ثبت‌نام نامزدان انتخابات پارلمانی و شوراهای شهرستان‌ها در افغانستان از پنجم جوزا آغاز شده و این روند به مدت ۱۸ روز تا 23 این ماه ادامه می‌یابد. پس از پایان این روند، کمیسیون انتخابات اسامی نامزدان را پس از بررسی اعلان خواهد کرد.
بر اساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، تاکنون ۲۸۳۰ تن برای نامزدی در انتخابات پارلمانی و ۶۶۳۹ تن دیگر برای نامزدی در انتخابات شوراهای شهرستان‌ها ثبت‌نام کردهاند.
اما بر اساس این آمار، هنوز در پنج ولایت، جوزجان، تخار، غزنی، کاپیسا و قندز تاکنون هیچ فردی برای نامزدی در انتخابات پارلمانی و شوراهای شهرستان‌ها ثبت‌نام نکرده است.
حضور زنان در ترکیب مجلس نمایندگان
انتخابات پارلمانی پیش رو، سومین دور از انتخابات پارلمانی در افغانستان است. در قانون اساسی به صراحت آمده که ۲۵ درصد اعضای مجلس نمایندگان باید زن باشد و همه اعضا بر اساس تناسب نفوس(جمعیت) ولایت‌ها انتخاب شوند.
در پارلمان افغانستان ۲۴۹ عضو به اساس قانون و با آرای مستقیم مردم انتخاب می‌شوند. سهم زنان در پارلمان افغانستان ۲۵ درصد و بیش از 60 نماینده است.
این در حالی است که به اساس آمار ارایه شده از سوی کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، از میان ۲۸۳۰ نفری که تاکنون برای نامزدی در انتخابات پارلمانی این کشور ثبت‌نام کردهاند، ۳۵۴ زن حضور دارند؛ آماری که از سوی فعالان حقوق زن امیدوارکننده عنوان می‌شود، اما این‌که از میان چه تعداد خانم به مجلس نمایندگان راه می‌یابد، سوالی است که گذر زمان به آن پاسخ خواهد داد.
در کنار این نکته مثبت، نکته منفی این است که در برخی از ولایات، زنان تاکنون نتوانسته‌اند خود را برای نامزدی در انتخابات مجلس نمایندگان ثبت‌نام کنند و یا ثبت‌نام آن‌ها بسیار کمرنگ بوده است.
بر اساس آخرین آمارهای کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان، در انتخابات پارلمانی پیش‌رو، ۱۰۹ زن از کابل برای نامزدی ثبت‌نام کردهاند و این ولایت، بیشترین رقم حضور زنان برای نامزدی در انتخابات پارلمانی را دارد.
علاوه بر کابل، بلخ با ۵۱ خانم، هرات با ۲۴، بادغیس با ۱۷، ننگرهار ۱۲، قندهار ۱۲ و سمنگان با ۱۰ زن، از ولایت‌هایی اند که حضور زنان برای مشارکت در انتخابات پارلمانی افغانستان، امیدوارکننده خوانده شده است.
به باور فعالان حقوق زن، به دلایل امنیتی در ولایت‌های دیگر زنان کمتری برای راه‌یابی به پارلمان نامزد کردهاند.
حضور زنان در نخستین انتخابات شوراهای شهرستان‌ها
امسال انتخابات شوراهای شهرستان‌ها برای نخستین‌بار در افغانستان برگزار خواهد شد. در این انتخابات تاکنون ۱۳۹ زن از میان ۶۶۳۹ ثبت‌نام‌کننده، درخواست نامزدی داده‌اند.
این شورا بر اساس قانون اساسی افغانستان برای اولین‌بار راه‌اندازی شده‌است. ماده ۱۴۰ قانون اساسی افغانستان می‌گوید که «برای تنظیم امور و تأمین اشتراک فعال مردم در اداره‌ی محلی در ولسوالی‌ها و قریه‌ها، مطابق به احکام قانون، شوراها تشکیل می‌گردند.» این ماده قانون اساسی تصریح کرده که اعضای این شورا از طریق انتخابات آزاد، عمومی، سری و مستقیم از سوی باشندگان محل برای سه سال انتخاب می‌شوند.
در کنار این، ماده 60 قانون انتخابات افغانستان می‌گوید که هر شهرستان دارای یک شورا می‌باشد که اعضای آن توسط رأی‌دهندگان همان شهرستان انتخاب می‌شود و تعداد کرسی‌های شورای شهرستان، متناسب به نفوس هر شهرستان تعیین می‌شود.
در فصل دهم قانون انتخابات افغانستان شمار نمایندگان شورای شهرستان متناسب به نفوس آن، این‌گونه تعیین شده است:
«۱- ولسوالی که الی چهل هزار نفوس دارد، ۵ کرسی،
۲- ولسوالی که بیش از چهل هزار الی هفتاد هزار نفوس دارد، ۷ کرسی،
3ـ ولسوالی که بیش از هفتاد هزار الی یک‌صد هزار نفوس دارد، ۹ کرسی،
۴- ولسوالی که بیش از یک‌صد هزار نفوس دارد، ۱۱ کرسی».
بر اساس این قانون، حداقل ۲۵ درصد کرسی‌ها در هر شورای شهرستان برای نامزدان زن اختصاص یافته است.
با این حال بر اساس گفته‌های سعید احمد خاموش، رییس عمومی انسجام امور شوراهای محلی اداره مستقل ارگان‌های محلی افغانستان، در حدود ۳۰۹۶ نفر از تمام شهرستان‌های کشور توسط انتخابات به شوراهای شهرستان‌ها راه می‌یابد.
آقای خاموش گفته‌است که اداره‌ی مستقل ارگان‌های محلی در هر شهرستان برای شورای‌های شهرستان‌ها دو کارمند خدمات ملکی در بست‌های چهار و پنج را در نظر دارد. در مجموع در حدود ۸۰۰ کارمند خدمات ملکی با داشتن دفتر در مراکز شهرستان‌ها در نظر گرفته تا بتوانند روابط قریه و ولایت و شوراهای شهرستان به مرکز را برقرار کنند و دفاتر آنان باز باشد.
با این وجود، از این میان تعدادی از اعضای شورای شهرستان‌ها برای نخستین‌بار بر اساس قانون اساسی به مجلس سنا راه می‌یابند. مجلس سنا افغانستان ۱۰۲ عضو دارد که یک ثلث اعضای از سوی شوراهای ولایتی انتخاب می‌شوند، یک ثلث ديگر از طرف شوراهای شهرستان‌ها انتخاب می‌گردند و ثلث بعدی از سوی رییس‌جمهور منتصب می‌شوند.
براساس قانون اساسی افغانستان، ۳۵ درصد از پست‌های کلیدی دولت در اداره‌های مرکزی، ولایتی و شهرستان‌ها نیز برای زنان اختصاص داده شده است.
نگاهی به میزان ثبت‌نام نامزدان زن و وضعیت ولایات در انتخابات پیش‌رو
جوزجان
بر اساس آمار کمیسیون مستقل انتخابات، ۲۹ مرد و ۴ زن در ولایت جوزجان برای راه‌یابی به پارلمان تاکنون ثبت‌نام کردهاند. هم‌چنین ۶۳ مرد و ۶ زن برای راه‌یابی به شورای شهرستان‌ها ثبت‌نام کردهاند.
حلیمه صدف، عضو شورای ولایتی جوزجان به خبرنامه در مورد ثبت‌نام زنان برای نامزدی در انتخابات پیش روی در این ولایت می‌گوید: «ناامنی و عدم خودکفایی زنان سبب شده که زنان جرأت اشتراک در انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها را نکنند.»
بنابر گفته خانم صدف، از ولایت جوزجان ۳ خانم برای اشتراک در انتخابات پارلمانی آمادگی می‌گیرند که ثبت‌نام کنند، اما تکمیل کردن شرایط، این روند را متأثر کرده است. به همین ترتیب تعداد محدودی برای اشتراک در شورای شهرستان‌ها ثبت‌نام کردهاند.
به گفته این عضو شورای ولایتی جوزجان، خریداری تذکره‌های برچسپ‌زده در توان زنان نیست و از سویی، زنانی که کار اداری دارند، به دلیل ترس از راه نیافتن به مجلس و شورای شهرستان، جرأت نمی‌کنند از وظایف‌شان کنار بروند.
خانم صدف می‌گوید: «در شرایط کنونی خریداری تذکره برچسب‌زده در توان زنان نیست و هم‌چنان پیدا کردن شغل برای زنان بسیار سخت است؛ به همین دلیل زنان از شرکت در انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها صرف نظر می‌کنند».
فراه
بر اساس آخرین آمار کمیسیون انتخابات افغانستان، تاکنون ۳۸ مرد و ۳ زن برای راه‌یابی به پارلمان افغانستان در ولایت فراه ثبت‌نام کردهاند. اما تنها ۵ مرد برای راه‌یابی به شورای ولسوالی‌ها ثبت‌نام کردهاند.
این در حالی است که بنابر گفته نمایندگان مردم فراه در پارلمان، تاکنون ۳۰ هزار رأی‌دهنده در این ولایت ثبت‌نام کردهاند.
حمیرا ایوبی، عضو مجلس نمایندگان از ولایت فراه به خبرنامه می‌گوید: «از فراه تاکنون ۳۰ هزار نفر ثبت‌نام کرده و اما هنوز در این ولایت تمام سایت‌ها باز نیست و مردم در بیم از ناامنی‌اند و علاقه چندانی به اشتراک در انتخابات پیش رو ندارند».
فراه در یک ماه پیش شاهد حملات گسترده گروه‌های تروریستی بود. با این حال بنابر گفته‌های نمایندگان این ولایت، ۱۲ خانم می‌خواهند برای اشتراک در انتخابات پارلمانی ثبت‌نام کنند، اما میزان مشارکت زنان در شوراهای شهرستان‌ها کمرنگ است.
حمیرا ایوبی می‌گوید: «در شماری از ولسوالی‌های فراه حتی مردان از بیم ناامنی خودشان را ثبت‌نام نکرده، نه به عنوان رأی‌دهنده و نه به عنوان نامزد شورای ولسوالی.»
فاریاب
در ولایت فاریاب تاکنون ۲۳ مرد و ۹ زن برای راه‌یابی به پارلمان ثبت‌نام کردهاند و به همین ترتیب تنها هفت مرد برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام نموده است.
فاریاب در شمال افغانستان نیز وضعیت شبیه به ولایت جوزجان و فراه را دارد. بنابر گفته منابع، هم اکنون در این ولایت تذکره‌ها از یک هزار تا چهار هزار افغانی خرید و فروش می‌شود؛ چیزی که به گفته آگاهان، مانع حضور زنان و افراد نخبه در انتخابات پارلمانی و شورای شهرستان‌هاست.
اعضای شورای ولایتی این ولایت می‌گویند، افراد عادی و زنان نمی‌توانند شرایطی که کمیسیون مستقل انتخابات برای ثبت‌نام به عنوان نامزد پارلمانی و شورای شهرستان را تکمیل کنند.
آصفه شاداب، عضوی مجلس نمایندگان از فاریاب به خبرنامه می‌گوید: «با وجود ناامنی و وضعیت بد اقتصادی و در کنار آن بی‌کاری، بیشتر زنانی که خواهان اشتراک در انتخابات پارلمانی و شورای ولسوالی‌ها اند، جرأت اشتراک را از دست داده‌اند.»
به گفته خانم شاداب، هیچ خانمی به آسانی نمی‌تواند شرایطی را که کمیسیون تعیین کرده، در این ولایت ناامن تکمیل کند و به دلیلی ناتوانی اقتصادی، توانایی خرید تذکره را هم ندارند.
میدان وردک
در ولایت میدان وردک تنها یک خانم و ۲۲ مرد برای نمایندگی در پارلمان ثبت نام‌کرده‌اند. به همین ترتیب در این ولایت، ۵۹ مرد و تنها یک زن برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام کردهاند.
نورستان
در نورستان ۲ خانم و ۷ مرد برای نمایندگی در پارلمان ثبت‌نام کردهاند. ۱۸ مرد و یک زن نیز برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام نموده‌اند.
کنر
در کنر ۳۵ مرد و ۳ خانم برای نامزدی در انتخابات پارلمانی ثبت‌نام کردهاند، ولی در میان ۲۰۹ تنی که برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام کردهاند، هیچ زنی حضور ندارند.
غور
در غور ۱۸ مرد و ۳ زن نامزدی در انتخابات پارلمانی ۲۰ مرد و یک زن برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام کردهاند.
خوست
در خوست ۵۴ مرد و ۳ زن برای نامزدی در انتخابات پارلمانی و ۱۸۰ مرد و ۵ زن برای راه‌یابی به شورای شهرستان ثبت‌نام کردهاند.
پکتیا
در پکتیا ۵۹ مرد و ۴ خانم برای نامزدی در انتخابات پارلمانی ثبت‌نام کرده و در میان ۱۴۵ تنی که برای راه‌یابی به شورای ولسوالی ثبت‌نام کرده، زنی حضور ندارد.
بر اساس آمارهای کمیسیون مستقل انتخابات و آن‌چه در بالا بررسی شد، در ولایت‌های هلمند، کنر، زابل، ارزگان، بغلان، پکتیکا، پکتیا و فاریاب هیچ زنی برای نامزدی در شوراهای شهرستان‌ها ثبت‌نام نکرده‌اند. تهدیدهای بلند امنیتی از دلایل عمده عدم مشارکت مردم و ثبت‌نام نامزدان خوانده می‌شود.
بر بنیاد آمارهای کمیسیون مستقل انتخابات، تاکنون در سراسر کشور ۴میلیون و ۹۳۷هزار تن ثبت‌نام کردهاند.
پیش از این، کمیسیون انتخابات ۴۴۹۱ مرکز ثبت‌نام را در افغانستان تعیین کرده بود، اما تنها ۳۲۷۹ مرکز آن باز شد و ۵۱۵ مرکز ثبت‌نام به دلیل تهدیدها و ۲۴۵ مرکز دیگر به دلیل نرسیدن مواد انتخاباتی بسته اند.
با این همه، ۴۵۲ مرکز ثبت‌نام در بخش‌هایی قرار دارند که دولت بر آن بخش‌ها تسلط ندارد و باز نخواهند شد و در این میان، تاکنون در شهرستان‌های ولایت غزنی، روند ثبت‌نام آغاز نشده است.
با این حال، قرار است کمیسیون مستقل انتخابات فهرست نخستین نامزدان را به روز هفتم ماه سرطان اعلام کند و فرجامین فهرست به روز دوازدهم ماه اسد اعلام شود.
افزودن دیدگاه