در تازهترین گزارش بانک جهانی آمده است که باغداری در روستاهای افغانستان بهگونهی چشمگیری افزایش یافته و به یکی از عوامل توسعه و اشتغالزایی در این مناطق تبدیل شده است.
بانک جهانی گفته است که سرمایهگذاری در بخش زراعت، بهویژه در بخش باغداری، نتایج قابل ملاحظهای را برای کشاورزان و باغداران افغان در پی داشته است. شرایط مساعد اقلیمی افغانستان برای تولید محصولات زراعتی و تقاضا برای این محصولات در بازارهای محلی و منطقهای از جمله عواملی است که میتواند زمینهی سرمایهگذاری را در بخش توسعه محصولات زراعتی و باغداری در این کشور بیشتر کند.
با این وجود برنامه ملی باغداری و مالداری وزارت زراعت افغانستان تاکنون توانسته است که بیشتر از 55 هزار کشاورز و باغدار را در زمینهی ایجاد باغهای میوه، مورد حمایت قرار دهد. این برنامه بهشیوه مدرن به باغداران کمک میکند تا بهشکل موثرتری از باغهایشان محصول بدست آورند.
گزارش توسعهای افغانستان که اخیرا از سوی بانک جهانی در سال ۲۰۱۷ به نشر رسید، نشان میدهد که بخش عمدهای از میزان رشد تولید ناخالص داخلی را افزایش محصولات زراعتی تشکیل میدهد.
میزان رشد تولید ناخالص داخلی افغانستان در سال ۲۰۱۶ میلادی در حدود ۲،۲ درصد ثبت شده است. براساس این گزارش، میزان رشد ۶ درصدی بخش زراعت این کشور در سال ۲۰۱۶ بی سابقه بوده است. با این وجود، بهبود قابل ملاحظه محصولات و فرآوردههای باغداری، نقش مهمی را در این میزان رشد داشته است.
بانک جهانی در این گزارش افزوده است “این امیدواریها در بخش زراعت افغانستان در حالی رونما شده است که این کشور در حال حاضر با مشکلات ناشی از میزان بالای بیکاری و ضعف اقتصادی مواجه بوده که عوامل عمدهی آن کاهش در کمکهای خارجی و ادامه ناامنیها محسوب میشود. با آنکه تلاشها به منظور بهبود و توسعه بخشهای مختلف بویژه معادن و صنایع تولیدی همواره صورت گرفته است، اما دستاوردها ضعیف به نظر میرسند، زیرا تولیدکنندگان داخلی باید تلاشهای زیادی انجام دهند تا با بازیگران منطقهای و بینالمللی رقابت کنند. رقبایی که صنعت خود را در جریان سالهایی که افغانستان درگیر جنگ و بی ثباتی بود، تقویت کردهاند.”
روش جدید باغداری
مقامهای وزارت زراعت افغانستان میگویند که آنان روش جدید باغداری را در افغانستان آغاز کردهاند که دوسال بهصورت آزمایشی در ولایتهای مختلف انجام شده است و از بهار سال جاری خورشیدی مرحله عملی آن نیز شروع شده است. این مقامها باور دارند که عملی کردن این روش جدید، یک انقلاب زراعتی را در افغانستان ایجاد خواهد کرد.
به گفتهی مسوولان این وزارت بر اساس روش تازهای که آنان برای باغداری در افغانستان در نظر گرفتهاند درختهای سیب که پیش از این طی یک یا دو سال پس از کاشت، میوه میدادند در روش جدید، همین درختها در سال اول ۱۰ تا ۲۰ درصد میوه میدهند و همینطور در سال دوم به صورت کامل میوه خواهند داد.
لطف الله راشد، سخنگوی وزارت زراعت افغانستان میگوید که این برنامه برای تمام بخشهای باغداری از جمله میوههای تازه و میوههای خشک پیاده میشود. به گفتهی آقای راشد پیش از این در هر هکتار زمین ۳۵۰ نهال کاشته میشد، اما بر اساس روش جدید، این میزان به 700 نهال در هر هکتار رسیده است.
مقامهای وزارت زراعت افغانستان میگویند روش جدیدی که آنان در حال عملی ساختن آن هستند، پیش از این در ترکیه تجربه شده و نتیجه خوبی در پی داشته است.
پیش از این اسدالله ضمیر، وزیر زارعت، آبیاری و مالداری افغانستان نیز در مصاحبهای با خبرنامه گفته بود که ” این روش جدید در سیستم باغداری ما یک انقلاب را میآورد. با این کار، باغدار میتواند مصارف خود را در سال اول بدست آورد و در سال دوم به مرحله درآمد و سود برسد.”
در گزارش بانک جهانی آمده است که بهبود در عملکرد باغداری در دو سال اخیر، سبب افزایش محصولات میوه شده است. این بانک گفته است که افغانستان در حال تلاش برای کاهش واردات و افزایش میزان تولیدات و محصولات داخلی است.
بر اساس آمار بانک جهانی، واردات افغانستان در سال مالی 1395 به مقدار 5،13 درصد کاهش یافت که ارزش آن به 6.6 میلیارد دالر امریکایی رسید.
افزایش فرصتهای کاری
با سرمایهگذاریهایی که در عرصه باغداری در افغانستان صورت گرفته است، توقع میرود که فرصتهای کاری در این کشور بهویژه در روستاهای آن افزایش یابد. بر اساس گزارش بانک جهانی تاکنون بیش از 40 هزار زن و مرد، از فعالیتهای برنامه ملی باغداری و مالداری به صورت مستقیم و غیر مستقیم نفع بردهاند.
یکی از فعالیتهای عمدهی برنامه ملی باغداری و مالداری، معرفی انواع اصلاح شدهی محصولات باغداری به کشاورزان در سراسر این کشور میباشد. این برنامه تاکنون، بیشتر از ۵۵ هزار کشاورز را مورد حمایت قرار داده است.
برنامه باغداری، باغهای جدید انگور را در مرکز و ولایتهای مختلف این کشور ایجاد کرده است که شماری از این باغها به ثمر رسیده است. مقامهای وزارت زراعت میگویند باغهایی که در سال ۲۰۱۳ میلادی کاشته شده است، اکنون نتایج پیشبینی شده را در پی داشته و توقع میرود تا در سالهای آینده از این باغها محصولات بیشتری بدست آید.
با این حال، باغداری یکی از اولویتهای وزارت زارعت، مالداری و آبیاری افغانستان است که در حال حاضر این وزارت بیشترین تمرکز را روی این برنامه دارد.
پیش از این نیز اسدالله ضمیر، وزیر زراعت افغانستان به خبرنامه گفته بود که” اگر چه وزارت زراعت در تمام بخشهای زراعت کار میکند، اما بیشترین تمرکز این وزارت روی بخش باغداری است که از آن جمله میوههای تازه از قبیل انگور، زردالو، سیب و انار و همچنان از میوه های خشک پسته، بادام و چهار مغز را شامل میشود.”
تا اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی، افغانستان به عنوان یکی از کشورهای صادرکنندهی بزرگ محصولات زراعتی و باغداری شناخته میشد، بهویژه میزان صادرات میوههای خشک افغانستان چشمگیر بود. اما در اثر بیثباتی و ناامنیهای طولانی در این کشور، تولید و صادرات محصولات باغداری کاهش یافت.
با این وجود در حال حاضر این کشور در تلاش است تا بتواند دوباره جایگاه خود را به عنوان صادر کننده میوههای تازه و خشک در میان کشورهای جهان پیدا کند.