نشست قندهار در انتقاد از کارکردهای حکومت وحدت ملی افغانستان در ولایت قندهار در جنوب این کشور برگزار شده است. این نشست از سوی شماری از اعضای مجلس نمایندگان افغانستان، شخصیت‌های سیاسی و احزاب ترتیب شده است. قرار بود این نشست به روز جمعه، 10 قوس، برگزار شود اما از آن‌جایی که جنرال عطا محمد نور، والی ولایت بلخ و عضو ائتلاف نجات برای افغانستان و باتور دوستم، پسر جنرال عبدالرشید دوستم، معاون نخست رییس جمهور افغانستان اجازه پرواز از میدان هوایی مولانا جلال‌الدین بلخی به مقصد قندهار را دریافت نکردند، گردهم‌آیی و برنامه اصلی نشست قندهار به روز شنبه، امروز، موکول گردید.
انوالحق احدی، رییس جبهه ملی نوین افغانستان یکی از شخصیت‌های مطرح سیاسی است که به قندهار آمده است. خبرنامه در حاشیه نشست قندهار در رابطه به نشست قندهار و اهداف آن گفت‌وگو کرده است.
خبرنامه: وضعیت سیاسی افغانستان در حال حاضر به کدام سو روان است و شما به‌عنوان رهبر یک جریان سیاسی چقدر از این وضعیت راضی هستید؟
احدی: ما در یک بحران قرار داریم. این بحران بسیار زیاد مربوط به حکومت و دولتداری می‌شود. حکومت در بحران مشروعیت قرار دارد. بعضی از این بحران‌ها طویل‌المدت است و بعضی قصیرالمدت. بحران طویل‌المدت ناشی از عدم مشروعیت حکومت است. اما بی‌کفایتی حکومت و نتایج بسیار ضعیف در ارتباط به حکومتداری، اقتصاد و امنیت این بحران را در طویل‌المدت هم قوی‌تر می‌سازد.
ما فعلاً در قندهار هستیم. یک جنجالی است که حکومت نمی‌خواهد مجلسی که این‌جا ترتیب شده، دایر شود.
به‌صورت عموم فضای سیاسی افغانستان پر از بحران است؛ بحرانی که زاده‌ی مدیریت بسیار ضعیف حکومت موجوده است.
خبرنامه: نشست قندهار در واقع برای یافتن راه‌حل این بحران ترتیب شده است. در این نشست چه چیزی مورد بحث است و چه تاثیری می‌تواند روی وضعیت جاری افغانستان داشته باشد؟
احدی: موضوع کلان این است که چطور می‌توانیم یک انتخابات شفاف داشته باشیم. قرار است که افغانستان از لحاظ قانون یک دموکراسی باشد. دموکراسی وقتی معنا دارد و انتخاب مردم وقتی معنا دارد که انتخابات شفاف باشد. ما می‌فهمیم که انتخابات قبلی ما شفاف نبوده است. بیش از یک‌ونیم سال است که من صدایم را بلند کرده‌ام که میکانیزمی که این‌ها برای انتخابات دارند، کمیسیون انتخابات مستقل نیست. طرز تعیین کمیشنران کمیسیون انتخابات عادلانه نیست و از طرف رییس جمهور تعیین می‌شوند. رییس جمهور خودش یک آدم بی‌طرف نیست، به هر قیمتی که باشد می‌خواهد خودش پس به قدرت بیاید. به این خاطر است که ما گفتیم بر سر شفافیت انتخابات اعتماد نداریم. حالا از داخل حکومت هم بعضی صداها بلند می‌شود. این‌ها از بعضی از کمیشنران توقعاتی دارند و آن‌هایی که این توقعات را برآورده نمی‌توانند، این‌ها می‌خواهند آنان را دور بسازند. یک سلسله معلوماتی که از بعضی کمیشنران کمیسیون انتخابات حاصل کرده‌ایم، این را تقویت می‌کند که حکومت قصد برگزاری انتخابات شفاف را ندارد و می‌خواهد مردمان مشخصی که از قبل لیست کرده‌اند، را بیاورند.
در قندهار ما می‌خواستیم یک اتحاد بسیار کلان از اقوام مختلف و شخصیت‌های کلان این‌جا بیایند و به حکومت این را برسانیم که اگر انتخابات شفاف برگزار نشود، ثبات سیاسی در افغانستان بسیار متضرر می‌شود و ما پیشنهادات مشخصی هم خواهیم داشت که به حکومت ارایه می‌کنیم که برای شفاف سازی انتخابات کدام اصلاحات را در کمیسیون انتخابات و مدیریت انتخابات بیاوریم.
این کلان‌ترین بحث ما در این‌جا خواهد بود. البته حکومت روزمره قوانین را زیرپا می‌کند و بسیاری دوستان سر این هم پافشاری می‌کنند که تخلفات حکومت را به‌حیث موضوع مهم مطرح می‌کنیم و البته که مطرح می‌شود.
خبرنامه: قرار بود عطا محمد نور، والی بلخ از مزارشریف به قندهار بیاید اما هواپیمای ایشان اجازه پرواز دریافت نکرد. اداره هوانوردی ملکی اعلام کرد که خارجی‌ها به این پرواز اجازه نداده‌اند. پرسش این است که اجازه ندادن پرواز به یکی از شخصیت‌های سیاسی در داخل کشور چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟
احدی: به عقیده من اگر این حرکت از طرف حکومت باشد، ترس و ضعف حکومت را نشان می‌دهد. حکومت از کارکرد و پالیسی‌های خود دفاع کرده نمی‌تواند، از این‌که حاضر نیست انتخابات شفاف در افغانستان صورت بگیرد، از این‌که سه سال وقت گذراندند و تا به‌حال هیچ اثری در ارتباط به اصلاحات انتخاباتی نیامده است. به جای این‌که بشیند ما را قناعت بدهد که کدام پالیسی‌ها را به پیش می‌برند، به شکل فزیکی مانع این می‌شود که یک مجلسی صورت نگیرد. من این را تقبیح می‌کنم. ما خوش می‌شویم که والی بلخ می‌آمد و در جلسه اشتراک می‌کرد اما اگر اشتراک نکرد هم حرکت این‌ها (حکومت) مانع همکاری ما شده نمی‌تواند. ما همکار می‌باشیم و یکجا متحدانه مبارزه می‌کنیم. حرکت حکومت فقد برای این است که یک اتحاد کلان به میان نیاید تا حکومت زیر فشار کلان نیاید.
من شخصاً به این معتقد هستم که اگر یک اپوزیسیونی که از اقوام مختلف و شخصیت‌های مختلف و احزاب سیاسی مختلف در آن جمع شوند، یک اپوزیسیون با اعتبار به میان می‌آید و حکومت را فشار داده می‌تواند و در انتخابات آینده می‌تواند چانس خوب برای بُرد داشته باشد.
خبرنامه: آقای احدی کمیسیون انتخابات از اصلاحاتی که به گفته‌ی خود شان به میان آورده سخن می‌زند و همین‌طور روند تثبیت مراکز رای‌دهی را در سراسر افغانستان آغاز کرده است. به نظر شما چگونه یک اصلاحات به میان بیاید که برای شما به‌عنوان منتقد حکومت قابل قبول باشد؟
احدی: ما در قسمت عضویت کسانی که کمیشنر کمیسیون انتخابات می‌شوند، سوال داریم. ما این فرضیه را قبول نداریم که رییس جمهور یک آدم بی‌طرف است و کسانی را انتخاب می‌کند که واقعاً افراد بی‌طرف باشند. اگر مردمان واقعاً بی‌طرف که پیش از پیش همرای حکومت ساخت و باخت نکرده باشند، بیایند ما خوش می‌شویم. ولی ما مطمئن نیستم که کمیته گزینشی که این‌ها دارند، پشت مردم بی‌طرف بگردد و به افراد بی‌طرف اجازه بدهد. بر این اساس ما می‌خواهیم که کمیشنران با مشوره سیاسیون و به تایید آنان تعیین شوند که همه به این فکر برسند که بلی این اشخاص بی‌طرف اند و ما سرشان اعتماد داریم.
درحالت فعلی من یک پیشنهاد دیگر هم دارم. سابق مثلاً نُه نفر یا یازده نفر عضو کمیسیون انتخابات بودند. این‌ها به هفت نفر آن را پایین آوردند. اجازه بدهند که اپوزیسیون سه چهار نفر دیگر را تعیین کند به همرای مردم فعلی و به کار خود ادامه بدهند. در این صورت اطمینان ما کمی زیاد می‌شود که این‌ها رای مردم را دزدی نمی‌توانند. فعلاً ما به این عقیده داریم که حکومت همه تلاشش این است که تقلب کند، بکس‌ها را پُر کند و دزدی آرا کند. کارکرد حکومت در دو سال گذشته به ارتباط کمیسیون انتخابات و اصلاحات انتخاباتی کاملاً ناکام و غیرقابل قبول است.
خبرنامه: امروز نشست قندهار برگزار می‌شود. اگر حکومت به خواست این نشست وقعی نگذارد، گام بعدی شما چیست؟
احدی: امید است که حکومت بالاخره درک کند که به شکل دیکتاتوری به پیش رفته نمی‌تواند و اگر به این شکل به پیش برود، مملکت به طرف بی‌ثباتی می‌رود. ما کوشش می‌کنیم که کمک جامعه بین‌الدول یا دونرها را به این موضوع جلب کنیم. حالا به اندازه کافی اسناد داریم که دونرها را قناعت بدهیم که حکومت در این موضع جدی نیست.
اگر این را هم قبول نکردند، ممکن ما در شهرهای مختلف به فعالیت‌های مدنی دست بزنیم. اگر این را هم قبول نکردند، پیش‌بین شده نمی‌توانم اما این قدر گفته می‌توانم که اگر حکومت آنچه که قانونی است، به آن توجه نکند احتمال این است که مردم دست به حرکت‌های بی‌ثباتی بزند. این نه برای حکومت خوب است نه برای ما و نه برای مردم افغانستان.
خبرنامه: افغانستان در گذشته شاهد بی‌ثباتی‌های زیادی بوده است، حداقل در چهار دهه اخیر. اگر بحران فعلی تشدید شود یا مدیریت درست نشود، پیامدهای آن برای افغانستان چه می‌تواند باشد؟
احدی: پیشتر گفتم که اگر این‌ها مدیریت نکنند، جواب ندهند و قناعت ندهند و واقعاً داخل بحث نشوند، ممکن مردم به حرکت‌های بی‌ثباتی دست بزنند. آقای غنی هیچ‌وقت همرای ما وارد بحث نشده و حکومت هیچ‌وقت پالیسی‌های خود را توضیح نکرده است. اکثراً در مقابل شکایت یک پالیسی دارد: سکوت استراتژیک. معنایش این است که ما (حکومت) معقولیت نداریم، ما برای پالیسی‌های خود معقولیت نداریم و نتیجه این خوب نیست. در سه سال گذشته حالت افغانستان بسیار پُر از بحران بوده و قریب است که آهسته آهسته به سمت بی‌ثباتی برود.
ما به هیچ صورت بی‌ثباتی کشور را نمی‌خواهیم. ما می‌خواهیم چیزی که در قانون گفته شده، از سوی حکومت عملی شود. اما اکثر قوانین حاکم از طرف حکومت نادیده گرفته می‌شود.
خبرنامه: اما حکومت همواره خواهان طرح بدیل شده است.
احدی: ما طرح بدیل ارایه کرده‌ایم. این طرح را به یوناما داده‌ایم، به حکومت داده‌ایم و در حضور رییس جمهور هم صحبت کرده‌ایم. ما این فرضیه را قبول کرده نمی‌توانیم که رییس جمهور یک شخص بی‌طرف است. این رییس جمهور نه بی‌طرف است و نه شخصیت‌های بی‌طرف را می‌آورد. می‌خواهد مردمان پارتی‌زن و افرادی که از گروپ خود شان باشند را بیاورد. این را ما قبول کرده نمی‌توانیم.
خبرنامه: یک بحث که امروز در کنفرانس خبری مطرح شد، بحث استراتژی صلح بود. از نظر شما چگونه یک استراتژی برای صلح با مخالفان مسلح دولت در پیش گرفته شود؟
احدی: البته این کار حکومت است اما در سه سال گذشته هیچ استراتژی صلح را ارایه نکرده، هیچ‌وقت ارایه نکرده است. متأسفانه طالبان هم کدام استراتژی صلح ارایه نکرده. دونرها که در رأس آن امریکا است، هم کدام استراتژی صلح را ارایه نکرده‌اند. من شخصاً طرفدار این هستم که دولت افغانستان از لحاظ نظامی تقویت شود، قوای هوایی ما قوی شود. اما من به این عقیده هستم که جنگ کنونی برنده ندارد. نه حکومت کاملاً طالبان را مغلوب ساخته می‌تواند و نه طالبان حکومت را بلکه این‌ها به این نتیجه برسند که باید یک راه‌حل سیاسی باشد. راه‌حلی که بعضی خواهش‌های طالب هم در آن در نظر گرفته شود، حقوق مردم افغانستان در نظر گرفته شود، یک قسمت زیادی از قانون اساسی ما در نظر گرفته شود، طعباً حقوق زنان و حقوق اقوام.
اما به‌صورت مشخص وقتی آمادگی برای صحبت‌های صلح شد، در آن صورت می‌شود که به تفصیل بر سر آن صحبت کنیم. خواسته‌های حکومت افغانستان، مردم افغانستان، بعضی خواسته‌های طالبان و بعضی کشورهایی که در دور و پیش ما هستند، هم لااقل اگر در پلان صلح نباشند در پالیسی‌ها به آن توجه شوند.
افزودن دیدگاه