وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان کمپاینی را برای آنچه که “بسیج ملی علیه مواد مخدر” عنوان شده، راه‌اندازی کرده و اعلام داشته که برای نجات افغانستان به‌عنوان بزرگترین قربانی مواد مخدر نیاز به اجماع جهانی و منطقه‌ای است.
سلامت عظیمی، وزیر مبارزه با مواد مخدر افغانستان روز شنبه این هفته، در برنامه “همایش از روز همبستگی جهانی و هفته‌ی بسیج ملی علیه مواد مخدر” گفت تقاضا برای مواد مخدر افغانستان در کشورهای مختلف سبب شده تا کشت تریاک و تولید مواد مخدر در افغانستان افزایش یابد. او گفت که برای محو این موضوع، نیازمند هماهنگی و همکاری‌های مشترک منطقه‌ای و جهانی می‌باشد.
او برگزاری این نشست را یکی از دستاوردهای این وزارت در راستای مبارزه با مواد مخدر خواند و از مردم افغانستان خواست تا در این راستا دولت افغانستان را حمایت نمایند.
https://youtu.be/NWRLVdVqXCE
از هفته بسیج ملی علیه مواد مخدر درحالی تجلیل می‌شود که طرح آن در ماه سرطان سال 1395 از سوی کابینه افغانستان تایید و درج تقویم ملی این کشور گردید. برگزاری همایش ملی مبارزه با مواد مخدر در مرکز و ولایت‌های افغانستان با حضور مقام‌های دولتی، نشر پیام‌های تلویزیونی و رادیویی در باره ضررهای مواد مخدر در سطح ملی و محلی، تبلیغات ضد مواد مخدر در فضای مجازی، توزیع موادهای چاپی، برگزاری تئاتر و مسابقه بایسکل‌رانی از جمله فعالیت‌هایی است که برای این هفته در نظر گرفته شده است.
مواد مخدر پس از تروریزم دومین تهدید بزرگ افغانستان پنداشته می‌شود. رییس جمهور افغانستان گفته است که کشورش همان‌گونه که در صف اول مبارزه با تروریزم قرار دارد در مبارزه با کشت و قاچاق مواد مخدر نیز شرایط مشابهی دارد. محمد اشرف غنی در ماه حمل سال جاری خورشیدی بخشی از جنگ جاری در افغانستان را جنگ مواد مخدر خواند که بیشترین سود و استفاده را از آن، قاچاق‌چیان بزرگ بین‌المللی می‌برند.
بزرگترین تولید کننده
افغانستان با جنگ و مواد مخدر در جهان به شهرت رسیده و بزرگترین تولید کننده مواد مخدر جهان است که در حال حاضر در 21 ولایت آن کوکنار کشت می‌شود.
بر اساس مطالعات وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در سال 2002 میلادی میان 69 تا 79 هزار هکتار زمین در این کشور کوکنار کاشته می‌شد. میانگین تولید از هر هکتار زمین 46 کیلو تریاک گفته شده است. براساس این مطالعه، مقدار تریاک تولید شده در سال 2002 در افغانستان در حدود 3400 تُن تا 3600 تن برآورد شده است.
چهارده سال پس از سال 2002 میلادی ساحه‌ی کشت مواد مخدر در افغانستان 3 برابر شده است. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که در سال 2016 در افغانستان، 201 هزار هکتار زمین کوکنار کاشته شده است. برآورد شده که در سال 2016 میلادی، در افغانستان 4800 تُن تریاک تولید شده که میانگین محصولات تریاک 23.8 کیلوگرام در هر هکتار زمین می‌باشد.
در سال 2002 میلادی تولید و کشت تریاک در 24 ولایت افغانستان جریان داشت که ولایت جنوبی هلمند با 29950 هکتار زمین 1300 تن تریاک تولید کرده بود. در مقام بعدی ولایت شرقی ننگرهار با 19780 هکتار زمین و 1030 تُن تریاک افغانستان قرار داشت.
در سال 2016 میلادی هلمند همچنان جایگاه نخست خود را حفظ کرده است اما مقام بعدی را ولایت بادغیس دارد. در هلمند بیش از 80 هزار هکتار زمین زیر کشت تریاک قرار گرفته است.
براساس مطالعات انجام شده که در سال 2002 میلادی در باره کشت تریاک صورت گرفته، بهای هر کیلو تریاک تازه تولید افغانستان تا 350 دالر امریکایی افزایش یافت و عاید مجموعی تریاک برای کشاورزان این کشور به چندین میلیون دالر می‌رسید. اما در سال 2016 بهای تریاک در تمام مناطق افغانستان افزایش یافته و تقریباً نزدیک به یک میلیارد دالر امریکایی رسیده است.
در سال جاری مطالعات وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان کامل نشده اما اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که نسبت به سال گذشته، افغانستان وضعیت بهتر نخواهد داشت. در 21 ولایت این کشور کوکنار کشت می‌شود و ولایت‌های هلمند، قندهار، بادغیس، فراه و ارزگان بیشترین تولید مواد مخد را دارد.
عوامل افزایش
سرور دانش، معاون دوم رییس جمهور افغانستان در همایش روز همبستگی جهانی و هفته بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر گفته است که ناامنی، وجود تقاضای جهانی، مافیای جهانی، عدم همکاری منطقه‌ای، فقر کشاورزان و نبود بودجه برای اجرای برنامه‌های دولتی در این بخش از دلایل افزایش تولید مواد مخدر در افغانستان است.
به گفته‌ی آقای دانش از تروریزم در افغانستان، باندهای مافیایی کشت و تولید مواد مخدر سود می‌برند و در این راستا برخی از کشورهای منطقه و جهان نیز نقش فعالی داشته و در هم‌دستی آگاهانه با مافیای جهانی همکاری می‌کنند.
او گفته که مافیا به دنبال ثروت کثیف از طریق تجارت مواد مخدر است و کشورهای حامی تروریزم به دنبال اعمال سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی خود و در این میان تمام مصیبت‌های ناشی از کشت و مصرف مواد مخدر بر مردم افغانستان، تحمیل می‌گردد.
براساس گزارش‌ها تریاک افغانستان بیشتر از مسیر پاکستان به کشورهای دیگر قاچاق می‌شود. 48 تا 52 درصد مواد مخدر افغانستان از مسیر پاکستان به وسیله کانتینر به خلیج فارس و شمال آفریقا قاچاق می‌شود.
در همین حال وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان نیز می‌گوید گسترش عمده مواد مخدر در این کشور ارتباط منطقه‌ای و جهانی دارد و بسیاری از کشورهای منطقه به راه‌های امن ترانزیت مواد مخدر تبدیل شده‌اند.
محمد حنیف دانشیار، رییس روابط عمومی وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان در گفت‌وگو با خبرنامه گفت که بازار اصلی مواد مخدر افغانستان کشورهای مختلف می‌باشد و افغانستان تلاش می‌نماید تا حمایت‌های بیشتری از کشورهای که مسیر ترانزیت این مواد می‌باشد را به دست آورد و بازارهای مواد مخدر افغانستان را محدود سازد.
او می‌افزاید که “بنأ یک بخش مشکل گسترش مواد مخدر افغانستان حل می‌شود زیرا اگر مواد مخدر افغانستان مارکیت نداشته باشد، ارزش هم ندارد.”
اعتیاد گسترده
در کنار این‌که مواد مخدر افغانستان به بیرون از این کشور قاچاق می‌شود، مصرف داخلی زیادی نیز دارد. حدود 11.1 درصد از مجموع جمعیت افغانستان به نحوی متأثر از مواد مخدر اند. در حدود 2.9 الی 3.5 میلیون نفر متأثر از استفاده مواد مخدر اند که به صورت تخمینی 1.4 میلیون آن معتاد به مواد مخدر می‌باشند.
به گفته‌ی آقای دانشیار بخش قابل ملاحظه‌ای دیگر استفاده کنندگان مواد مخدر، آنانی می‌باشند که به صورت مقطعی استفاده می‌کنند و در آستانه اعتیاد قرار دارند. در عین حال بخش سوم شامل کسانی می‌باشد که متأثر از استفاده مواد مخدر در محیط پیرامون شان می‌باشند.
نهادهای فعال در عرصه مبارزه با مواد مخدر، عوامل اعتیاد در افغانستان را متفاوت بیان کرده‌اند. در این میان، فقر، بیکاری و مهاجرت‌های اجباری از عوامل عمده روآوردن افغان‌ها به مواد مخدر گفته می‌شود. در کنار این تفریح و محافل ناسالم از دیگر عوامل ترویج اعتیاد پنداشته می‌شود.
در این زمینه، آقای دانشیار می‌افزاید که “امروز محافل تفریحی ناسالم متأسفانه در افغانستان رواج یافته که این مسأله شامل برنامه‌های آگاهی‌دهی ماست و این محافل یکی از معضلات ترویج اعتیاد در افغانستان است.”
اعتیاد در افغانستان در سال‌های اخیر سیر صعودی داشته است. وزارت مبارزه با مواد مخدر و همکارانش اولویت را به پیش‌گیری و جلوگیری از اعتیاد داده و برنامه‌های آگاهی‌دهی را در این زمینه، روی دست گرفته است.
بسیج ملی
وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان از روز یک‌شنبه کمپاین آگاهی‌دهی را برای یک هفته در 34 ولایت روی دست گرفته است. این کمپاین برنامه‌های مختلف را در تمام افغانستان دارد. روز نخست آن بیشتر به‌صورت سطح سیاسی اجرا شد که در آن مسئولان دولتی افغان در مرکز و ولایات این کشور در برنامه‌هایی به این موضوع پرداختند.
در روز دوم این کمپاین در سراسر افغانستان علمای دین حرام بودن مواد مخدر را برای مردم معرفی کرده‌اند و در مکاتب برنامه‌های آگاهی‌دهی از اضرار مواد مخدر برگزار کرده‌اند.
حنیف دانشیار می‌گوید روز سوم روز جوانان و ورزش است و روز چهارم روز مشارکت جامعه مدنی و زنان در عرصه مبارزه با مواد مخدر است. در آخر هفته مسابقه بایسکل‌رانی دختران در ولایت بامیان برگزار می‌شود.
او می‌افزاید که “در سطح کشور بیلبوردهای ما نصب شده است. از طریق رادیوها و تلویزیون‌ها پیام‌های کوتاه به نشر سپرده می‌شود. کمپاین‌های خیابانی توسط موترها و مبلغین ورزیده در قریه‌ها و کوچه‌ها ادامه دارد.”
افزون بر این برنامه‌ها، این وزارت توزیع اوراق تبلیغاتی و لباس‌های ورزشی، توپ، کتابچه و دسترخوان برای خانواده‌ها با پیام‌های اضرار مواد مخدر در تمام افغانستان را نیز برنامه‌ریزی کرده است.
این وزارت معتقد است که یکی از راه‌های مبارزه با مواد مخدر راه‌اندازی چنین برنامه‌های آگاهی‌دهی است و هدف از آن ایجاد همراهی شهروندان افغان و مشارکت آنان در امر مبارزه با مواد مخدر می‌باشد.
با آن‌که وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان از موثریت این کمپاین و هفته بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر سخن می‌زند، شمار دیگر به این باور اند که با برنامه‌های نمایشی نمی‌توان به مشکل مواد مخدر رسیدگی کرد.
جنرال نقیب‌الله محب، عضو کمیسیون مبارزه با مواد مخدر و مسکرات مجلس نمایندگان افغانستان در گفت‌وگو با خبرنامه می‌گوید در ساحه‌ای که مواد مخدر کشت می‌شود، تحت تسلط کامل طالبان قرار دارد و دولت قادر به محو کوکنار در آن مناطق نمی‌باشد.
در کمپاین هفته بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر به روحانیون افغان نیز نقش داده شده است. این وزارت می‌گوید از این روحانیون خواسته شده که درباره اضرار مواد مخدر به مردم آگاهی دهند.
جنرال نقیب‌الله محب در این مورد می‌گوید که علمای دینی و وزارت حج و اوقاف می‌توانند مردم را از اضرار مواد مخدر باخبر بسازند و این موثرتر از محو کوکنار از طریق زور است. به گفته‌ی او جامعه افغانستان هنوز یک جامعه سنتی است و علمای دینی اگر با اخلاص در مورد محو مواد نشه‌آور از طریق منابر با مردم صحبت کنند، موثر خواهد بود.
تهدید به امنیت ملی
رییس روابط عمومی وزارت مبارزه با مواد مخدر افغانستان می‌گوید برای حکومت افغانستان ثابت شده که یکی از عوامل گسترش ناامنی‌ها و یکی از تهدیدات جدی امنیت ملی افغانستان مواد مخدر است که به گفته‌ی او، رابطه دو سویه میان ناامنی و مواد مخدر وجود دارد.
آقای دانشیار می‌افزاید ساحاتی که ناامن است در آن زمینه تولید مواد مخدر مساعد می‌باشد و در عین زمان بخشی از عاید مواد مخدر منبع تمویل تروریزم و دهشت‌افگنی در افغانستان است. به گفته‌ی او “حکومت افغانستان با درک عمیق از این معضل و با تشخیص عوامل مختلف گسترش مواد مخدر در افغانستان به این نتیجه رسیده است که مبارزه با تروریزم و مواد مخدر همزمان و به شکل موازی صورت بگیرد.”
هفته بسیج ملی مبارزه با مواد مخدر درحالی در افغانستان تجلیل می‌شود که به تازگی معاون نهاد بین‌المللی امریکا در امور مبارزه با مواد مخدر و حاکمیت قانون به افغانستان سفر کرده است. ویلیم بروان فیلد در دیدار با محمد اشرف غنی رییس جمهور افغانستان گفته است که حکومت امریکا پیرامون استراتژی مبارزه با مواد مخدر کار می‌کند و می‌خواهد از نظریات حکومت افغانستان در این استراتژی استفاده کند.
معاون نهاد بین‌المللی امریکا در امور مبارزه با مواد مخدر و حاکمیت قانون گفته است که دونالد ترامپ رییس‌جمهوری ایالات متحده امریکا، اراده جدی در امر مبارزه با مواد مخدر دارد و از آن‌جایی‌‌که افغانستان بزرگترین تولیدکننده مواد مخدر محسوب می‌شود، استراتژی یادشده می‌تواند تأثیرات مثبت را بالای افغانستان داشته باشد.
ابوذر ملک نژاد هم‌کار این گزارش بوده است.
افزودن دیدگاه