وضع مالیات سنگین گمرکی توسط پاکستان بر اموال تجاری افغانستان، وارد ششمین روز شد. مقام‌های اتاق تجارت و صنایع افغانستان تاکید دارند که در طول این مدت، بازرگانان افغانستان هیچ صادراتی به این کشور نداشته و حدود 4 میلیون دالر به آنان زیان رسیده است.
به گفته‌ی مسوولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان، نزدیک به 95 درصد صادرات این کشور با پاکستان است که سالانه حدود 741 قلم جنس به این کشور صادر می‌شود.
مقامات پاکستانی از تاریخ ۱۷ اکتوبر به این‌سو تعرفه‌های گمرکی بر ۱۲۰ قلم جنس صادراتی افغانستان را تا سه برابر افزایش داده است.
خان‌جان الکوزی، معاون اتاق تجارت و صنایع افغانستان به‌خبرنامه گفت :” حدود 20 روز است که حتی یک کیلو انگور هم به پاکستان صادر نشده است. حکومت باید مساله سیاسی خود را با پاکستان حل کند، در غیر آن پاکستان هر روز بر تاجران افغان فشار وارد می‌کند و کار و بار آنان را فلج می‌کند.”
آقای الکوزی تاکید می‌کند که اگر افغانستان روابط بازرگانی خود را با پاکستان بهتر نکند، دیگر هیچ بدیلی برای بازار صادراتی این کشور در کوتاه‌مدت وجود ندارد.
او تاکید می‌کند که مشکلات راه‌های ترانزیتی از یک‌سو و برابر نبودن کیفیت اموال بازرگانی با استانداردهای جهانی از سوی دیگر از جمله مشکلاتی است که بازرگانان افغان تا هنوز نتوانسته‌اند بازار صادراتی دیگری پیدا کنند.
این مقام اتاق تجارت و صنایع افغانستان گفت : ” قرار بود که ما با هند سالانه حدود 45 هزار تُن صادرات میوه‌های تازه و امثال آن داشته باشیم، اما در سال جاری خورشیدی تاکنون ما فقط 2 هزار تن صادرات داشته‌ایم.”
از سوی دیگر مقام‌های حکومت افغانستان تاکید می‌کنند که آنان به‌زودی این مشکل را حل خواهند کرد.
مسافر قوقندی، سخنگوی اتاق تجارت وصنایع افغانستان به خبرنامه گفت : “وزارت تجارت و حکومت افغانستان این قضیه را پی‌گیری خواهند کرد. ما مکتوبی به سفارت پاکستان مقیم کابل فرستاده و در این مورد از حکومت پاکستان وضاحت خواسته‌ایم.”
افزایش سه برابر مالیات گمرکی
پاکستان از تاریخ 25 میزان سال جاری خورشیدی، مالیات گمرکی خود را بر بیش از 100 قلم جنس صادراتی افغانستان افزایش داده است.
ذغال سنگ، میوه‌جات خشک و تازه، سبزیجات، نباتات طبی، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی از جمله اجناسی هستند که پاکستان مالیات گمرکی خود را بر آنها تا سه برابر افزایش داده است.
به عنوان نمونه با افزایش مالیات گمرکی یک تن انگور از ٨ هزار کلدار پاکستانی به ٢٨ هزار کلدار، هر تن انار و سيب از ٨ هزار کلدار به ٢١ هزار کلدار افزایش هزینه مالیاتی داشته است.
خلاف تعهدات و قوانین
مسوولان نهادهای بازرگانی افغانستان تاکید می‌کنند که این کار پاکستان خلاف معاهدات و قوانین جهانی تجارت است.
آقای الکوزی گفت”در سازمان تجارت جهانی یا WTO به هیچ صورت موردی وجود ندارد که یک کشور یک باره، ۱۰۰ فیصد، ۵۰ فیصد، ۱۲۰ فیصد تعرفه خود را بالا ببرد. هیچ حق پاکستان نیست که این کار را کند. ما عضو سارک و عضو ایکو استیم و عضو سپتا یا سازمان همکاری منطقوی استیم. در آنجا نوشته است که هیچ کشوری حق ندارد که از پنج فیصد بیشتر تعرفه خود را بالا ببرد، بنابراین افغانستان یک دست باز دارد.”
حسیب موحد، استاد دانشکده‌ی اقتصاد دانشگاه کابل نیز تاکید دارد که این اقدام پاکستان خلاف قوانین تجارتی و بازرگانی است. به گفته او، پاکستان نباید مسایل اقتصادی را با مسایل سیاسی خلط کند و به عنوان ابزار فشار بر این کشور استفاده کند.
کاهش حجم بازرگانی
به گفته‌ی مسوولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان سیاست‌های نادرست پاکستان در قبال بازرگانان افغان سبب شده است که در سال‌های اخیر، صادرات افغانستان به این کشور به گونه‌ی قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد.
بر اساس آمار این اتاق، در سال‌های 2012 و 2013 ترانزیت افغانستان از راه کراچی پاکستان در حدود 70 هزار کانتینر بوده است، اما در اثر مشکلاتی که پاکستان در بندر واگه و کراچی برای انتقالات اموال بازرگانی تاجران افغان ایجاد کرده است، میزان ترانزیت این کشور به پاکستان در سال 2016 به 4 هزار کانتینر کاهش یافته است.
حجم تجارت افغانستان با پاکستان در سال 2010 به 3 ملیارد دالر می‌رسید. به گفته‌ی مسوولان اتاق تجارت و صنایع افغانستان حالا میزان تجارت با پاکستان در سال 2012 به 2.5 ملیارد دالر، در سال 2015 به 1.8 ملیارد دالر، در سال 2016 به 1.3 ملیارد دالر و سرانجام در حال حاضر به کمتر از یک ملیارد دالر کاهش یافته است.
از دست دادن بازار افغانستان
از سوی دیگر، روزنامه‌های پاکستانی نیز روی کاهش روابط بازرگانی دو کشور تمرکز کرده و به دلایل آن پرداخته‌اند.
روزنامه دان پاکستان در شماره امروز دوشنبه نوشته است که در حال حاضر کالاهای ایران و هند جایگزین محصولات پاکستان در بازارهای افغانستان شده است. بر اساس آمارهای نشر شده توسط روزنامه‌های پاکستانی، تا سال 2011 میلادی افغانستان دومین کشور بزرگ صادراتی بعد از ایالات متحده‌ی امریکا برای پاکستان بوده است.
روزنامه «دان» چاپ پاکستان در مورد دلیل کاهش صادرات پاکستان به افغانستان نوشته است “پاکستان در دو دهه‌ی اخیر، روابط تجاری با افغانستان را در سایه‌ی مسایل سیاسی و امنیتی قرار داده و توجهی به آن نداشته است. علاوه بر این که پاکستان، بارها مرزها را به روی بازرگانان بسته است.”
آمارها نشان می‌دهد که میزان کامیون‌های حامل اموال بازرگانی پاکستان به افغانستان به‌گونه‌ی قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. صادرات اموال پاکستانی به افغانستان از 75 هزار و 300 کانتینر در سال‌های 2009 و 2010 به 49 هزار و 500 کانتینر در سال‌های 2014 و 2015 رسیده است.
از این سو نیز اموال بازرگانی افغانستان به پاکستان که در سال‌های 2015 به 84 هزار و 600 کانتینر می‌رسید پس از بسته‌شدن متعدد مرزها از سوی مقامات پاکستانی، در سال 2016 و 2017 به 70 هزار و 300 کانتینر کاهش یافت.
با این حال مقام‌های اتاق تجارت و صنایع پاکستان نیز از حکومت این کشور خواسته‌اند که برای از دست ندادن بازار پرسود افغانستان، روابط خود را با مقامات افغانستانی بهبود بخشد.
بازرگانان هر دو کشور معتقدند که به دلیل سیاست‌های نادرست از جمله افزایش مالیات و بستن مرزها، بازرگانان افغانستان و پاکستان خسارت‌های سنگینی را متحمل شده‌اند که نیاز است مقامات هر دو کشور به این امر رسیدگی کنند.
با این حال با وجود تنش‌های موجود سیاسی و امنیتی میان افغانستان و پاکستان به نظر نمی‌رسد که با این شرایط، موانع و مشکلات موجود از سر راه روابط تجاری دو کشور برداشته شود.
افزودن دیدگاه