

ترکیبی از دو ورزش اسکی صحرانوردی و تیراندازی است. اسکی صحرانوردی بر استقامت ورزشی، و تیراندازی بر میزان دقت شرکت‌کنندگان تأکید دارد.

ورزش دوگانه در ابتدا یک ورزش حاشیه‌ای به حساب می‌آمد، اما به‌طور مداوم و موفق به ورزش‌های اصلی پیوست، به‌طوری‌که عموم مردم خواستار پخش آن از تلویزیون شدند. از ابتدای دهه ۱۹۹۰، بینندگانِ علاقه‌مند به این ورزش به‌طور ثابت افزایش یافت، به‌طوری‌که امروزه ورزش دوگانه در بعضی از کشورها، به‌ویژه آلمان، جزو محبوب‌ترین ورزش‌هاست. هم‌چنان این ورزش در افغانستان جدیدا مرسوم شده است. دوگانه قبل از این‌که به بازی‌های المپیک زمستانی اضافه شود، در قالب مسابقات جهانی دوگانه یا رقابت‌های جام جهانی دوگانه برگزار می‌شد.