اول نمره کانکور افغانستان؛ از قالین بافی تا راه‌یابی به دانشگاه طبی کابل

امتحان کانکور سرنوشت ساز‌ترین امتحان برای هر جوان است. هر دانش آموزی برای دست یافتن به تحصیلات عالی از این امتحان عبور کند.

روز گذشته پس از ماه‌ها انتظار، نتایج کانکور سراسری افغانستان از سوی وزارت تحصیلات عالی اعلام شد و موجی از شور و نشاط را در جامعه ایجاد کرد. در این میان دانش آموزی که توانست رتبه اول کانکور این سال را به خود اختصاص دهد و اول نمره شود بیشترین توجه‌ها را به خود جلب کرد.

او که از ولایت بامیان است توانست با گرفتن 344،247 نمره در میان 187906 شرکت کننده در امتحان کانکور این سال، در رتبه نخست قرار گیرد و این‌گونه مزد زحماتش را دریافت کند. رضا به رشته دلخواه خود ( طب معالجوی) دانشگاه کابل راه یافته است.

من که وظیفه داشتم تا او را بیابم یا حداقل شماره تماسی از او پیدا کنم؛ اما تلاش‌ها برای یافتن شماره تماس رضایی نتیجه نمی‌‌داد، حتا در دنیای مجازی و رسانه‌های اجتماعی به دنبال یافتن صفحه کاربری‌ او بودیم.

اما اول نمره کانکور، نه تلفنی داشت و نه در رسانه‌های اجتماعی حضور دارد. رضا می‌گوید ” تلفن ساده‌ای داشتم، آن هم یک روز گم شد و از آن پس نتوانستم، تلفن دیگری بخرم.”

فرزند بودا

اول نمره عمومی کانکور افغانستان از خانواده‌ای فقیر و فرزندی از ولایت مرکزی بامیان است. خانوا‌ده‌ی او به امید زندگی بهتر، از ولسوالی پنجاب این ولایت به کابل آمده است. این خانواده اکنون در جبارخان، منطقه‌ی فقیر نشین غرب کابل در خانه کرایی به سر زندگی می‌کند.

رضا رفعت، فرزند عوض در سال 1378 در پنجاب بامیان متولد شد و در یک خانواده هفت نفره زندگی می‌کند.

رضا مکتبش را در کابل خوانده و از لیسه عالی عبدالرحیم شهید فارغ شده‌ است. پدر رضا می‌گوید که فرزندش همیشه نمرات خوب در مکتب می‌گرفت و در بین نفرات برتر صنف قرار داشت.

هم درس، هم کار

کامیابی رفعت در رسانه‌های اجتماعی بازتاب گسترده ای داشت. رضا رفعت فرزند بزرگ خانواده‌ است و 2 برادر و 2 خواهر دارد.

پدر رفعت، مامور شهرداری است و در ریاست تنظیف شهر کابل کار می‌کند. دستمزد او ماهانه 6 هزار افغانی است. از میان پنج فرزند عوض، تنها کوچکترین فرزند او که پنج سال سن دارد، مکتب نمی‌رود. او می‌گوید که تا حد توان، فرزندانش را حمایت می‌کند که تا بتوانند درس بخوانند.

با این حال، 6 هزار افغانی دستمزد او برای تامین مخارج خانواده اش کافی نیست و فرزندان او نیز  برای تامین مخارج زندگی، قالین بافی می‌کنند. اول نمره کانکور افغانستان، هم قالین بافته و هم درس خوانده است.

رضا می‌گوید: “در یک شبانه روز، 12 ساعت درس می‌خواندم و 6 ساعت دیگر هم در کنار دیگر خواهران و برادرانم قالین بافی می‌کردم. تنها 4 ساعت دیگر فرصت می‌یافتم که استراحت کنم.”

پدر رضا می‌گوید که “با حقوق دولتی و آن‌هم حقوق ماموران تنظیف که همه خبر دارید 6 هزار افغانی است، مخارج ما تامین نمی‌شد؛ از این رو فرزندانم نیز برای چرخاندن چرخ زندگی با من همکار بودند و هستند. رضا با آن که درس زیاد داشت، برای کمک به خانواده، قالین بافی‌ می‌کرد.”

دعای پدر

پدر اول نمره کانکور افغانستان می‌گوید که فرزندش روزانه قالین بافی می‌کرد و شب، درس‌هایش را می‌خواند.

او می‌گوید “زمانی که ما بیدار می‌شدیم، رضا در حال جمع کردن وسایلش بود‌ تا بتواند بخوابد. او تنها در همین فاصله اذان و روشن شدن هوا استراحت می‌کرد.”

این پدر می‌گوید از این که به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانسته به درستی فرزندش را حمایت نماید، بسیاری اوقات ناراحت شده است. او می‌افزاید، تنها کاری که توانسته برای رضا انجام دهد، دعا کردن برای موفقیت او بوده است.

اعلام نتایج

رضا می‌گوید، که روز‌ها برای اعلام شدن نتایج  امتحان کانکور انتظار کشیده است. او می‌گوید که قرار بود نتایج کانکور در اول ماه اسد اعلام شود اما نتایج با 2 روز تاخیر اعلام شد. این تاخیر موجب شد تا رضا نتواند به راحتی بخوابد و با اضطراب منتظر اعلام نتایج بوده است

رضا رفعت می‌گوید “بعد از آن که فهمیدم امروز نتایج اعلام می‌شود، راهی انترنت کلپ شدم؛ اما دیدم که نتایج اعلام نشده و من هم خیلی خسته و نگران به خانه رفتم و خوابیدم، لحظات به کندی می‌گذشت. ناگهان پسر خاله ام آمد و گفت که من اول نمره کامیاب شده‌ام؛ باورم نشد.

به انترنت کلپ رفتم، باز هم نتایج معلوم نبود. سرگردان به کورس رفتم. دوستان خبر دادند که من اول نمره، شده ام. تنها با دیدن نامم در لیست نتایج از قبولی ام اطمینان پیدا کردم.”

در همین حال استادان او می‌گویند بعد از اعلام شدن نتایج، سعی کردند از طریق تلفن با او تماس بگیرند اما شماره‌ای که از او داشتند خاموش بود. بی خبر از آن که اول نمره کانکور، حالا موبایلی برای تماس ندارد.

تلاش با وجود محرومیت

رضا می‌گوید که او هیچ‌گاه نتوانسته با خیال راحت، در کلاس‌های تقویتی شرکت کند و یا بدون دغدغه‌، به تفریح برود. روز‌های خوب زندگی رضا با قالین بافی گره می‌خورد.

استادان رضا می‌گویند که موفقیت او در کانکور به آن‌ها نیز انگیزه بیشتری داده است. آن‌ها می‌گویند که از رضا حمایت می‌کنند تا بتواند ادامه تحصیل دهد.

مدیر مرکز آموزشی که رضا در آنجا در کلاس‌های آمادگی کانکور شرکت کرده است به خبرنامه گفت که ما برای تقدیر از او، هزینه‌های شرکت در کلاس‌های زبان انگلیسی را برایش فراهم می کنیم.”

رضا در تمام مضامین تا حالا نمرات عالی کسب کرده به جز از زبان انگلیسی. او می‌گوید همیشه قصد داشته انگلیسی بخواند اما به دلیل محرومیت‌های اقتصادی نتوانسته در کلاس‌های آموزش انگلیسی شرکت کند.

او می‌افزاید “در ابتدا برای فراگیری زبان در مکتب، استاد نداشته و بعد‌ها به دلیل سنگینی درس‌ و کار نتوانسته انگلیسی بخواند؛ ولی اکنون با کامیاب شدنش در رشته طب، نیاز جدی به فراگیری زبان انگلیسی دارد؛ اما به دلیل عدم استطاعت مالی با وجود خواست درونی شاید نتواند درست بخواند.”

رضا می‌گوید:” این اشتباه است که آدم به دلیل محرومیت‌ یا ضعف اقتصادی از تلاش و کوشش دست بردارد. هیچگاه محدودیت‌های اقتصادی مانع یادگیری نمی‌شود، کافی است که افراد برای داشتن آینده بهتر تلاش کنند. من هم تلاش می‌کنم که زندگی مان را بهتر از گذشته بسازم.”

در همین حال پدر رفعت می‌گوید که رضا توانسته روزنه امیدی برای تغییر زندگی‌شان را باز کند. پدر رفعت که احساسش را در کلمات بیان نمی‌تواند، می‌گوید “قبولی رضا برایم ارزش بالایی دارد و از این پس بیشتر زحمت می‌کشم و به او برای تحقق بخشیدن آرزوهایش کمک می‌کنم.”

راه یابی 60،629 نفر به دانشگاه‌ها

لطیف روشان، سرپرست وزارت تحصیلات عالی افغانستان دیروز با اعلام نتایج کانکور گفت که در سال جاری از میان 187 هزار و 906 داوطلب، 169 هزار 529 نفر در امتحان شرکت کرده اند.

از این میان 60 هزار و 629 نفر در دانشگاه‌ها و موسسات تحصیلات عالی جذب شده و در عین حال 31 هزار و 629 نفر دیگر در موسسات تحصیلات نیمه عالی شامل می‌شوند.

در این میان، رضا فرزند عوض از ولایت کابل با کسب 344.24 نمره، بلندترین نمره کانکور امسال را به دست آورده و وارد دانشگاه طب کابل می‌شود. رحمت الله فرزند چمن علی از ولایت غزنی با کسب 344.20 نمره مقام دوم این آزمون را بدست آورده و  ذبیح الله فرزند رحمت الله از کابل نیز با کسب 342.6 نمره در رده سوم قرار گرفته است.

حالا این تعداد که موفق شده اند به دانشگاه‌های کشور راه یابند، انگیزه فراوانی دارند برای ادامه تحصیل و پیشرفت در زندگی آینده شان. با این حال اضافه شدن این تعداد به جمع دانشگاهیان کشور، وظیفه حکومت افغانستان را بیشتر از قبل سنگین تر می‌سازد. فراهم نمودن زمینه‌های کار برای آن‌هایی که از دانشگاه‌ها فارغ می‌شوند از مهم ترین نیازهایی است که باید به آن پرداخته شود. در غیر آن محرومیت‌ها، نگرانی‌ها و سختی‌های زندگی برای رضا و هزاران تن دیگر مانند او، پس از فراغت از دانشگاه نیز ادامه خواهد داشت.

ابوذر ملک نژاد هم‌کار این گزارش بوده است.